Geri Dön

Dijital çağda televizyon yayıncılığı: Türkiye'de isteğe bağlı yayın hizmetlerinin düzenlenmesi ve denetlenmesi

Television in the digital age: Regulation and supervision of on-demand media services in Türkiye

PDF İndir

  1. Tez No: 941492
  2. Yazar: MERVE CAN MARAŞLI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FİLİZ ERDEMİR GÖZE
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Hukuk, Radyo-Televizyon, İletişim Bilimleri, Law, Radio and Television, Communication Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: İsteğe Bağlı Yayın Hizmetleri, Dijital Platformlar, Dijital Yayıncılık, Medya Denetimi, RTÜK, Televizyon, Dijital Medya Okuryazarlığı, On-Demand Media Services, Digital Platforms, Digital Broadcasting, Media Regulation, RTÜK, Television, Digital Media Literacy
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 359

Özet

Dijital çağla birlikte görsel-işitsel yayın hizmetlerinde köklü bir dönüşüm yaşanmış; geleneksel televizyon yayıncılığının internet ortamına taşınması, isteğe bağlı yayın hizmetleri (İBYH) gibi yeni bir mecra ortaya çıkarmıştır. 'Dijital platformlar' olarak adlandırılan ve genellikle üyelik ya da abonelik sistemi üzerinden erişilen İBYH modeli, katalog yapısıyla kullanıcı tercihine dayalı içerik sunumu gerçekleştirerek özellikle çocuk kullanıcılar için kısmen kontrollü bir alan oluşturmaktadır. Bu modelin erişim dinamikleri, platformların düzenlenmesi ve denetlenmesi süreçlerinde dikkate alınması gereken özgün nitelikler barındırmaktadır. Türkiye'de 2019 yılında yürürlüğe giren mevzuat değişikliğiyle birlikte bu medya hizmetleri, 6112 sayılı Kanun kapsamına alınmış; böylece RTÜK'ün yetki ve sorumluluk alanına girmiştir. Ancak bu çerçevede yayın içeriklerinin geleneksel televizyonlarla aynı yayın hizmeti ilkeleri doğrultusunda denetlenmesi öngörülmüştür. İBYH'nin özgün yapısının yeterince gözetilmemesi, bu yasal düzenlemenin çeşitli sorunlar doğurmasına yol açmıştır. Bu çalışma, İBYH'nin karakteristik özellikleri temelinde nasıl bir idari denetim sistemine tâbi tutulması gerektiğini tartışmakta; İBYH'nin düzenlenmesi ve denetlenmesi sistemine dair öneriler ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırmada Delphi tekniği kullanılarak denetçi, hukukçu, iletişimci ve sektör temsilcilerinden oluşan 16 uzmanla iki aşamalı görüşmeler gerçekleştirilmiş; ilk turda yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış, ikinci turda ise Likert ölçekli anket uygulanmıştır. Katılımcılarla İBYH'ye ilişkin 'denetim' olgusu, düzenleme girişimleri, ilgili denetçi otorite ve yapılanma, yayınlara teknik olarak erişim, ebeveyn kontrol araçları, koruyucu semboller, içerik bilgilendiriciler ve dijital medya okuryazarlığı konuları ele alınmıştır. Ayrıca yayın içeriklerine yönelik en çok eleştirilen unsurlardan olan terör propagandası, çocuk istismarı, aşırı şiddet, aşırı cinsel içerik, cinsiyetsizleştirme ve farklı cinsel yönelimlere teşvik ile nefrete teşvik, yayın hizmeti ilkeleri bağlamında üzerinde durulan temalardan olmuştur. Araştırma bulguları öncelikle İBYH'nin farklı bir düzenleyici ve denetleyici sistemle yönetilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu çerçevede, yetişkinlere yönelik yapımlarda, ifade özgürlüğünün sınırlandırılmasına ilişkin uluslararası mevzuat ve Anayasa'nın öngördüğü meşru ölçütler doğrultusunda yayınlara müdahale edilebilmesi; buna karşılık, çocuklara yönelik içeriklerin daha hassas ve sıkı bir denetim sistemine tâbi tutulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, çocukların kendilerine uygun olmayan içeriklere erişimini önlemek amacıyla daha etkin ve zorunlu filtreleme sistemlerinin uygulanması; yapımların içerik bilgilendiricilerin kapsamının genişletilmesi ve toplumun tüm kesimlerinde dijital medya okuryazarlığının seferberlik düzeyinde geliştirilmesi öne çıkan öneriler arasındadır.

Özet (Çeviri)

The digital age has brought about a profound change in audiovisual broadcasting services. The transition of conventional television broadcasting to the internet has given rise to a new medium termed on-demand media services (ODMS). The ODMS model, also known as 'digital platforms' is typically accessed via membership or subscription systems. It provides content based on user preferences through a catalogue structure, thereby creating a partially controlled environment, particularly for child users. The access dynamics of this model have unique characteristics that must be taken into account in the regulation and supervision processes of these platforms. Following the amendment of the law that came into effect in 2019, these media services in Türkiye have been included in the scope of Law No. 6112, thus falling under the authority and responsibility of the Supreme Council of Radio and Television (RTÜK). Nevertheless, this framework enabled the supervision of streaming content based on the same principles that have long governed traditional television. The failure to adequately consider the specificity of ODMS has given rise to various issues with regard to the relevant legal regulation. This study discusses the administrative supervision system that ODMS should be subject to, based on its characteristics, and aims to make recommendations regarding the regulation and supervision system of ODMS. The research involved two rounds of consultation with sixteen experts, including regulators, legal experts, communication specialists, and industry representatives, using the Delphi technique. The first round comprised semi-structured interviews, while the second round involved the administration a Likert scale questionnaire. Participants discussed the notion of 'supervision' in the context of ODMS, regulatory initiatives, the relevant supervisory authority and organisational structure, technical access to streamings, parental control tools, protection symbols, content descriptors, and digital media literacy. Furthermore, the most widely criticised aspects of streaming content on digital platforms, such as terrorist propaganda, child abuse, excessive violence, explicit sexual content, de-sexualization and promotion of different sexual orientations, as well as incitement to hatred, were addressed in the context of streaming service principles. The main findings of the research point to the necessity to oversee ODMS through a distinct regulatory and supervisory system. Within this framework, it has been concluded that, in the case of adult-oriented productions, interventions can be implemented in streaming in accordance with international legislation and the legitimate criteria stipulated by the Constitution regarding restrictions on freedom of expression. On the other hand, content directed towards children should be subject to a more sensitive and rigorous system of supervision. Among the prominent recommendations are more effective and mandatory filtering systems to prevent children's access to inappropriate content, the extension of the scope of content descriptors for productions, and the mobilisation of the development of digital media literacy at the level of the whole society.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    889313

    Dijital çağda televizyon izleme pratiklerinin dönüşümü: Türkiye'de iletişim eğitimi görmekte olan Z kuşağının televizyon izleme alışkanlıkları

    Evolution of television viewing practices in the digital age: The television viewing habits of generation Z studying communication in Türkiye

    EBRU ÇAKIRKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Radyo-TelevizyonAnkara Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATİH KESKİN

  2. Tez No

    897302

    X, Y ve Z kuşaklarının televizyon izleme tutum ve davranışları: TRT örneği

    Attitudes and behaviours of X, Y and Z generations watching television: TRT example

    AYŞEGÜL YILDIRIM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    GazetecilikAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURETTİN GÜZ

  3. Tez No

    755008

    Dijital çağda kamu hizmeti yayıncılığı: BBC, TRT ve MNB örnekleri üzerinden

    Public service broadcasting in digital era: The cases of BBC, TRT and MNB

    NOMİN-ERDENE MUNKHBAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Gazetecilikİstanbul Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ASLI YAPAR GÖNENÇ

  4. Tez No

    86992

    Kablo televizyon yayıncılığı

    Cable television broadcasting

    HÜSEYİN SELAMİ ÇELEBİOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Radyo-TelevizyonMarmara Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET ŞAHİNKAYA

  5. Tez No

    293252

    Fotoğrafik temsil olgusu ve çağdaş fotoğrafta savaşın estetize edilmesi

    Photographic representation fact and the aestheticization of war within the contemporary photography

    SUZAN ORHAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül Üniversitesi

    Sinema Televizyon Ana Sanat Dalı

    PROF. DR. SİMBER ATAY ESKİER

Geri Dön