A Comparison of three self-construal conceptualizations and scales with reference to issues of culture and gender
Benlik tipleri ile ilgili üç kavramsal model ve ölçeğin kültür ve toplumsal cinsiyetle ilişkili olarak karşılaştırılması
- Tez No: 93987
- Danışmanlar: PROF. DR. OLCAY İMAMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Benlik tipi, Aynşma-Bütünleşme, Kültür, Cinsiyet, Bireycilik- Toplulukçuluk. vıı, Self-construal, Differentiation-Integration, Culture, Gender, Individualism-Collectivism IV
- Yıl: 2000
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
oz BENLİK TİPLERİ İLE İLGİLİ ÜÇ KAVRAMSAL MODEL VE ÖLÇEĞİN KÜLTÜR VE TOPLUMSAL CİNSİYETLE İLİŞKİLİ OLARAK KARŞILAŞTIRILMASI KURT, Aliye Yüksel Lisans Tezi, Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Olcay İmamoğlu Temmuz, 2000, 75 sayfa Bu araştırmada, benlik tiplerini (self-construal) tanımlayan üç kavramsal model ve bu modellerden yola çıkılarak oluşturulmuş üç ölçek karşılaştırılmış ve sonuçlar, Türk kültürü ve toplumsal cinsiyet kavramı ile ilişkili olarak incelenmiştir. Söz konusu modeller, Bağımsız-Bağlaşık Benlik Tipleri (Independent- Interdependent Self-Construals,Markus & Kitayama, 1991), Dikey ve Yatay Bireycilik-Toplulukçuluk (Vertical/Horizontal Individualism-Collectivism, Triandis, 1995) ve Dengeli Aynşma-Bütünleşme Modeli (İmamoğlu, 1998) dir. Örneklem, yaş ortalaması 21 olan ve Genel Psikoloji dersine kayıtlı, 112 ODTÜ öğrencisinden oluşmaktadır. Katılımcılara benlik tipleri ile ilgili üç ölçek uygulanmıştır: Benlik-Tipi Ölçeği (Self-Construal Scale, Singelis, 1994), DengeliAyrışma-Bütünleşme Ölçeği (Balanced Differentiation-Integration Scale, îmamoğlu, 1998) ve Dikey ve Yatay Toplulukçuluk-Bireycilik Ölçeği (Vertical and Horizontal Collectivism-Individualism Scale, Triandis & Singelis, 1995). Benlik-Tipi Ölçeği, bağımsızlık (independence) ve bağlaşıklık (interdependence) olmak üzere iki alt- ölçekten oluşmaktadır. Dengeli Aynşma-Bütünleşme Ölçeği, gelişimsel yönelim (self-developmental orientation) ve ilişkisel yönelim (interrelational orientation) olmak üzere iki boyut içermektedir. Bireysel-gelişim yönelimi boyutunda, üst grup, bireyleşmeyi/kendileşmeyi (individuation), alt grup, normlara göre kalıplaşmayı (normative patterning) yansıtırken; ilişkisel yönelim boyutunun üst ve alt grupları sırasıyla, ilişkili (interrelated) ve kopuk (separated) olmayı temsil etmektedir.Dikey ve Yatay Toplulukçuluk-Bireycilik Ölçeği, Dikey Bireycilik (Vertical Individualism- VI), Yatay Bireycilik (Horizontal Individualism-HI), Dikey Toplulukçuluk (Vertical Collectivism-VC) ve Yatay Toplulukçuluk (Horizontal Collectivism-HC) olmak üzere dört alt-ölçekten oluşmaktadır. Yapılan varyans analizleri, tüm örneklem için bağımsızlık puanlarının bağlaşıklık puanlarından daha yüksek olduğunu; gelişimsel ve ilişkisel yönelimler göz önüne alındığında da, bireyleşmiş ve ilişkili katılımcıların, sırasıyla normlara göre kalıplaşmış ve kopuk katılımcılara oranla daha yüksek bağımsızlık puanlan aldığım göstermiştir. Diğer bir bulgu ise, kalıplaşmış katılımcıların ve ilişkili katılımcıların, sırasıyla bireyleşmiş ve kopuk katılımcılara göre daha yüksek toplulukçuluk puanlan almış olduklarıdır. Son olarak, cinsiyete bağlı farklar açısından; kadınlar hem bağımsızlık alt-ölçeğinde, hem de bireysel gelişim ve ilişkisel yönelim boyutlannda, erkeklere oranla daha yüksek puanlar almışlardır. vıKorelasyon analizleri, bağımsız benlik tipinin, bağlaşık benlik tipiyle, bireycilikle ve Dengeli Ayrışma-Bütünleşme Ölçeğinin her iki boyutuyla pozitif yönde ilişkili olduğunu göstermiştir. Bağlaşık benlik tipi, ilişkisel boyutla negatif, toplulukçuluk ile pozitif ilişki göstermiştir. Araştırmanın sonuçları, Türk kültürü ve bu araştırmada yer alan örneklemin özellikleri çerçevesinde, İmamoğlu'nun bireysel gelişim ve ilişkisel yönelimlerde denge önerisine vurgu yapılarak tartışılmaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT A COMPARISON OF THREE SELF-CONSTRUAL CONCEPTUALIZATIONS AND SCALES WITH REFERENCE TO ISSUES OF CULTURE AND GENDER KURT, Aliye M.S., in Social Psychology Supervisor: Prof. Dr. Olcay İmamoğlu July, 2000, 75 pages The current study compared three conceptualizations of self-construal and scales derived from these models in a Turkish sample of university students and the results and implications were discussed with respect to Turkish culture and issues of gender. Three models under consideration were Independent-Interdependent Self- Construals (Markus & Kitayama, 1991), Vertical/Horizontal Individualism- Collectivism (Triandis, 1995) and Balanced Differentiation-Integration Model - BDIM (İmamoğlu, 1998). The sample consisted of 112 undergraduate students from the Middle East Technical University with a mean age of 21. Three scales were administered to respondents; Self-Construal Scale - SCS (Singelis, 1994), the Balanced Differentiation Integration Scale - BDIS (İmamoğlu, 1998) and the Vertical and iiHorizontal Individualism and Collectivism Scale (Triandis & Singelis, 1995). Self-Construal Scale yields two subscale scores, independence and interdependence. The Balanced Differentiation Integration Scale consists of a self-developmental orientation subscale of which the high and low end scores represent individuation and normative patterning, respectively, and interrelational orientation subscale of which the high and low end scores represent interrelatedness and separation, respectively. The Vertical and Horizontal Individualism and Collectivism Scale yields four subscale scores, vertical individualism (VI), horizontal individualism (HI), vertical collectivism (VC) and horizontal collectivism (HC). Results of ANOVAs showed that independence scores were higher than interdependence scores for the whole sample; and for self-developmental and interrelational orientations, individuated and interrelated subjects received significantly higher independence scores than normatively-patterned out and separated subjects, respectively. Another finding indicated higher collectivism scores for normatively patterned out and interrelated subjects when compared to individuated and separated subjects, respectively. Finally with respect to gender, females received higher independence, as well as higher scores in self- developmental and interrelational orientations than males. Correlational analyses indicated positive association between independence and interdependence as well as between independence and both orientations of BDIM and individualism. Interdependence was found to be negatively associated with interrelational orientation and positively associated with collectivism. mThe results of the current study were discussed with reference to the Turkish culture and the characteristics of current sample with an emphasis on İmamoğlu's balance notion of the self-developmental and interrelational orientations.
Benzer Tezler
- Bilişsel, duygusal, dürtüsel ve sosyal alanlardaki benlik kontrolünün benlik kaynaklarının tüketilmesi üzerindeki etkileri
The impacts of cogni̇ti̇ve, emoti̇onal, impulsi̇ve and soci̇al spheres of self - control on ego depleti̇on effect
GONCA ÇİFFİLİZ KINAY
- The relationship between self-construal and attachment style with mentalization capacity as a moderating variable
Ilımlaştırıcı değişken olarak zihinselleştirme kapasitesi ile benlik kurgusu ve bağlanma stilleri arasındaki ilişki
ESRA AKHÜSEYİNOĞLU GÜLER
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiBoğaziçi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN SOHTORİK İLKMEN
- Yönetici ve çalışanların proaktif kişilik özellikleri ve ilişkisel bağımlı benlik düzeylerinin karşılaştırılması
Comparison of managers and employees of proactive personality characteristics and relational-interdependent self-construal
PAKİZE ESRA ÇİNİ
- Benlik kurgusu ile romantik ilişki doyumunda ayrılık anksiyetesinin aracı rolünün incelenmesi
Investigation of the intermediate role of separation anxiety in self-fiction and romantic relationship satisfaction
MELİKE ÖZOLCAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURGÜL YAVUZER
- Üniversite öğrencilerinde tek başınalık, psikolojik ihtiyaç doyumu ve benlik kurgusu
Solitude, psychological need satisfaction and self-construals among university students
ÖYKÜ ÖZYAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ALTUN