The investigation of speech act of invitation and invitation responses in turkish in relation to social dimensions
Türkçe davet söz edimi ve davet söz edimi yanıtlarının sosyal boyutlar açısından incelenmesi
- Tez No: 941453
- Danışmanlar: PROF. DR. IŞIL ÖZYILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İngiliz Dilbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 259
Özet
Bu çalışma, edimbilimdeki konuşma eylemi kavramına dayanarak, insanların dili kullandıklarında bir tür eylem gerçekleştirdiklerini temel alarak, hem Türkçe'deki davet söz eylemleri hem de davetlere verilen yanıtlar üzerinde kullanılan anlamsal formülleri incelemektedir. Mevcut çalışmanın iki amacı vardır. Birinci amaç, ana dili Türkçe olan konuşmacıların ürettiği davet, kabul ve reddetme stratejilerinin söz eylemlerinde kullanılan stratejileri ve pragmatik tanımlayıcıları araştırmaktır. İkinci amaç, sosyal mesafe, statü ve resmiyetin (Holmes, 2013) davetlerini ve yanıtlarını nasıl etkilediğini belirlemektir. Bu hedeflere ulaşmak için, Türkçe konuşanların davet ederken, kabul ederken ve reddederken kullandıkları kalıpları ve stratejileri tasvir etmek için çevrimiçi bir Yazılı Söylem Tamamlama Testi (WDCT) kullanılmıştır. Çalışmada diğer bir veri toplama metodu olarak farklı (11) Türk televizyon dizisinden 114 bölüm incelenmiştir. Davet eylemleri, kabul ve ret verileri önce Konuşma Analizi (CA) ile ele alındıktan sonra sırasıyla Suzuki (2009), Zhu (2012) ve Beebe ve ark. (1990) taksonomileri tarafından kategorize edilen anlamsal formüllerin örüntüleri açısından çözümlemeye tabi tutulmuştur. Davet, kabul ve ret eylemi stratejilerinin analizine ek olarak, Blum-Kulka ve Olshtain (1984) (Blum-Kulka vd., 1989) ve Kasper (2011) tarafından tanımlanan kurama dayalı olarak her üç eylem üzerinde kullanılan edimsel tamlayıcılar tespit edilmiştir. Sonuçlar Türkçenin davet, kabul ve ret konuşma eylemleri için kendine has örüntülere sahip olduğunu göstermektedir. Yakınlık ve statüye bakılmaksızın doğrudan davetler dolaylı olanlara oranla daha sık tercih edilirken, kabul eylemi diğer söz eylemlerden farklılaşarak mesafeye göre yapılmaktadır. Bir diğer bulgu ise retlerin çoğunlukla dolaylı olarak bir sebep, mazeret veya açıklama yaparak dile getirilmesi ve ret söz eylemi esnasında reddetme etkisini hafifletmek amacıyla çok sayıda yumuşatma ifadelerinin kullanılmasıdır. Bu bağlamda ana dili Türkçe olanlar, toplumsal boyutlara dayalı ret konuşma eylemlerini kibarca gerçekleştirmektedirler
Özet (Çeviri)
Based on the speech act theory in pragmatics, which essentially holds that when individuals use language, they carry out a certain activity, this study looks at the semantic formula on invitation speech acts as well as answers to invites in Turkish. The present study has two purposes. The first aim is to investigate the strategies, and the pragmatic modifiers utilized in speech acts of invitations, acceptance, and refusal strategies produced by native speakers of Turkish. The second aim is to determine how social distance, status, and formality (Holmes, 2013) affect their invitations and responds. To accomplish these goals, an online Written Discourse Completion Task (WDCT) is employed to delineate the patterns and strategies Turkish speakers use while inviting, accepting, and rejecting. Another method planned to be used in the study is examining several (11) different episodes of (114) Turkish television series. The data from invitation acts, acceptance, and refusals are first considered through Conversation Analysis (CA) then subjected to analysis in terms of the patterns of the semantic formulas categorized by the taxonomies of Suzuki (2009), Zhu (2012) and Beebe et al. (1990), respectively. In addition to the analysis of speech act strategies, pragmatic modifications on all three acts were also performed based on the theory defined by Blum-Kulka and Olshtain (1984) (Blum-Kulka et al., 1989) and Kasper (2011). The conclusions show that Turkish has its own patterns for invitation, acceptance, and refusal speech acts. Direct invitations are preferable to indirect ones regardless of proximity and status, yet the acceptance act is issued alternately based on distance. Another finding is that refusals are mostly uttered indirectly by giving a reason, excuse or making an explanation regardless of dimensions, and while issuing refusals, a lot of mitigating devices are used. Turkish native speakers politely perform speech acts of refusal based on social dimensions.
Benzer Tezler
- Die Suche nach einer terminologischen Äquivalenz zum Begriff Der Metapher im Türkischen durch Vergleich von Rhetorik und belâgat
Metafor Kavramına Retorik- Belâgat Mukayesesi İçinde ve Belâgat Terminolojisinde Kavramsal Karşılık Arayışları
MEHMET AKİF DUMAN
Doktora
Almanca
2018
DilbilimJohannes Gutenberg-Universität MainzTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HENDRİK BOESCHOTEN
- La critique de la métaphysique de la présence chez Derrida
Derrida'nın mevcudiyet metafiziğini eleştirisi
ONUR DOĞANAY
Yüksek Lisans
Fransızca
2012
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİH BAŞARAN
- An investigation of the speech act of request in English textbooks for young learners in state schools
Devlet okullarında çocuklar için kullanılan İngilizce kitaplarındaki rica söz eyleminin incelenmesi
SEMANUR DOĞRU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİngiliz Dili Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİLER HATİPOĞLU
- The investigation of pragmatic competence levels of tertiary level Turkish efl students with a special focus to their usage patterns of expressions of gratitude
İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen üniversite düzeyindeki Türk öğrencilerin dil kullanımlarındaki pragmatik yeterlilik düzeylerinin minnet ifadelerinin kullanım kalıpları özelinde incelenmesi
DERYA BAKIRCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ŞÜKRÜ ÖZBAY
- Cross-linguistic and cross-subject investigation of speech acts of refusals
Söz edimlerinden ret ifadelerinin diller arası ve kişiler arası araştırması
ŞEYDA SELEN ÇİMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
DilbilimMuğla Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞEVKİ KÖMÜR