İntihar düşüncesinden intihar davranışına ilişkili değişkenlerin incelenmesi
An examination of variables related to the transition from suicidal ideation to suicidal behavior
- Tez No: 941578
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE DEMİRBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Bu çalışmanın amacı kişilerin intihar düşüncesinden intihar davranışına geçişinde etkisi olabilecek çeşitli değişkenleri incelemek, intihar düşüncesi ve olasılığı arasındaki ilişkide psikolojik acı, kapana kısılmışlık algısı, öz şefkat, intihar ruminasyonu ve ölüm korkusuzluğunun aracı rolünü değerlendirmektir. Bu doğrultuda araştırma örneklemi 18-54 yaş aralığındaki toplam 511 gönüllü katılımcıdan oluşmaktadır. Analiz sonuçları, katılımcıların kendine zarar verici davranışları, psikiyatrik tanı öyküsü ve geçmiş intihar girişimlerinin çalışma değişkenlerinde anlamlı farklılıklar oluşturduğunu ancak ölüm korkusuzluğu açısından anlamlı bir fark yaratmadığını ortaya koymuştur. Yapılan lojistik regresyon analizi sonucunda erkek olmanın, psikiyatrik tanı geçmişine sahip olmanın, kendine zarar verici davranışlar sergilemenin, psikolojik acıda ve kapana kısılma algısında yükselmenin son bir yıl içindeki intihar düşüncelerinin varlığını güçlü şekilde öngördüğü ortaya konmuştur. Ayrıca hiyerarşik regresyon analizinde son adımda cinsiyet, yaş grupları, intihar düşüncesi sıklığı, psikolojik acı, kapana kısılmışlık algısı, öz şefkat ve ölüm korkusuzluğu puanlarının intihar olasılığına ilişkin varyansının .77'sini açıkladığı belirlenmiştir. Son olarak yapılan aracılık analizleri sonucunda, intihar düşüncesi sıklığı ile intihar olasılığı arasındaki ilişkide psikolojik acı, kapana kısılmışlık algısı, öz şefkat ve intihar ruminasyonunun kısmi aracı etkisi saptanırken; ölüm korkusuzluğu bu ilişkide aracı rol oynamamıştır. Çalışma bulguları, ruh sağlığı uzmanları tarafından kişilerin intihar belirtilerini ve örtük intihar riskinin daha iyi tespit edilmesi amacıyla psikolojik acı ve içsel kapana kısılmışlık algısının değerlendirilmesinin önemli olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, özellikle intihar düşüncesi olan kişilerle öz şefkat temelli müdahale programlarının potansiyel intihar davranışını önlemede etkili olacağı öngörülmektedir. Çalışma bulgularının intihar eğilimi olan bireylerle ilgili sağlık müdahalelerine rehberlik edebileceği ve intihara dair farkındalığı artırabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine various variables that may influence the transition from suicidal ideation to suicidal behavior and to evaluate the mediating roles of psychache (psychological pain), perceived entrapment, self-compassion, suicidal rumination, and fearlessness about death in the relationship between suicidal ideation and suicide probability. The research sample consists of 511 voluntary participants aged 18-54. Analysis results revealed that self-harming behaviors, psychiatric diagnosis history, and past suicide attempts significantly differed across study variables, whereas no significant difference was found in fearlessness about death. As the frequency of suicidal thoughts increased, suicide probability, psychache, perceived entrapment, and suicidal rumination scores also increased, while self-compassion scores significantly decreased. Logistic regression analysis indicated that being male, having a psychiatric diagnosis history, engaging in self-harm behaviors, and higher levels of psychache and entrapment predicted the presence of suicidal ideation within the past year. Hierarchical regression analysis further demonstrated that gender, age groups, frequency of suicidal ideation, psychache, perceived entrapment, self-compassion, and fearlessness about death scores explained a significant portion of the variance in suicide probability. Finally, while psychache, perceived entrapment, self-compassion, and suicidal rumination partially mediated the relationship between suicidal ideation frequency and suicide probability, fearlessness about death did not play a mediating role. The study findings suggest that mental health professionals should assess psychache and entrapment to better identify suicide risk—including both overt and covert suicidal ideation and behaviors—in their patients. Furthermore, self-compassion interventions may help prevent suicidal behavior, especially in those with suicideideation.
Benzer Tezler
- İntihar düşüncesi ve intihar girişimi olan major depresif bozukluk tanılı hastaların klinik-sosyodemografik özellikler bakımından karşılaştırılması
Comparison of patients diagnosed with major depressive disorder with suicide thought and suicide attempt in terms of clinical-sociodemographic characteristics
ENİS ÖZKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT KADRİ GÜLTEKİN
- The effects of social support, perceived family environment, loneliness and emotion regulation difficulties on nonsuicidal self-harm behaviors & suicide ideation
Sosyal destek, algılanan aile ortamı, yalnızlık ve duygu regülasyon zorluklarının intihar amacı gütmeyen kendine zarar verme davranışları ve intihar düşüncesine etkileri
ŞEBNEM YÜKSEL SEVİNDİK
Doktora
İngilizce
2019
PsikolojiDoğuş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN GALİP BAHÇEKAPILI
- Majör depresyonda intihar davranışının tepkisel saldırganlıkla ilişkisi: Testosteron ve kortizol değişiminin rolü
The relationship between suicidal behavior and reactive aggression in major depression: The role of testosterone and cortisol reactivity
HİLMİ ERTUĞ BAKİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KORAY BAŞAR
- İntihar düşüncesi ve girişimi olan ergenlerde psikolojik dayanıklılık ve erken dönem maladaptif şemaların incelenmesi
Exami̇nati̇on of resi̇li̇ence and EARLY maladapti̇ve schemas i̇n adolescents wi̇th sui̇ci̇dal ideati̇ons and attempts
BERKİN AKBAYDAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVAY ALŞEN GÜNEY
- Cinsel istismar mağduru ergenlerde beden dismorfik bozukluk yaygınlığı ve beden dismorfik bozukluğun özkıyım düşüncesi üzerine etkisi
Prevalence of body dysmorphic disorder in adolescents who are victims of sexual abuse and its impact on suicidal ideation
AKIN ALTUĞ ÖZBODUROĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURSU ÇAKIN MEMİK