Quercus petraea, Q. robur ve Q. cerris türlerinin orta karadeniz populasyonlarında tohum ve fidan karakterleri
Seed and seedling characteristics in central black sea populations of Quercus petraea, Q. robur and Q. cerris species
- Tez No: 942275
- Danışmanlar: PROF. DR. SERVET ÇALIŞKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Bu çalışmada, Q. cerris, Q. petraea ve Q. robur'un tohum biyolojisinin incelenmesi amacıyla tohum morfolojik ve fizyolojik özelliklerin belirlenmesi, ön çimlendirme uygulamalarında kökçük kesiminin etkisinin araştırılması, tohum saklama tekniklerinin geliştirilmesi, fidan karakterlerinin belirlenerek yeni kalite sınıflarının oluşturulması, belirlenen yeni fidan kalite sınıflarına göre ağaçlandırma performansının değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Üç farklı meşe türüne ait tohumlar Sinop, Samsun ve Vezirköprü popülasyonlarından toplanmıştır. Tohumların kritik nem içeriği, Q. cerris'te %28-31, Q. petraea'da %31-36 ve Q. robur'da %32-37 aralığında değiştiği belirlenmiştir. Her üç meşe türüne ait ön çimlendirilmiş tohumlar üzerinde gerçekleştirilen kökçük kesim işleminin, ana kök sayısını 1,5 ila 2 kat artırdığı ve bu uygulamanın genel olarak tüm morfolojik özelliklerde olumlu bir etki yarattığı gözlemlenmiştir. Meşe tohumları saklamaya alınmadan önce termoterapiye tabi tutulmuş ve ardından +2°C'de 24 ay saklamaya alınmıştır. Q. cerris'te 24 ay sonunda en düşük çimlenme yüzdesinin %54 olduğu tespit edilmiştir. Q. petraea ise Sinop popülasyonunda çimlenme yüzdesi 20. ayda %60 olarak belirlenirken, Samsun popülasyonunda 8. ayda %68'e düşmüştür. Q. robur'da ise 24 ay sonunda en düşük çimlenme yüzdesi %56 olarak gerçekleşmiştir. Q. cerris, Q. petraea ve Q. robur'a ait yedi popülasyondan elde edilen tohumlar, üç farklı fidanlıkta iki yıl boyunca yetiştirilmiştir. Fidanların morfolojik özellikleri ve kalite parametreleri değerlendirilmiştir. Ayrıca her üç meşe türü için 1+0 ve 2+0 yaş gruplarındaki fidanların yeni fidan kalite sınıfı değerleri, fidan boyu ve kök boğaz çapı ölçütleri temel alınarak belirlenmiştir. Yapılan değerlendirmelerde, her üç meşe türünde de 1. sınıf fidanların en yüksek dağılım oranına Kunduz fidanlığında sahip olduğu tespit edilmiştir. Q. cerris, Q. petraea ve Q. robur'a ait 2+0 yaşlı fidanlar, kalite sınıflarına göre ağaçlandırma sahasına dikildikten sonra bir vejetasyon periyodu boyunca izlenmiş ve fidanların yaşama yüzdesinin fidan kalite sınıfları ile doğrudan ilişkili olmadığı tespit edilmiştir. Meşe türlerinde hedef fidan konseptinin belirlenmesi, yalnızca tohum, fidan ve ağaçlandırma süreçlerinin birbirinden bağımsız ele alınmasıyla değil, bu bileşenlerin bölgesel düzeyde bütüncül ve ayrıntılı bir yaklaşımla değerlendirilmesinin önemi ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
In this psesent study, in order to investigate the seed biology of Q. cerris, Q. petraea and Q. robur, it was aimed to determine seed morphological and physiological characteristics, to investigate the effect of radicle pruning in pre-germination applications, to develop seed storage techniques, to establish new quality classes by determining seedling characters, and to evaluate afforestation performance according to the new seedling quality classes. Seeds of three different oak species were collected from Sinop, Samsun and Vezirköprü populations. The critical moisture content of the seeds varied between 28-31% in Q. cerris, 31-36% in Q. petraea and 32-37% in Q. robur. Radicle cutting on pre-germinated seeds of all three oak species increased the number of main roots by 1.5 to 2 times and had a positive effect on all morphological traits in general. Oak seeds were treated with thermotherapy before storage and then stored at +2°C for 24 months. The lowest germination percentage was 54% at the end of 24 months in Q. cerris. In Q. petraea, the germination percentage in the Sinop population was 60% in the 20th month, while it decreased to 68% in the Samsun population in the 8th month. In Q. robur, the lowest germination percentage was 56% at the end of 24 months. Seeds from seven populations of Q. cerris, Q. petraea and Q. robur were grown for two years in three different nurseries. Morphological characteristics and quality parameters of the seedlings were evaluated. In addition, new seedling quality class values of seedlings in 1+0 and 2+0 age groups for all three oak species were determined based on seedling height and root collar diameter. In the evaluations, it was determined that Kunduz nursery had the highest distribution rate of 1st class seedlings in all three oak species. The 2+0-year-old seedlings of Q. cerris, Q. petraea and Q. robur were monitored for one vegetation period after they were planted in the afforestation area according to their quality classes and it was found the determined that the survival percentage of the seedlings was no directly related to the quality classes of the seedlings. Determining the target seedling concept in oak species will be possible not only by considering the seed, seedling and afforestation processes independently from each other, but also by evaluating these components with a holistic and detailed approach at the regional level.
Benzer Tezler
- Demirköy-İğneada longos ormanları ve çevresinin bitki toplumları ve kuruluş özellikleri
The plant communities and structural properties of Igneada floodplain forests and their surroundings
ALİ KAVGACI
- Isparta meşe ormanlarında gal oluşturan cynipini (Hymenoptera) türleri
Cynipini (Hymenoptera) species causing galls in Isparta oak forests
SELVA BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA AVCI
- Marmara bölgesinde yayılış gösteren Quercus L. (meşe) ve Fagus L. (kayın) türleri üzerindeki epifitik likenlerin belirlenmesi
The determination of epiphytic lichens on Quercus L. and Fagus L. species found in the Marmara region
SEYHAN ORAN
- Marmara bölgesinde yayılış gösteren Quercus L. (meşe) türleri üzerindeki kortikol miksomistelerin belirlenmesi
The determination of corticolous myxomycetes on Quercus L. species distributed in the Marmara region
RAŞİT BATUR ORAN
- Devrek - Dorukhan - Mengen arasının vejetasyon coğrafyası ve ekolojik özellikleri
Vegetation geography and ecological features between Devrek - Dorukhan - Mengen
KÂMİLE ZEREN