Haldun Taner'in hikâyelerinde ironi
Ironi in Haldun Taner's stories
- Tez No: 938923
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİH ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Bu çalışmada, Haldun Taner'in hikâyelerinde kullandığı ironiyi, bu ironi türlerinin yapısal ve işlevsel çözümlemelerini ve modern Türk hikâyeciliğine etkilerini incelemek amaçlanmıştır. Haldun Taner'in hikâyeleri dil, içerik ve kurgusundaki çok katmanlı yapısıyla dikkat çekmekte, okura doğrudan ya da dolaylı mesajlar ve sembollerle zenginleştirilmiş bir anlatı sunmaktadır. İroni, Taner'in eserlerinde yalnızca bir estetik araç değil, aynı zamanda toplumsal eleştiri ve bireysel çatışmaları yansıtan etkili bir yöntemdir. Yazarın hikâyelerinde en fazla romantik ironi öne çıkmaktadır. Romantik ironi, bir metnin anlamını katmanlı hale getirerek okuru sürekli sorgulamaya ve farklı yorumlara teşvik eden; yazarın kendi bilgisine, yaratıcılığına ve yarattığı dünyaya olan güvensizliğini de yansıtan bir edebi kavramdır. Ayrıca yazarın hikâyeye müdahalelerde bulunarak okuru metnin kurgusal yapısını fark etmeye yönlendirdiği bir tekniktir. Özellikle Ayışığında 'Çalışkur' ve İznikli Leylek gibi hikâyelerde, yazarın metni kesintiye uğratması ve hikâyeye dair yorumlarda bulunması, romantik ironinin belirgin bir örneğini oluşturur. Bunun yanında söz, durum, dramatik ve trajik ironi türleri de sıklıkla kullanılmıştır. Söz ve durum ironileri, geleneksel toplum yapısını mizahi bir üslupla eleştirirken trajik ironi, modernleşme sürecinin bireylerde yarattığı kimlik ve değer çatışmalarını ele alır. Sonuç olarak, Haldun Taner'in hikâyelerinde ironi, metinlerin anlam alanını genişleterek modern Türk edebiyatına hem estetik hem de eleştirel bir zenginlik kazandırmaktadır. İroni, Haldun Taner'in toplumsal ve bireysel eleştirilerinde vazgeçilmez bir araç olarak dikkat çeker.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the irony used in Haldun Taner's stories, the structural and functional analyses of these irony types, and their effects on modern Turkish storytelling. Haldun Taner's stories attract attention with their multilayered structure in language, content, and plot, and offer the reader a narrative enriched with direct or indirect messages and symbols. Irony is not only an aesthetic tool in Taner's works, but also an effective method reflecting social criticism and individual conflicts. Romantic irony is the most prominent in the author's stories. Romantic irony is a literary concept that layers the meaning of a text, encourages the reader to constantly question and interpret it differently, and reflects the author's lack of confidence in his own knowledge and creativity. It is also a technique in which the author intervenes in the story and directs the reader to realize the fictional structure of the text. In stories such as Ayışığında 'Çalışkur' and İznikli Leylek in particular, the author's interruption of the text and his comments on the story constitute a clear example of romantic irony. In addition, the types of word, situation, dramatic and tragic irony were also frequently used. While word and situation ironies criticize the traditional social structure in a humorous manner, tragic irony addresses the identity and value conflicts created by the modernization process in individuals. As a result, the irony in Haldun Taner's stories expands the meaning of the texts and adds both aesthetic and critical richness to modern Turkish literature. Irony draws attention as an indispensable tool in Haldun Taner's social and individual criticisms.
Benzer Tezler
- Haldun Taner'in eserlerinde sosyal tenkit
Social criticism in Haldun Taner's works
İZZET KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYHAN KANTER
- Haldun Taner'in hikayelerinde anlatım teknikleri
Narration techniques in Haldun Taner's stories
ALPER CİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıSiirt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENSER YILMAZ
- A Stylistic analysis of Haldun Taner's short stories
Haldun Taner'in hikayelerinde biçem incelemesi
HATİCE BEYHAN ÜNLÜ
- Haldun Taner'in Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu adlı öykü kitabının söz varlığı
Vocabulary of Haldun Taner's storybook Şişhaneye Yağmur Yağıyordu
BEGÜM ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM AKBULAK
- Mario Levi'nin roman ve hikâyeleri üzerine bir inceleme
A study about Mario Levi's novels and story books
NEŞAT SAMAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN KOLCU
