Köroğlu Destanı'nın Özbek varyantları üzerine bir araştırma -Göroğlu'nun doğuşu, Yunus Peri, Hasan-Han, Miskal Peri; Avazhan, Göroğlu'nun ölümü (2 cilt)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 94112
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHAN BALİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1144
Özet
ÖZET DOKTORA TEZİ KÖROĞLU DESTANI'NIN ÖZBEK VARYANTLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA -GÖROĞLU'NUN DOĞUŞU, YUNUS PERİ, HASANHAN, MISKAL PERİ, AVAZHAN, GÖROĞLU'NUN ÖLÜMÜ (İnceleme-Metinler) FiüzKIRBAŞOĞLU Danışman: Prof. Dr. Muhan Bali 2000 - SAYFA: 1132 JOri : Prof. Dr. Muhan Bali Geniş bir coğrafyaya yayılmış olan Türk dünyasının sahip olduğu kültür varlıklarından biri Köroğlu destanlarıdır. Bu ve benzeri ürünler, Türk dünyasının ortak bir kültür dokusuna sahip olduğu; tarihî olaylar, göçler ve ayrılıklara rağmen bu ortak kültür dokusunun hâlâ muhafaza edildiğini ortaya koymaktadır. Bundan dolayı, Köroğlu destanları içinde zenginliğiyle dikkati çeken Özbek Köroğlu destanları üzerinde çalışarak onları tanıtmayı uygun gördük. İncelemede, Koroghrnun hayat safhalarım ortaya koyan“Göroğlu'nun Doğuşu, Yunus Peri, Hasanhan, Miskal Peri, Avazhan, Göroğlu'nun Ölümü”adlı destanlar Greimas göstergebilim metoduna göre incelendi ve ayrıca kültürel yapıya has unsurlar tesbit edildi. Destanlarda Köroğlu'nun olağanüstü doğumu, büyümesi, gençlik yıllan, evlenmesi, Çembilbel yurduna sahip olması, uzak ülkelere eş ve evlat için gitmesi, yurdunu düşmanlara karşı koruması, yaşlanıp gücünü kaybetmesi ve ölmesi gibi olaylar hikâye edilmiştir.“Göroğlu”adı, onun olağanüstü bir şekilde mezarda doğuşu motifiyle ilgilidir. Köroğlu Çembilbel yurdunun sultanıdır. Yunus ve Miskal Perilerle evlenir. Pirler ondan dilekte bulunmasını istediğinde o, evlat yerine at istemiş ve böylece çocuksuz kalmıştır. Bu çocuksuzluğunu da Hasanhan ve Avazhanla gidermiştir. Köroğlu, halkının vefasızlığına rağmen, yine yurdunu korumak için dağda düşmanla tek basma savaşır ve ölür. Köroğlu destanlarının üç belirgin unsuru vardır. Bunlar Köroğlu, Kırat ve Çembilbel 'dir. Bunlardan biri olmadan diğerleri düşünülemez. Destanlarda ortaya çıkan kültürel yapıyla ilgili unsurlar da gösteriyor ki, söz konusu destanlar, yaratıldığı toplumun sosyal hayatının bütün cephelerini kapsamaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT DOCTORAL DISSERTATION A STUDY ON UZBEK VARIANTS OF KÖRO?LU LEGEND -THE BİRTH OF GÖRO?LU, YUNUS PERİ HASANHAN, MİSKAL PERİ, AVAZHAN, THE DEATH OF GÖRO?LU- (RESEARCH-TEXTS) Filiz KIRBAŞOÖLU Danışman : Prof. Dr. Muhan Bali 2000 - SAYFA: 1132 Jüri: : Prof. Dr. Muhan Bali Köroğlu Legends, which have been separated into a vast geographic area, is one of the cultural possessions of the Turkish world. Such Legends as well as the similar ones prove that they have a common cultural web throughout the Turkish world in spite of the historical events, migrations and divisions. For that reason, we tried to introduce Uzbek Köroğlu Legends, remarkable for their richness among Köroğlu Legends. In this study we searched“The birth of Göroğlu, Yunus Peri, Hasanhan, Miskal Peri, Avazhan, the death of Göroğlu1' according to Greimas semiological method and obtained some spesific cultural data. In these Legends we mentioned the events such as; the extraordinary birth of Köroğlu, his youth, marriage, settlement to Çembilbel, journeys to far countries for having a wife and children defanding his country against the enemies, getting old and Losing his power and his death. The name ”Göroğlu" is connected with the motif of his extraordinary birth in a tomb. Köroğlu is the sultan of Çembilbel. He marries Yunus and Miskal Peri. When holypeople want him to wish something, he asksfor a horse instead of a child and becomes childless. He satisfies his people's faithlessness, Köroğlu fights alone with his enemies at the mountains in order to protect his nation and dies in the end. There are three significant elements of Köroğlu Legends. These are Köroğlu, Kırat and Çembilbel. Without having one of these, the others do not make much sense. The elements dealing with fee cultural structures appeared in Legends show that the above- mentioned Legends include all of the aspectsof the social Life of the people existed those years.
Benzer Tezler
- Köroğlu Destanı'nda 'seyislik, sınçılık, sayapkerlik' ve günümüz Kırgızistan'ındaki uygulamaları
Көрoглу дастанындагы 'сынчылык, саяпкерлик' жана азыркы кыргызстанда практикада колдонулушу
ATİLLA ARABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DR. ULANBEK ALİMOV
- Köroğlu Destanı'nın Özbek rivayeti üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
Başlık çevirisi yok
FİLİZ KIRBAŞOĞLU
- Türk dili ve edebiyatı eğitimi çerçevesinde destan dili incelemesi; örnek Metin Polken'den derlenen Çembil Kamalı adlı Özbek rivayeti (131-172)
An analysis of the language of epic within the framework of Turkish language and education; Çembil Kamali narrative compiled by Polken
MEDİHA SENA ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ŞEN
- Şirin ve şeker destanı
Başlık çevirisi yok
MERAL YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. NACİYE YILDIZ
- Belagerdan Destanı'nın sembolik çözümlemesi
Symbolic analysis of the Belagerdan Epic
ŞULE KUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Zonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR DENİZ ÖZDEMİR
- Hadi Zarif tarafından derlenen Özbek destanı Yusuf ve Ahmed (Ş. 205-304) (Metin-inceleme-dizin)
Yusuf and Ahmed, an Uzbek folk epos compiled by Hadi Zarif (P. 205-304) (Text-examination-index)
ALPER YASİN BOĞATEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKSEL ÖZTÜRK