Üretken yapay zekâ destekli etkileşimli öğretimsel video oluşturma sisteminin tasarlanması, geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi
Design, development, implementation and evaluation of a generative AI-supported interactive instructional video creation system
- Tez No: 938748
- Danışmanlar: PROF. DR. ENGİN KURŞUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Amaç: Bu araştırma ile, üretken yapay zekâ destekli etkileşimli öğretimsel video oluşturma sisteminin tasarlanması, geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmada tasarım tabanlı araştırma yöntemlerinden gelişimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynakları, video oluşturma deneyimi olan öğretim elemanları, sistem geri bildirimleri, alan uzmanları ve alanyazın dokümanlarından oluşmaktadır. Veri toplama sürecinde katılımcılar geliştirilen sistem üzerinden öğretimsel video oluşturmuşlardır. Katılımcılar ile oluşturdukları öğretimsel videolara yönelik yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Doküman incelemesi ve görüşmelerden elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilerek sunulmuştur. Katılımcıların oluşturdukları öğretimsel videolar ise öğretimdel video değerlendirme rubriği ile değerlendirilerek raporlanmıştır. Bulgular: Öğretimsel video tasarım ilkelerini belirlemek amacıyla yapılan doküman incelemesinde toplam 33 ilke elde edilerek ilke havuzu oluşturulmuştur. İkinci araştırma sorusu kapsamında yapay zeka destekli etkileşimli öğretimsel video oluşturma sisteminin özelliklerini belirlemek amacıyla, mevcut benzer sistemler değerlendirilmiş, literatür incelenmiş ve kullanıcı geri bildirimleri analiz edilmiştir. Toplamda 24 özellik ortaya çıkarılmış ve bu özelliklerden 20 tanesi geliştirilen sisteme entegre edilmiştir. Üçüncü araştırma sorusu için ise katılımcıların daha önceden kendi başlarına oluşturdukları videolar ile geliştirilen sistem üzerinden oluşturdukları videolar öğretimsel video değerlendirme rubriğine göre analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre katılımcıların sistem üzerinden oluşturdukları videoların öğretimsel açıdan daha kaliteli oldukları görülmüştür. Sonuçlar: Araştırma sonucunda öğretimsel video tasarım ilke havuzu ortaya koyulmuştur. Bu ilkelerin temelinde çoklu ortam ilkelerinin yer aldığı tespit edilmiştir. İkinci araştırma sorusu kapsamında yapay zeka destekli etkileşimli öğretimsel video oluşturma sisteminin özellikleri belirlenmiştir. Ancak, teknik zorluklar, öncelik sırası ve alternatif çözümler bulunması gibi nedenlerle belirlenen dört özellik sisteme entegre edilememiştir. Üçüncü araştırma sorusu çerçevesinde yapılan istatistiksel analizler, geliştirilen sistem aracılığıyla oluşturulan videoların öğretimsel açıdan daha yüksek kaliteye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Katılımcılarla gerçekleştirilen görüşmeler sonucunda, geliştirilen sistemin bilgilendirme, yönlendirme ve geri bildirim sağlama işlevleri sayesinde katılımcıları etkili öğretimsel videolar oluşturma konusunda desteklediği belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda geliştiricilere, araştırmacılara, eğitimcilere ve uygulayıcılara çeşitli öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Purpose: This study aims to design, develop, implement, and evaluate a generative artificial intelligence-supported interactive instructional video creation system. Method: The study employs the developmental research method, one of the design-based research approaches. The data sources include faculty members with experience in video creation, system feedback, subject matter experts, and relevant literature documents. During the data collection process, participants created instructional videos using the developed system. Semi-structured interviews were conducted with participants to gather their insights on the instructional videos they produced. The data obtained from document analysis and interviews were analyzed and presented using content analysis. Additionally, the instructional videos created by participants were evaluated and reported using an instructional video assessment rubric. Findings: A total of 33 principles were identified through document analysis conducted to determine instructional video design principles, leading to the creation of a principle pool. To address the second research question, the features of the AI-supported interactive instructional video creation system were identified by evaluating existing similar systems, reviewing the literature, and analyzing user feedback. A total of 24 features were identified, 20 of which were integrated into the developed system. For the third research question, participants' self-created videos were compared with those generated using the developed system based on an instructional video assessment rubric. The analysis results indicated that the videos created using the system were of higher instructional quality. Conclusions: As a result of the study, an instructional video design principle pool was established, with multimedia principles forming its foundation. The second research question led to the identification of the features of the AI-supported interactive instructional video creation system. However, four features could not be integrated due to technical challenges, prioritization issues, and the availability of alternative solutions. Statistical analyses conducted within the scope of the third research question demonstrated that the videos created using the developed system had higher instructional quality. Additionally, interviews with participants revealed that the system supported them in creating effective instructional videos by providing guidance, feedback, and instructional assistance. Based on these findings, recommendations were provided for developers, researchers, educators, and practitioners.
Benzer Tezler
- Improving young adult efl students' speaking skills through an artifical intelligence chatbot: Quasi-experimental study
Yapay zeka sohbet robotu aracılığıyla yabancı dil olarak İngilizce öğrenen genç yetişkin öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirme: Yarı deneysel bir araştırma
EMRE CAN AYDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiYabancı Diller Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL AMANDA JANE AUDREY YEŞİLBURSA
- Metaverse ortamlarında öğretim platformlarının sanal gerçeklik sistemleri aracılığıyla kullanımı: İlkeler, yöntemler, avantajlar ve dezavantajlar
Use of teaching platforms in metaverse environments through virtual reality systems: Principles, methods, advantages and disadvantages
PELİN ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMET ŞAHİN
- A case study on the use of AI-generated music in video game development
Video geliştirme sürecinde yapay zeka ile üretilen müziklerin kullanımına ilişkin bir vaka çalışması
ÜLKÜ NUR NAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiOyun ve Etkileşim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OZAN SARIER
- Taxonomy and visualization of digital architecture knowledge: Proposal for a scientific online encyclopedia
Dijital mimarlık bilgisinin taksonomisi ve görselleştirilmesi: Bilimsel bir çevrim içi ansiklopedi önerisi
ESRANUR KARACİF
- Yeni nesil oyun arkadaşı: yapay zeka destekli, etkileşimli çocuk oyun ve eğitim teknolojileri üzerine bir görsel tasarım önerisi
New generation game companion: A visual design proposal on artificial intelligence supported, interactive children's game and educational technologies
ÇİĞDEM KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Güzel SanatlarÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. OĞUZ TUNÇ