Platform kapitalizminde pornografik üretimin ekonomi politiği: onlyfans örneği
L'économie politique de la production pornographique dans le capitalisme de plateforme : l'exemple d'onlyfans
- Tez No: 940662
- Danışmanlar: PROF. DR. CEREN SÖZERİ ÖZDAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyo-Televizyon, Radio and Television
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Bu tez pornografinin tarihi, dijitalleşmenin evrimi ve günümüzde dijitalleşme ile kapitalizmin kesişiminde şekillenen platform kapitalizminin dinamiklerini derinlemesine analiz etme çabası olarak görülmelidir. OnlyFans örneği üzerinden dijitalleşme, kapitalizm ve patriyarkanın birbirini besleyen koşulları ve etkileri incelenmekte; pornografik üretimin dönüşümü ve bu dönüşümün ekonomi-politik yapı ile ilişkisi ele alınmaktadır. 1990'lar itibarıyla her eve girmeye başlayan internet teknolojisi, herkes tarafından sınırsız ve ücretsiz bilgiye ulaşmanın bir aracı olduğu ölçüde eşit ve özgür bir alan olarak kurgulanma potansiyeli barındırıyordu. Ancak dijitalleşmenin içinde geliştiği neoliberal koşullarda internet, sermaye birikimine katkı sağlayacak biçimde yeniden düzenlendi. Bugün internet sayesinde ulaşılan her içerik ve hizmete aracılık eden şirketler çeşitli biçimlerde komisyonu kendi payına alarak zenginleşmektedir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan ilerlemelerle birlikte kurulan ekonomi-politik yapı, yeni düzenin örgütlenişine dair analizleri zorunlu kılmaktadır. Bu bağlamda kökleri 1980'lere uzanan esnek ve güvencesiz çalışma koşullarının somutlaştığı platform çalışma modeli, COVID-19 pandemisiyle birlikte ivmelenen Onlyfans üzerinden değerlendirilecektir. Pornografik içerik üretimiyle özdeşleşen Onlyfans, bireysel içerik üreticilerine abonelere özel paylaşımlarda bulunması için aracılık eden bir platformdur. Abonelik ve diğer ücretlendirmeler üzerinden komisyon keserek payına düşeni alan Onlyfans; pezevenksiz, güvenli, çok kazanabilmeyi mümkün kılan bir dijital seks işçiliği vadeder görünmektedir. Oysa platformun sahibi şirket, içerik üreticilerinden kestiği komisyon ve topladığı kişisel veriler ile sermayesini büyütmekte ve öte taraftan bedenlerin ve cinselliğin metalaşmasına katkıda bulunmaktadır. Yarısından fazlasını kadınların oluşturduğu platformdaki pornografik içerikler ise, internet pornografisiyle alternatif temsillerin yaygınlaştığı iddiasının aksine erkek bakışa hitap eden temsillerin devamlılığı olarak görünmektedir. Bu tez, Onlyfans sahibi şirketin patron-içerik üreticisi çelişkisini gizlemek adına“kendi işinin patronu olma”söylemini benimsediği ve pornografik temsillerdeki cinsiyet temelli eşitsizliği sürdürdüğü iddiasını taşımaktadır. Çalışma, dijital çağda pornografik üretimin ekonomik ve toplumsal olarak durduğu yeri platformun yapısı ve içerik üreticilerinin deneyimleri üzerinden tartışarak, bu üretim biçiminin toplumsal yapıları nasıl yeniden ürettiğini anlamayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda pornografi ve dijitalleşmeye dair tarihsel bir izlek sunduktan sonra çoğunlukla erkeklere hitap ettiği iddia edilen pornografik içeriklerin bugün dijital ekonomideki biçimini; Onlyfans örneği üzerinden değerlendirmektedir. Bu değerlendirmeye Onlyfans platformu üzerinden bedenleri ve cinsel eylemlerinin paylaşımıyla gelir elde eden 7 kişiyle yapılan yarı-yapılandırılmış görüşmelerin bulguları da dahil edilmektedir. Türkiye'de 2023 Haziran'ında“kamu ahlakına ve Türk aile yapısına uygun olmayan içeriklerin paylaşılması”gerekçesiyle Onlyfans'e getirilen erişim engelinin, güvencesiz çalışma koşullarını derinleştirdiği düşünülmektedir. Bugünkü ekonomi-politik bağlam ve platform kapitalizmine özgü çalışma biçimlerinin birlikte yorumlanacağı tezin bu açıdan özgün bir katkı sunacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis undertakes a comprehensive analysis of the history of pornography, the evolution of digitalisation, and the dynamics of platform capitalism as shaped by the intersection of digital technologies and capitalist systems in the contemporary era. Using OnlyFans as a case study, it critically examines the mutually reinforcing conditions and interplay of digitalisation, capitalism, and patriarchy. It explores the transformation of pornographic content and its relationship to broader political and economic structures. Beginning in the 1990s, internet technologies gradually entered households, carrying the promise of an egalitarian and free space by enabling unlimited and cost-free access to information. However, under the neoliberal conditions in which digitalisation developed, the internet was gradually reshaped into a tool for facilitating capital accumulation. Today, companies that mediate access to online content and services enrich themselves through various forms of commission-based monetisation. The thesis explores the platform labour model, characterized by flexible and precarious working conditions rooted in the 1980s, through a case study of OnlyFans—a platform commonly associated with pornographic content whose prominence surged during the COVID-19 pandemic. OnlyFans operates as a facilitator that helps individual creators communicate exclusive content to their subscribers in exchange for commissions from subscriptions and additional transactions. Although OnlyFans introduces itself as an independent, secure and highly profitable digital sex work forum, the enterprise behind the medium extends its assets via these charges and the pile of confidential data, subsequently, contributing to the commodification of body and sexuality. Although women comprise the majority of content creators, the pornographic models on the platform essentially persist in mirroring the male gaze, contrary to assertions that internet pornography has diversified toward a more alternative representation, in which the thesis also primarily claims that the enterprise obscures the structural tension between employer and content creator by encouraging the narrative of 'being your boss,' while upholding gender-based inequalities in pornographic representation. This research also seeks to discuss the financial and social status that pornographic production conveys in the digital age in evidence of the real-life experiences of creators to delve into how this digital method reinforces existing social structures. To that end, it demonstrates a historical course of pornography and digitalisation which then evaluates the current content—largely claimed to cater to men—within the digital economy. The study also incorporates findings from semi-structured interviews conducted with seven people who make revenue by communicating their bodies and sexual actions on the OnlyFans platform. The study contends that the ban set on OnlyFans in Turkey in June 2023—justified on the grounds of“content incompatible with public morals and the Turkish family structure”—has additionally worsened the precarious working conditions of content creators. By jointly analysing today's political-economic context and the work dynamics distinctive to platform capitalism, the thesis strives to offer an original contribution to the field.
Benzer Tezler
- Labor process and work in platform capitalism: A study on motor couriers of digital platforms in İstanbul
Platform kapitalizminde emek süreci ve iş: Istanbul'da dijital platformlarla çalışan motor kuryeler üzerine bir çalışma
BURAK CEYLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASUMAN GÖKSEL
- Digital work in the age of precarity: a case study of web-based platform workers in Türkiye
Güvencesizlik çağında dijital çalışma: Türkiye'de web-tabanlı platform işçileri örneği
EMİR AYDOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REŞİDE ÖMÜR BİRLER
- Gözetim kapitalizminde kişisel verilerin kullanımı: Etik web çerçevesinde web siteleri ve mobil uygulamalar üzerine bir araştırma
Usage of personal data in surveillance capitalism: A research on websites and mobile apps within the frame of ethical web
MURAT ULUK
Doktora
Türkçe
2022
Halkla İlişkilerİstanbul ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLNUR TANDAÇGÜNEŞ KAHRAMAN
- Sosyal medya ve narsisizm kültürü
Social media and the culture of narcissism
HALİL İBRAHİM KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
SosyolojiSakarya ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM OĞUZHAN
- Platform capitalism and the transformation of the music industry: The impact of Spotify in Turkey
Platform kapitalizmi ve müzik endüstrisinin dönüşümü: Spotify'in Türkiye'deki etkisi
MERT SARIKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiBilim, Teknoloji ve Toplum Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU BELGİN YETİŞKİN DOĞRUSÖZ