In vitro koşullarda garnem anacında sodyum bikarbonat (NaHCO3) kaynaklı alkali stres üzerinde bazı iyileştirici ajanları etkileri
Effects of some healing agents on sodium bicarbonate (NaHCO3)induced alkaline stress in garnem rootstocks in vitro conditions
- Tez No: 938920
- Danışmanlar: PROF. DR. BEKİR EROL AK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Alkali stres, küresel tarımda bitkisel üretimi sınırlandıran başlıca abiyotik stres faktörüdür. Bu stres koşullarında iyon toksisitesi ve ozmotik stresin yanında yüksek pH hücre içi pH dengesini bozmaktadır. Bu çalışma, in vitro koşullarda garnem anacının NaHCO3 kaynaklı alkali stresine karşı verdiği fizyolojik, morfolojik ve biyokimyasal tepkileri değerlendirmek için sodyum nitroprussid (SNP) ile salisilik asit (SA) uygulamalarının alkali stresin olumsuz etkilerininin iyileştirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada in vitro koşullarda mikroçoğaltım yöntemi ile çoğaltılmış Garnem anacına ait bitkicikler kullanılmıştır. Çalışma bitkiciklerin köklendirme aşamasında kurulmuştur. In vitro koşullarda farklı konsantrasyonlarda NaHCO3 (%0, %20, %40) kaynaklı alkali stresine karşı SNP ve SA (50, 100, 150 μM) uygulamaları yapılmıştır. Çalışmada alkali stresin şiddeti arttıkça hayatta kalma oranı, köklenme oranı, sürgün uzunluğu, kök sayısı, kök uzunluğu, bitki yaş ağırlığı, bitki kuru ağırlığı, zararlanma indeksi, membran geçirgenliği, yaprak oransal su içeriği (YOSİ), klorofil a, klorofil b, toplam klorofil, hidrojen peroksit (H2O2) ve malondialdehit (MDA) parametreleri olumsuz etkilenmiştir. Yapılan SNP ve SA uygulamaları alkali stresin meydana getirdiği zararlı etkileri iyileştirmiştir. Çalışma sonucunda alkali stres, bitkiciklerin hayatta kalma oranını, köklenme oranını, sürgün uzunluğunu, kök sayısını, kök uzunluğunu, bitki yaş ve kuru ağırlığını azaltmıştır. SNP ve düşük konsantrasyonlarda SA uygulamaları alkali stresin etkilerini hafifleterek bu parametrelerde iyileşme sağlamıştır. Membran geçirgenliği yüksek alkali stres altında artarken, 100 μM SNP uygulamaları bu oranı düşürerek hücresel yapının korunmasına katkı sağlamıştır. Tüm SNP ve 50 μM SA uygulamaları alkali strese karşı yaprak oransal su içeriğini arttırmıştır. Klorofil a,b ve toplam klorofil içeriği alkali stres altında ciddi şekilde azaldığı, SNP uygulamalarının ise stresin olumsuz etkilerini hafifleterek klorofil içeriğini arttırdığı tespit edilmiştir. Biyokimyasal parametrelerden H2O2 ve MDA seviyelerini SNP uygulamaları önemli ölçüde azaltmıştır. Çalışma sonucunda SNP uygulamalarının tüm konsantrasyonlarda, SA uygulamalarının ise özellikle düşük konsantrasyonlarda alkali stresin olumsuz etkilerini hafiflettiği, bitki büyüme ve gelişimini desteklediği tespit edilmiştir. Ancak yüksek konsantrasyonda (150 μM) SA uygulamasının toksik etki oluşturarak bitki gelişimini önemli ölçüde baskıladığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, Garnem anacı NaHCO3 kaynaklı alkali stres koşullarına karşı belirli oranda tolerans gösterse de, SNP ve SA gibi iyileştirici ajanların uygun konsantrasyonlarda uygulanmasıyla bu toleransın arttırılabileceği ve bitki gelişiminin sürdürülebilir şekilde desteklenebileceği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Alkaline stress is the main abiotic stress factor limiting plant production in global agriculture. In these stress conditions, high pH disrupts intracellular pH balance in addition to ion toxicity and osmotic stress. This study was conducted to evaluate the physiological, morphological and biochemical responses to NaHCO3 induced alkaline stress in vitro by sodium nitroprusside (SNP) and salicylic acid (SA) applications to improve the negative effects of alkaline stress. In the study, plantlets of Garnem rootstock propagated by micropropagation method in vitro were used. The study was established at the rooting stage of the plantlets. SNP and SA (50, 100, 150 μM) applications were made against alkaline stress caused by NaHCO3 (0%, 20%, 40%) at different concentrations in vitro. In the study, as the severity of alkaline stress increased, survival rate, rooting rate, shoot length, root number, root length, plant fresh weight, plant dry weight, injury index, membrane permeability, leaf relative water content (YOSI), chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, hydrogen peroxide (H2O2) and malondialdehyde (MDA) parameters were negatively affected. SNP and SA applications improved the harmful effects of alkaline stress. As a result of the study, alkaline stress reduced the survival rate of plantlets, rooting rate, shoot length, root number, root length, plant fresh and dry weight. SNP and low concentration SA applications alleviated the effects of alkaline stress in these parameters and provided improvement in these parameters. While membrane permeability increased under high alkaline stress, 100 μM SNP applications reduced this rate and contributed to the protection of cellular structure. All SNP and 50 μM SA applications increased leaf relative water content against alkaline stress. It was determined that chlorophyll a, b and total chlorophyll content decreased significantly under alkaline stress, while SNP applications increased chlorophyll content by alleviating the negative effects of stress. SNP applications significantly reduced H2O2 and MDA levels among biochemical parameters. As a result of the study, it was determined that SNP applications at all concentrations and SA applications especially at low concentrations alleviated the negative effects of alkaline stress and supported plant growth and development. However, it was determined that SA applications at high concentrations (150 μM) caused a toxic effect and significantly suppressed plant development. As a result, although Garnem rootstock showed a certain tolerance to alkaline stress conditions caused by NaHCO3, it was understood that this tolerance could be increased and plant development could be supported sustainably by applying appropriate concentrations of healing agents such as SNP and SA.
Benzer Tezler
- Bazı meyve anaçlarının klasik doku kültürü ve yeni nesil geçici daldırma biyoreaktör sistemi ile mikroçoğaltımı
Micropropagation of some fruit rootstock with classical and next generation temporary immersion bioreactor system
FATIMAH HASAN ALI DAGMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIZ AKA KAÇAR
- Bazı sert çekirdekli meyve anaçlarının ın vıtro çoğaltımı ve kök-ur nematodlarına karşı dayanıklılıklarının araştırılması
In vitro micropropagation of some prunus rootstocks and evaluation of resistance for root-knot nematodes
BURCU ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUKADDES KAYIM
- Garnem ve GF-677 anaçlarının in vitro çoğaltımı ve rejenerasyonu
In vitro regeneration and multiplication of garnem and GF-677 rootstocks
SEVDE KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BiyoteknolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH ALİ CANLI
- Prunus microcarpa ve bazı sert çekirdekli meyve anaçlarının tuzluluğa tolerans yönünden karşılaştırılması
Comparison of Prunus microcarpa and some stone fruit rootstocks with respect to salinity tolerance
NEVZAT SEVGİN
Doktora
Türkçe
2014
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NURİ NAS
- Plum pox virus (PPV) ile inokule edilen test bitkilerinde virüs hareketinin kantitatif olarak belirlenmesi ve kayseri ilinde ppv-t ırkının epidemiyolojisinin araştırılması
Determination of plum pox virus (PPV) movement through inoculated test plants by quantitative methods and epidemiological aspect of ppv-t in kayseri province
CEMİLE TEMUR ÇINAR
Doktora
Türkçe
2019
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİYE ÇAĞLAYAN