Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin otizmden etkilenme dereceleri ile yürütücü işlev becerileri arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determining the relationship between the degree of autism affectedness and executive function skills of individuals with autism spectrum disorder
- Tez No: 943622
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAN KURNAZ, DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE TUBA CEYHUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Biruni Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Bu araştırmanın amacı, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanısı almış bireylerin otizmden etkilenme dereceleri ile yürütücü işlev düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Elde edilen veriler ışığında, OSB olan bireylerin yürütücü işlevlerde yaşadıkları zorlukların derecesini ve bu zorlukların otizmin semptom şiddeti ile nasıl ilişkilendiğini anlamak amaçlanmaktadır. Araştırmanın sonuçları, OSB olan bireylerin günlük yaşam becerilerini, akademik performanslarını ve sosyal uyumlarını artırmaya yönelik bireyselleştirilmiş eğitim ve müdahale programlarının geliştirilmesine katkı sağlamayı hedeflemektedir. Bu araştırma, bağıntısal tarama modeli temel alınarak tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 4-12 yaş aralığında OSB tanısı almış bireyler oluşturmaktadır. Katılımcılar, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden, sağlık kuruluşlarından ve ilgili eğitim kurumlarından belirlenerek çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırmada kullanılan istatistiksel analizler, SPSS 26.0 ve AMOS 24.0 programları aracılığıyla gerçekleştirilmiş ve verilerin normal dağılıma uygun olup olmadığını belirlemek için ön analizler yapılmıştır. Bu analizlerin ardından, değişkenler arasındaki ilişkileri ortaya koymak amacıyla korelasyon analizleri, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve çoklu regresyon analizleri uygulanmıştır. Araştırma bulguları, yürütücü işlevlerin, otizm belirtilerinin farklı bileşenleri ile ilişkili olduğunu ve özellikle çalışan bellek kapasitesinin bu süreçlerde kritik bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Sosyal etkileşim becerilerinin otizm belirtileri üzerindeki koruyucu etkisi, sosyal biliş ve yürütücü işlevler arasındaki etkileşimin önemini göstermektedir. Yaşın yürütücü işlev gelişimi üzerindeki etkisi, erken çocukluk döneminde yürütücü işlevleri destekleyici müdahalelerin önemini bir kez daha vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to determine the relationship between the degree of autism and executive function levels of individuals diagnosed with Autism Spectrum Disorder (ASD). In light of the data obtained, it is aimed to understand the degree of difficulties experienced by individuals with ASD in executive functions and how these difficulties are related to the symptom severity of autism. This study was designed based on the correlational screening model. The study group consists of individuals diagnosed with ASD between the ages of 4-12. Participants were selected from special education and rehabilitation centers, health institutions and relevant educational institutions and included in the study. The statistical analyses used in the study were performed using SPSS 26.0 and AMOS 24.0 programs, and preliminary analyses were conducted to determine whether the data were normally distributed. Following these analyses, correlation analyses, independent groups t-tests, one-way analysis of variance (ANOVA) and multiple regression analyses were applied to reveal the relationships between variables. The research findings indicate that executive functions are associated with different components of autism symptoms and that working memory capacity, in particular, plays a critical role in these processes. The protective effect of social interaction skills on autism symptoms demonstrates the importance of the interaction between social cognition and executive functions. The effect of age on executive function development once again emphasizes the importance of interventions supporting executive functions in early childhood.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ve tipik gelişim gösteren çocukların karşılıklı konuşma sırasında sergiledikleri ortak dikkat davranışları
Joint attention behaviors in typically developing children and children with autism during conversation
ZEHRA CEVHER
- Tablet bilgisayar uygulamalarını kullanarak hazırlanmış etkinlik çizelgelerinin otizm spektrum bozukluğu gösteren bireylerin serbest zaman becerilerine etkisinin incelenmesi
Examining the effect of lesiure skills with prepared activity schedule by using tablet applications on individuals with autism spectrum disorders
ÜNVER DİREM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SARI
- Okul çağındaki otizmli çocuklarda ağız-diş sağlığı durumu ve uygulamalarının incelenmesi
The study of the oral and dental healht condition and the implementations on the scholl age autistic children
GİZEM TUĞÇE AĞDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk SağlığıNecmettin Erbakan ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ HİSAR
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların ebeveynlerinin yaşam kalitesinin farklı değişkenler açısından incelenmesi
Research of the quality of life of parents of children with autism spectrum disorder in terms of different sets of variables
ÜMRAN EYİGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimBiruni ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAVAŞ AKGÜL
- Etkileşimli eğitsel oyun kullanarak iyileştirici müdahalenin otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilere etkileri
The effects of remedial intervention using interactive educational game on students with autism spectrum disorder
ELANUR DURDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSüleyman Demirel ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET DEMİRBİLEK