Farklı organik gübre uygulamalarının Mentha Piperita'nın verim, kalite parametreleri ve yağ içeriği üzerine etkilerinin belirlenmesi
Determination of the effects of different organic fertilizer applications on the yield, quality parameters, and oil content of Mentha Piperita
- Tez No: 940261
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLGÜN SAATÇI MORDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 247
Özet
Bu tez çalışması, Türkiye'nin İzmir ili Bayındır ilçesi iklim ve toprak koşullarında yetiştirilen Mentha piperita L. (nane) bitkisinde farklı organik gübre uygulamalarının bitki büyümesi, verimi ve uçucu yağ bileşenleri üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma, bölgeye özgü çevresel faktörlerin tarımsal uygulamalar üzerindeki etkisini anlamayı ve organik gübrelerin sürdürülebilir tarımda oynadığı rolü ortaya koymayı amaçlamıştır. Deneme, üç yıl boyunca yürütülmüş olup, ilk yıl dikimden önce, ikinci ve üçüncü yıllar hasat sonrası parsellere saf olarak 5,75 kg N/da, 2,16 kg P₂O₅/da ve 5,75 kg K₂O/da olacak şekilde N-P-K içerikli sıvı organik gübre uygulanmıştır. Bunun yanı sıra sıvı vermikompost, mikrobiyal gübre, sıvı deniz yosunu, enzim içerikli gübre, K içerikli ve N içerikli organik sertifikalı gübreler 8 L/da/yıl dozunda, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında olmak üzere dört farklı periyotta uygulanmıştır. Araştırmada, azot (N), potasyum (K), yosun, sıvı vermikompost, mikrobiyal ve enzim destekli gübrelerin bitki metabolizması üzerindeki biyokimyasal ve fizyolojik etkileri detaylı olarak incelenmiştir. Bulgular, yosun ve mikrobiyal uygulamaların özellikle mentol oranını artırmada etkili olduğunu, azot ve potasyum uygulamalarının ise menton gibi monoterpenlerin üretimini optimize ettiğini ortaya koymuştur. Kontrol grubuna kıyasla, organik gübre uygulamaları uçucu yağ verimi ve bileşenlerinde dikkate değer artışlar sağlamış ve ekonomik değeri yüksek bileşenlerin oranlarını artırmıştır. Mentol ve menton gibi bileşiklerin artışı, organik gübrelerin metabolik süreçler üzerindeki olumlu etkilerini açıkça ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra, bölge koşullarının ve uygulama stratejilerinin uçucu yağ bileşimleri üzerinde belirgin etkiler yarattığı tespit edilmiştir. Bu bulgular, Bayındır gibi iklim özelliklerine sahip bölgelerde organik gübrelerin, kimyasal gübrelerin olumsuz etkilerini minimize etmek ve sürdürülebilir tarım uygulamalarını desteklemek açısından güçlü bir alternatif sunduğunu göstermektedir. Organik gübreler, sadece ürün verimini ve kalitesini artırmakla kalmayıp çevresel sürdürülebilirliği de desteklemekte ve sera gazı emisyonlarının azaltılmasına katkı sağlamaktadır. Araştırma, bu yönleriyle organik tarımın ekonomik, çevresel ve sosyal açıdan avantajlarını vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis study was conducted to comprehensively evaluate the effects of different organic fertilizer applications on plant growth, yield, and essential oil components of Mentha piperita L. (peppermint) cultivated under the climatic and soil conditions of Bayındır district, İzmir province, Turkey. The research aimed to understand the impact of region-specific environmental factors on agricultural practices and to reveal the role of organic fertilizers in sustainable agriculture. The experiment was carried out over three years. In the first year, before planting, and in the second and third years after harvest, liquid organic fertilizer containing N-P-K was applied to the plots at a rate of 5.75 kg N/da, 2.16 kg P₂O₅/da, and 5.75 kg K₂O/da. Additionally, liquid vermicompost, microbial fertilizer, liquid seaweed extract, enzyme-enriched fertilizer, K-enriched organic fertilizer, and N-enriched organic-certified fertilizers were applied at a dose of 8 L/da/year in four different periods: March, April, May, and June. The study thoroughly examined the biochemical and physiological effects of nitrogen (N), potassium (K), seaweed extract, liquid vermicompost, microbial, and enzyme-supported fertilizers on plant metabolism. The findings revealed that seaweed and microbial applications were particularly effective in increasing menthol content, while nitrogen and potassium applications optimized the production of monoterpenes such as menthone. Compared to the control group, organic fertilizer applications significantly increased essential oil yield and composition, enhancing the proportions of economically valuable components. The increase in compounds such as menthol and menthone clearly demonstrated the positive effects of organic fertilizers on metabolic processes. Furthermore, the regional conditions and application strategies were found to have a significant impact on essential oil compositions. These findings suggest that in regions with climatic characteristics similar to Bayındır, organic fertilizers provide a strong alternative for minimizing the adverse effects of chemical fertilizers and promoting sustainable agricultural practices. Organic fertilizers not only enhance yield and quality but also support environmental sustainability and contribute to the reduction of greenhouse gas emissions. In this regard, the study highlights the economic, environmental, and social benefits of organic farming.
Benzer Tezler
- Farklı organik gübre ve azot dozlarının mentha x piperita l. ve mentha spicata l. genotiplerinin tarımsal ve kalite özelliklerine etkisi
Effect of different organic fertilizer and nitrogen doses on agricultural and quality characteristics of mentha x piperita l. and mentha spicata l. genotypes
MUSTAFA CAN
Doktora
Türkçe
2020
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DURAN KATAR
- Bazı nane (Mentha spp.) türlerinde farklı organik gübre uygulamalarının verim ve kalite özelliklerine etkisi
The effect of different organic fertilizer applications on yield and quality traits in some mint (Mentha spp.) species
MEHMET FATİH ÇAKIR
- Mentha spicata L.'de organik gübre uygulamaların verim ve kaliteye etkisi
The effect of organic fertilizer applications on yield and quality in Mentha spicata
ALİ TEKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİHA KIRICI
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERPİL DEMİRCİ KAYIRAN
- Farklı organik gübre uygulamalarının Boğazkere (Vitis vinifera L.) üzüm çeşidinin verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkisi
The effect of different organic fertilizer applications on the production and some quality characteristics of Bogazkere (Vitis vinifera L.) grape variety
BERFİN KIZGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatDicle ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLTEKİN ÖZDEMİR
- Farklı organik gübre uygulamalarının maraline çilek (Fragaria spp. L.) çeşidinde bitki ve meyve özellikleri üzerine etkisi
Effects of different organic manures on berry and plant characteristics of in maraline strawberry cultivar (Fragaria spp.)
BAHADIR ÇAKİBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RESUL GERÇEKÇİOĞLU