Sürdürülebilir tedarik zinciri yönetiminde ESG kriterlerine dayalı çok kriterli karar verme yaklaşımı
Multi-criteria decision making approach based on ESG criteria in sustainable supply chain management
- Tez No: 943798
- Danışmanlar: PROF. DR. ERCAN ŞENYİĞİT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi, ESG (Çevresel, Sosyal ve Yönetişimsel), Çok Kriterli Karar Verme, Sürdürülebilir İş Modeli, Green Supply Chain Management, ESG (Environmental, Social and Governance), Multi-Criteria Decision Making, Sustainable Business Model
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Küresel ısınma ve iklim değişikliği, şu günlerde en önemli ve tüm dünyayı etkileyen tehditlerinden biridir. Sürekli bir şekilde yükselen sera gazı emisyonları, doğal kaynakların hızla tükenmesi, mevcut nüfusa kaynakların yetersiz kalışı ve biyolojik çeşitliliğin azalması, dünyayı zor bir noktaya doğru götürmektedir. Bu sorun yalnızca hükümetler veya özel kuruluşlar tarafından değil, toplumun her seviyesinde, bireyden üst düzey yönetimlere kadar herkesin sorumluluğunda olan küresel bir sorun olarak kabul edilmektedir. Bundan çıkarımla, şirketlerin tedarikçilerini değerlendirmelerinde ESG (Çevresel, Sosyal ve Yönetişim) kriterleri önemli hale gelmiş bulunmaktadır. ESG, tedarik zincirindeki tüm paydaşların çevresel sorumluluklarını yerine getirmelerini, toplumsal faydayı gözetmelerini ve etik iş uygulamalarını sürdürmelerini sağlamaya yönelik bir bakış açısı sunmaktadır. Bu çalışma, ESG kriterlerine göre tedarikçi değerlendirme sürecine çok kriterli karar verme yöntemleri ile yaklaşarak, şirketlerin sürdürülebilir tedarik zinciri yönetiminde daha etkin rol oynamaları ve stratejik kararlar alma noktasında yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında, tedarikçi değerlendirmesinde kullanılan ESG kriterleri de şu şekilde belirlenmiştir: Çevresel boyutta tedarikçilerin karbon ayak izi, fosil yakıt tüketimi, atık miktarı, elektrik ve su tüketimleri gibi faktörler dikkate alınacaktır. Sosyal boyutta, iş kazası sayısı, kadın çalışan oranı, doğum izni kullanan personel sayısı ve düzenlenen eğitimler gibi parametreler göz önünde bulundurulacaktır. Yönetişimsel boyutta ise, yönetim yapısındaki kadın çalışan sayıları, çalışan memnuniyeti anket sonuçları ve etik ile ilgili verilen eğitimlerin sürelerinin mevcut olup olmadığı gibi unsurlar değerlendirilecektir. Değerlendirmeler çok kriterli karar verme metotları ile yapılmıştır. Bu çalışma, yerel ve dünya genelinde karbon emisyonlarındaki net sıfır taahhütlerine ulaşma yolunda önemli bir araç olmayı hedeflemektedir. Şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarını artırmak ve küresel iklim hedeflerine katkıda bulunmak için tedarik zinciri boyunca ESG odaklı bir yaklaşım benimsemeleri hem çevresel etkileri azaltmada hem de toplumsal sorumlulukları yerine getirmede hayati bir rol oynayacaktır.
Özet (Çeviri)
Global warming and climate change are emerging as one of the biggest threats nowadays. Constantly increasing greenhouse gas emissions, rapid depletion of natural resources, insufficient resources for the existing population and the decline in biodiversity are leading the world towards a difficult point. This problem is recognized not only by governments or private organizations, but also as a global problem that is the responsibility of everyone at all levels of society, from the individual to senior management. As a result, ESG (Environmental, Social and Governance) criteria have become important for companies to evaluate their suppliers. ESG provides a perspective aimed at ensuring that all stakeholders in the supply chain fulfill their environmental responsibilities, consider the social benefit and maintain ethical business practices. This study aims to help companies to play a more effective role in sustainable supply chain management and make strategic decisions by approaching the supplier evaluation process according to ESG criteria with multi-criteria decision-making methods. Within the scope of the study, the ESG criteria used in supplier evaluation were also determined as follows: Factors such as suppliers' carbon footprint, fossil fuel consumption, waste amount, electricity and water consumption will be taken into account in the environmental dimension. In the social dimension, parameters such as the number of work accidents, the ratio of female employees, the number of personnel using maternity leave and the organized trainings will be taken into account. In the governance dimension, elements such as the number of women employees in the management structure, the results of the employee satisfaction survey and whether the duration of the ethics-related trainings are available will be evaluated. The evaluations were made with multi-criteria decision-making methods. This study aims to be an important tool on the way to achieving net zero commitments on carbon emissions in Turkey and around the world. Adopting an ESG-oriented approach throughout the supply chain for companies to improve their sustainability performance and contribute to global climate goals will play a vital role in both reducing environmental impacts and fulfilling social responsibilities.
Benzer Tezler
- Sürdürülebilir tedarik zinciri yönetimi ve yeşil pazarlama karması bağlamında sürdürülebilir performansın değerlendirilmesi
The evaluation of sustainable performance in the context of sustainable supply chain management and green marketing mix
ŞEHNAZ SAKICI
- Sürdürülebilirlik uygulamaları ve finansal performans: BİST elektrik endeksinden kanıt
Sustainability practices and financial performance: Evidence from BİST electricity index
OĞULCAN DURMUŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZGÜR KAYALICA
- The impact of ESG scores on portfolio performance: Evidence from developed and developing countries
ESG skorlarının portföy performansı üzerindeki etkisi: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerden bulgular
OĞUZ ŞİMŞEK
Doktora
İngilizce
2025
Ekonometriİstanbul Ticaret ÜniversitesiFinans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN ÇANKAYA
- Sürdürülebilir tedarik zinciri yönetiminde tedarikçi seçimi: Çok kriterli karar verme yöntemleri ile bir uygulama
Supplier selection in sustainable supply chain management: An application with multi-criteria decision making methods
SAKİNE BÜŞRA ZORLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGebze Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞENUR BUDAK
- Sürdürülebilir tedarik zinciri yönetiminde kritik başarı faktörleri ve işletme performansı
Critical success factors and organizational performance in sustainable supply chain management
HATİCE SERAP SAY
Doktora
Türkçe
2025
Uluslararası TicaretGaziantep ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFİ MURAT MUTLU