Sosyobilimsel konular odaklı teknoloji ile desteklenmiş mesleki gelişim modeli: Biyoloji öğretmen adayları ve uygulama öğretmenlerinin deneyimlerinin incelenmesi
Technology-enhanced professional development model focused on socioscientific issues: Examining the experiences of preservice biology teachers and mentor teachers
- Tez No: 943545
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇİĞDEM HAN TOSUNOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Günümüzde toplumlarının karşı karşıya olduğu çevresel, etik ve bilimsel sorunlar, bireylerin eleştirel düşünme, karar verme ve bilimsel okuryazarlık gibi 21. Yüzyıl becerilere sahip olmasını gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda, fen eğitiminde Sosyobilimsel Konuların (SBK) öğretimi, öğrencilerin hem bilimsel bilgiye dayalı hem de toplumsal değerleri gözeten bilinçli bireyler olarak yetişmesine katkı sağlamaktadır. Öğretmenlerin bu konuları etkili bir şekilde sınıflarına taşıyabilmeleri ise nitelikli öğretmen yetiştirme süreçlerini ve teknoloji destekli öğretim uygulamalarını ön plana çıkarmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Genişletilmiş Mesleki Gelişim Modeli (G-MGM) kapsamında aday öğretmenlerin uygulama öğretmenleriyle iş birliği içinde çalışarak teknoloji destekli uygulamalar yoluyla SBK temelli öğretim materyalleri geliştirmelerini sağlamaktır. Ayrıca bu süreçte, aday ve uygulama öğretmenlerinin neler öğrendiklerini, bu öğrenme deneyimlerinin onların fen eğitimi hakkındaki düşünceleriyle nasıl ilişkili olduğunu ortaya koymak hedeflenmiştir. Bu çalışma, öğretmen eğitimi programlarında mentörlük ve iş birliği temelli uygulamaların önemine dikkat çekmekte ve fen eğitiminde SBK entegrasyonuna yönelik örnek bir model sunmayı amaçlamaktadır. Çalışmaya 4 uygulama öğretmeni ve 12 aday öğretmen katılmıştır. Veri toplama aracı olarak görüşme formları, günlükler ve uygulama ve aday öğretmen toplantı kayıtları kullanılmıştır. Elde edilen veriler tematik analiz yaklaşımı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgular uygulama öğretmenlerinin elde ettiklerini belirttikleri kazanımlar, aday öğretmenlerin elde ettiklerini belirttikleri kazanımlar ve fen eğitimi hakkındaki düşüncelerin kazandıklarını ifade ettikleri kazanımlar üzerindeki etkisi olmak üzere üç bölümde sunulmuştur. Uygulama öğretmenlerinin SBK'ya yönelik ilgisi, fen eğitimi hakkındaki düşüncelerine göre değişmiştir. Yapılandırmacı ve öğrenci merkezli düşünceye sahip öğretmenler SBK'nın doğasını daha kolay özümseyip pedagojik kazanımlarını derinlemesine içselleştirirken, daha geleneksel yaklaşıma sahip olanlar SBK uygulamalarını daha çok teknoloji araçları ve materyal düzeyinde değerlendirmiştir. Aday öğretmenler ise mesleki gelişim programı sürecinde çok boyutlu düşünme, teknoloji entegrasyonu, SBK ile ilişkili materyal geliştirme ve sınıf yönetimi gibi alanlarda önemli kazanımlar elde ettiklerini ifade etmişlerdir. Ayrıca, fen eğitiminin öğrenciler için yalnızca bilgi edinme değil, aynı zamanda toplumsal farkındalık ve etik düşünme gibi beceriler kazandırması gerektiğini vurgulamışlardır. Bazı aday öğretmenler SBK'nın üst düzey kazanımlarından olan ahlaki ve etik yönlerini kavrayarak bu kavramları öğretim planlarına entegre etmiştir Uygulama öğretmenlerinin fen eğitimi hakkındaki düşünceleri, doğrudan aday öğretmenlerin iş birliği sürecinden elde ettiklerini belirttikleri kazanımları etkilemiştir. SBK'nın doğasına uygun fen eğitimi anlayışına sahip uygulama öğretmenleriyle çalışan aday öğretmenler, SBK bileşenlerine yönelik daha anlamlı ve derinlemesine kazanımlar elde ettiklerini belirtirken geleneksel fen eğitimi anlayışına sahip uygulama öğretmenleriyle çalışan aday öğretmenlerin kazanımlarının daha sınırlı ve genel pedagojik becerilerle sınırlı kaldığını belirtmiştir. Bu çalışma, SBK'nın fen eğitimine entegrasyonunu destekleyen mesleki gelişim modellerinin yalnızca bireysel değil, aynı zamanda iş birliğine dayalı ve teknoloji destekli olması gerektiğini ortaya koymaktadır. Araştırma sonuçları, mesleki gelişim programlarının SBK gibi çağdaş konulara duyarlı bireyler yetiştirmesi için yeniden yapılandırılması gerektiğine işaret etmektedir. Ayrıca, aday ve uygulama öğretmen eğitimlerinin SBK pedagojisi bağlamında yapılandırılması ve öğretmenlerin fen eğitimi hakkındaki düşüncelerine göre şekillendirilmesi öğretmenlerin bu tür konuları sınıf ortamına taşımada karşılaştıkları güçlükleri aşmalarına katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
Today, the environmental, ethical, and scientific challenges faced by societies require individuals to possess 21st-century skills such as critical thinking, decision-making, and scientific literacy. In this context, the teaching of Socioscientific Issues (SSI) in science education contributes to the development of students as informed individuals who make decisions based not only on scientific knowledge but also on social values. For teachers to effectively integrate these topics into their classrooms, the emphasis must be placed on high- quality teacher education and the implementation of technology-supported instructional practices. The aim of this study is to enable pre-service teachers, within the scope of the Extended Professional Development Model (G-MGM), to collaboratively develop SSI-based instructional materials using technology-enhanced practices in partnership with their mentor teachers. Additionally, the study seeks to explore what both pre-service and mentor teachers learn throughout this process, and how these learning experiences relate to their thoughts on science education. This study highlights the significance of mentorship and collaboration-based practices in teacher education programs and aims to present a model example for the integration of SSI into science education. The study involved four mentor teachers and twelve pre-service teachers. Data were collected through interview protocols, reflective journals, and recordings of joint meetings between mentor and pre-service teachers. The data were analyzed using a thematic analysis approach. The findings of the study are presented in three main categories: the gains that mentor teachers reported, the gains that pre-service teachers stated they achieved, and the influence of thoughts on science education on these reported gains. Mentor teachers' interest in SSI varied according to their thoughts on science education. Those who adopted a constructivist and student-centered approach were more likely to comprehend the nature of SSI and internalize its pedagogical benefits at a deeper level. In contrast, teachers with a more traditional approach tended to interpret SSI practices primarily in terms of technological tools and instructional materials. Pre-service teachers reported significant gains they stated they achieved throughout the professional development program in areas such as multidimensional thinking, technology integration, the development of SSI-related instructional materials, and classroom management. They also emphasized that science education should not only serve as a means for acquiring knowledge but also foster skills such as social awareness and ethical reasoning. Some pre- service teachers demonstrated an understanding of the moral and ethical dimensions of SSI— considered among its higher-order outcomes—and integrated these concepts into their instructional plans. Mentor teachers' thoughts on science education directly influenced the gains pre-service teachers stated they achieved through their collaborative experiences. Pre-service teachers who worked with mentors holding an SSI-aligned understanding of science education developed more meaningful and in-depth understandings of SSI components. In contrast, those who worked with mentors adhering to a traditional understanding of science education reported more limited gains, primarily confined to general pedagogical skills. This study highlights that professional development models supporting the integration of SSI into science education should be not only individual but also collaborative and technology- enhanced. The findings indicate that professional development programs need to be restructured to cultivate individuals who are responsive to contemporary issues such as SSI. Furthermore, structuring both pre-service and in-service teacher education within the context of SSI pedagogy—and aligning it with teachers' thoughts on science education—can help address the challenges teachers face in bringing such issues into the classroom.
Benzer Tezler
- Ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin güç santralleri ile ilgili bakış açılarının incelenmesi
Examination of eighth grade students' perspectives on power plants
SADIK TANER GÜDÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimSinop ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN EŞ
- Türkiye'de sosyobilimsel konulara yönelik yapılan çalışmaların içerik analizi
Content analysis of studies on socioscientific issues in Turkey
NURAN KARA ÖZASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET ÖZDEN
- Ortaokul 8.sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersinde yer alan sosyobilimsel konulara yönelik metaforik algıları
Secondary school 8th grade students' metaphorical perceptions of socioscientific issues in science course
BURCU KARDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENOL BEŞOLUK
- İhmal edilen program bağlamında fen bilimleri eğitim programı incelemesi
Investigation of middle school science curriculum in the context of null curriculum
GÖKHAN GÜNAY
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN YILMAZ KARTAL
- Exploration of preservice teachers' reflective judgment and argumentation skills revealed in a socioscientific issues-based inquiry laboratory course
Öğretmen adaylarının reflektif muhakeme ve argümantasyon yeteneklerinin sosyobilimsel konulara ve sorgulayıcı öğretime dayalı laboratuvar dersinde incelenmesi
DİLEK KARIŞAN
Doktora
İngilizce
2014
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜL YILMAZ TÜZÜN