محمد بن قرقماس وتفسيره 'نثر الجمان من فتح الرحمن'(من بداية سورة النَّمل إلى نهاية سورة يسٓ) تحقيقًا وتحليلاً
Muhammed b. Korkmaz'ın 'Nesrü'l-Cümân min Fethi'r-Rahmân' adlı eserinin tahkiki ve incelenmesi (Neml Sûresinin başından Yasin Suresinin sonuna kadar)
- Tez No: 942012
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZİYAD RAVAŞDEH
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tefsir, İşarî Tefsir, Nesrü'l-Cümân, Fethu'r-Rahmân, İbn Korkmaz, Seci, Neml Suresi, Kasas Suresi, Ankebut Suresi, Rum Suresi, Lokman Suresi, Secde Suresi, Ahzab Suresi, Sebe Suresi, Melaike Suresi, Yasin Suresi, Tafsir, Indicative Interpretation, Nesr al-Juman, Fath al-Rahman, B. Korkmaz, Rhymed Prose, Surah An-Naml, Surah Al-Qasas, Surah Al-Ankabut, Surah Ar-Rum, Surah Luqman, Surah As-Sajdah, Surah Al-Ahzab, Surah Saba, Surah Al-Mala'ikah, Surah Ya-Sin
- Yıl: 2024
- Dil: Arapça
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Bu tez, âlim Nâsrüddîn Muhammed b Korkmaz el-Aktamrî el-Kâhirî el-Hanefî el-Çerkesî'nin (ö. 882/1478) yazdığı tefsirinin, Neml suresinden Yasin suresine kadar olan bölümünün el yazması nüshasını incelemekte ve tahkik etmektedir. İbn Korkmaz, Memlük döneminde hicri 9. yüzyılda Kahire'de yaşamış ve eğitimde bilimsel gelenekleri koruyan âlimlerden biriydi. Dini bilimler ve tefsirdeki derinliğinin yanı sıra şiir, edebiyat, Arap dili ve belagatinde de ustaydı. Ayrıca astronomi, tıp, kimya ve huruf ilminde de bilgi sahibiydi. Çeşitli alanlarda birçok kitap yazdı, ancak kendisi ve eserleri hak ettiği şöhreti kazanamadı. Bunun nedeni, biyografi kitaplarında kendisi ve eserleri hakkındaki bilgi azlığıdır.“Nesrü'l-Cümân min Fethi'r-Rahmân”adlı tefsiri iki cilt içinde dört bölümden oluşmaktadır. Bu tefsir, daha kapsamlı olan“Fethu'r-Rahmân fî Tefsîri'l-Kur'ân”adlı tefsirinin bir özetidir. Benzersiz ve yaratıcı beyanî üslubuyla öne çıkan bu eser, tamamen secili bir üslupla kaleme alınmıştır. Yazar, tefsirinde sistematik bir metodoloji izlemiş, ayetleri konularına göre bölümlere ayırmış, her bölümü secili bir başlıkla adlandırmış ve her sureyi dua ile sonlandırmıştır. Bu araştırma, İbn Korkmaz'ın yaratıcı üslubu ile bilimsel içeriği nasıl birleştirdiğini, ayetlerin anlamını bozmadan tefsirinde seciyi nasıl kullandığını keşfetmeye gayret göstermiştir. Metinlerin analizinden, yazarın rivayetten çok dirayete dayandığı, işarî ve tasavvufî yönlere önem verdiği anlaşılmaktadır. Ben bu tezde edisyon kritik yöntemi izledim, İbn Korkmaz'ın biyografisini yazdım, tefsiri ve kullandığı metodu incelediim, ardından ilgili sureleri tahkik ettim. Son olarak, ulaşılan önemli sonuçları bir dizi öneriyle birlikte belirttim. Sonuçların en önemlisi, İbn Korkmaz'ın kelami, fıkhî ve ahlaki meseleleri ele alış metodudur. Onun bu üslubu, bu konuları ihtiyatla ele almasıyla öne çıkar. Bu özgün yaklaşım, onun tefsirini hassas konuların ele alınışını inceleyen araştırmacılar için değerli bir kaynak haline getirmiştir. İbn Korkmaz, tefsirinin tamamında çeşitli seci tekniklerini kullanmış, seci uğruna metnin asıl anlamını bozmadan veya ana konudan sapmadan üstün bir beceri sergilemiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis examines and critically analyzes the manuscript of the exegesis written by the scholar Nasir al-Din Muhammad B. Korkmaz al-Aqtamri al-Qahiri al-Hanafi al-Sharkasi (d. 882/1478), covering the section from Surah An-Naml to Surah Ya-sin. B. Korkmaz lived in Cairo during the Mamluk period in the 9th century AH and was one of the scholars who preserved scientific traditions in education. In addition to his depth in religious sciences and exegesis, he was also skilled in poetry, literature, Arabic language, and rhetoric. He also had knowledge in astronomy, medicine, chemistry, and the science of letters. He wrote many books in various fields, but he and his works did not gain the fame they deserved. This is due to the scarcity of information about him and his works in biographical books. His exegesis titled“Nesr al-Juman min Fath al-Rahman”consists of four sections in two volumes. This exegesis is a summary of his more comprehensive work titled“Fath al-Rahman fi Tafsir al-Quran”. Standing out with its unique and creative expressive style, this work is written entirely in rhymed prose (seci). The author followed a systematic methodology in his exegesis, dividing the verses according to their subjects, naming each section with a rhymed title, and concluding each surah with a prayer. This research focuses on discovering how B. Korkmaz combines creative style with scientific content, and how he uses rhymed prose in his exegesis without distorting the meaning of the verses. The analysis of the texts suggests that the author relies more on Dirāyet than on Rivāyet, and places importance on Ishārī and Tasawwufī aspects. In this thesis, the critical edition method was followed, B. Korkmaz's biography was written, his exegesis and method were examined, and then the relevant suras were critically analyzed. Finally, the significant findings reached were presented along with a series of recommendations. One of the most significant findings is B. Korkmaz's methodology in addressing theological, jurisprudential, and moral issues. His style stands out for its cautious approach to these topics. This unique approach has made the tafsir a valuable resource for researchers studying the handling of sensitive topics. B. Korkmaz used various techniques of seji throughout her exegesis, displaying superior skill without distorting the intended meaning or deviating from the main topic for the sake of seji.
Benzer Tezler
- محمد بن قرقماس وتفسيره 'نثر الجمان من فتح الرحمن' (من سورة محمد إلى نهاية سورة التحريم) تحقيقًا وتحليلاً
Muhammed b. Korkmaz'ın Nesrül-Cümân min Fethi'r-Rahmân adlı eserinin tahkiki ve incelenmesi (Muhammed Sûresinden Tahrîm Sûresinin sonuna kadar)
YUSUFCAN ABDURRAHİMOĞLU
Yüksek Lisans
Arapça
2024
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYAD RAVAŞDEH
- محمد بن قرقماس وتفسيره 'نثر الجمان من فتح الرحمن' (سورة البقرة) تحقيقًا وتحليلاً
Muhammed b. Korkmaz'ın 'Nesrü'l-Cümân min Fethi'r-Rahmân' adlı eserinin tahkiki ve incelenmesi (Bakara Sûresi) / Analysis and investigation of Muhammad b. Korkmaz's 'Nesr al-Jumān min Fathi al-Rahman'(surah al-baqarah)
AIBIBULA MAIMAITIMING
Yüksek Lisans
Arapça
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZIYAD RAVAŞDEH
- محمد بن قرقماس وتفسيره' نثر الجمان من فتح الرحمن' (سورة آل عمران وسورة النساء) تحقيقًا وتحليلاً
Muhammed b. Korkmaz'ın 'Nesrü'l-Cümân min Fethi'r-Rahmân' adlı eserinin tahkiki ve incelenmesi (Âl-i İmrân ve Nisâ Sûreleri)
MAITIKUERBAN TUNNISA
Yüksek Lisans
Arapça
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYAD RAVAŞDEH
- Muhammed B. Sâlim El-Hafnî'nin (Ö. 1181/1767) Hâşiye Alâ Hâşiyeti'l-Hafîd Alâ Muhtasarı't-Taftazâni Alâ Telhîsi'l-Miftâh Li'l-Kazvînî isimli eseri (Haber-i İsnâd bölümünden kitabın sonuna kadar) Tahkîk-Araştırma-Analiz
حاشية محمد بن سالم الحفني (ت.1181/ 1767) على حاشية الحفيد على مختصر التفتازاني على تلخيص المفتاح للقزويني( من مبحث أحوال الإسناد الخبري إلى آخر الكتاب) دراسة وتحقيقاً
HÜSEYİN ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM İBRAHİMOĞLU
- (حاشية محمد بن سالم الحفني (1181هــ)على حاشية الحفيد على مختصر التفتازاني على تلخيص المفتاح للقزوينيمن بداية الكتاب إلى مبحث صدق الخبر وكذبه)دراسة وتحقيقاً
Muhammed b. Sâlim el-Hafnî'nin (Ö. 1181) Hâşiye alâ âşiyeti'l-hafîd alâ Muhtasarı't-Taftazâni alâ Telhîsi'l-Miftâh li'l-kazvînî isimli eseri (Kitabın başından habarin doğru ve yalan olması konularına kadar) araştırma analiz
BEYZANUR SAĞIR
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM İBRAHİMOĞLU