Fen bilimleri ve sınıf öğretmenlerinin öğretimde yaratıcılığı değerlendirme durumlarının ve yaratıcı kişilik özelliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
The examination of science and primary school teachers' evaluation of creativity in teaching and creative personality traits in terms of various variables
- Tez No: 943820
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM KORAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Yaratıcılık, yaratıcı kişilik, yaratıcılık eğitimi, fen bilimleri öğretmenleri, sınıf öğretmenleri, Creativity, creative personality, creativity education, science teachers, primary school teachers
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Bu araştırmanın amacı“fen bilimleri ve sınıf öğretmenlerinin öğretimde yaratıcılığı değerlendirme durumlarının ve yaratıcı kişilik özelliklerinin cinsiyet, öğretmen kariyer basamağı, yaş ve eğitim durumu açısından incelenmesi”dir. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama modeline göre yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2023-2024 eğitim öğretim yılında Ankara ilinin yedi ilçesinde yer alan Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmî ilkokul ve ortaokullarda görev yapan 248 sınıf öğretmeni ile 152 fen bilimleri öğretmeni olmak üzere toplam 400 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak“Öğretimde Yaratıcılık Ölçeği”ile“Yaratıcı Kişilik Özellikleri Ölçeği”kullanılmıştır. ÖYÖ alt boyutları RStudio programı ile doğrulayıcı faktör analizi sonucunda“öğretmen öz-yeterliği”,“çevresel teşvik , ”toplumsal değer“ ve ”çocuk potansiyeli“ olarak doğrulanmıştır. YKÖÖ alt boyutları ”amaç yönelimlilik“, ”içsel motivasyon“, ”kendine güven“ ve ”risk alma" olarak doğrulanmıştır. Araştırmada SPSS 24.0 programı kullanılarak ÖYÖ ve YKÖÖ alt boyutları ve toplam puanına yönelik aritmetik ortalama ve standart sapma sonuçları hesaplanmıştır. Ölçeklerin cinsiyete ilişkin kıyaslanmasında ilişkisiz örneklemler için t-testi; öğretmen kariyer basamağı, yaş ve eğitim durumlarına ilişkin değişkenlerin kıyaslanmasında ise tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, fen bilimleri ve sınıf öğretmenlerinin öğrencilerin öğretimde yaratıcılıklarını ortaya çıkarma ve geliştirme konusunda yeterliklerinin olumlu yönde olduğu görülmüştür. Fen bilimleri ve sınıf öğretmenlerinin, genel olarak öğretimde yaratıcılığı değerlendirme durumlarının yüksek düzeyde bulunduğu görülmüştür. Bulgular neticesinde, araştırmaya katılan hem fen bilimleri hem de sınıf öğretmenleri, öğretimde yaratıcılıklarını değerlendirme durumları bakımından toplumsal değer boyutunda en yüksek değerlendirmede bulunmuşlardır. En düşük değerlendirmede ise çevresel teşvik boyutunda bulunmuşlardır. Araştırmaya katılan hem fen bilimleri hem de sınıf öğretmenleri yaratıcı kişilik özellikleri yönünden en yüksek düzey olarak içsel motivasyonlarını algılamaktadırlar. En düşük düzey olarak fen bilimleri öğretmenleri risk alma, sınıf öğretmenleri ise amaç yönelimlilik ve risk alma durumlarını algılamaktadırlar. ÖYÖ sonuçlarına göre genel olarak, fen bilimleri ve sınıf öğretmenlerinin öğretimde yaratıcılığı değerlendirme durumları ile cinsiyet, öğretmen kariyer basamağı, yaş ve eğitim durumu değişkenleri araasında anlamlı bir farklılık olmadığı söylenebilir. YKÖÖ sonuçlarına göre genel olarak, fen bilimleri öğretmenlerinin öğretimde yaratıcılığı değerlendirme durumları ile cinsiyet, yaş ve eğitim durumu değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı söylenebilir. Fen bilimleri öğretmenlerinin yaratıcı kişilik özelliklerinin öğretmen kariyer basamağı değişkeni açısından anlamlı bir farklılık gözlenmiştir. Yapılan Tukey testi sonucunda, anlamlı farklılığın uzman öğretmenler ile başöğretmenler arasında uzman öğretmenlerin lehine olduğu görülmüştür. YKÖÖ sonuçlarına göre genel olarak, sınıf öğretmenlerinin öğretimde yaratıcılığı değerlendirme durumları ile cinsiyet, öğretmen kariyer basamağı, yaş ve eğitim durumu değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı söylenebilir. ÖYÖ ile YKÖÖ genel puanları arasında ile pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is“to examine the evaluation of creativity in teaching and creative personality traits of science and primary school teachers in terms of gender, teacher career stage, age and educational status”. The research was conducted according to the survey model, which is one of the quantitative research methods. The sample of the study consisted of 400 teachers, including 248 classroom teachers and 152 science teachers, working in official primary and secondary schools affiliated to the Ministry of National Education in seven districts of Ankara province in the 2023-2024 academic year. As the data collection tool, the 35-item“TCS”developed by Rubenstein, McCoach, and Siegle (2013) and adapted by Yalçın and Çiçek (2021) and the 17-item“CPTS”developed by Şahin and Danışman (2017) were used. As a result of confirmatory factor analysis with RStudio software, the sub-dimensions of the SCS were confirmed as“teacher self-efficacy”,“environmental incentive”,“social value”and“child potential”. The sub-dimensions of CPTS were confirmed as“goal orientation”,“intrinsic motivation”,“self-confidence”and“risk taking”. In the study, arithmetic score of the TCS and CPTS by using SPSS 24.0 programme. Unrelated samples t-test was used for the comparison of the scales related to gender, and one-way analysis of variance was used for the comparison of the variables related to teacher career stage, age and educational status. According to the results obtained from the study, it was seen that science and primary school teachers' competencies in revealing and developing students creativity in teaching were positive. It was seen that science and primary school teachers' evaluation of creativity in teaching in general was at a high level. As a result of the findings, both science and primary school teachers who participated in the study made the highest evaluation in the social value dimension in terms of their evaluation of creativity in teaching. The lowest evaluation was found in the environmental incentive dimension. Both science and primary school teachers who participated in the study perceived intrinsic motivation as the highest level in terms of creative personality traits. Science teachers perceived risk taking as the lowest level, while primary school teachers perceived goal orientation and risk taking as the lowest level. According to the results of the TCS, in general, there is no significant difference between the evaluation of creativity in teaching by science and primary school teachers and the variables of gender, teacher career level, age and education status. According to the results of the CPTS, in general, it can be stated that there is no significant difference between science teachers' assessment of creativity in teaching and the variables of gender, age and educational status. A significant difference was observed in terms of teacher career stage variable of science teachers' creative personality traits. As a result of the Tukey test, it was seen that the significant difference between expert teachers and head teachers was in favour of expert teachers. In general, according to the results of the CPTS, it can be said that there is no significant effect on primary school teachers' evaluation of creativity in teaching in terms of gender, teacher career stage, age and educational status variables. There is a positive and statistically significant relationship at the general scores of the TCS and the CPTS.
Benzer Tezler
- İlkokul 4. sınıf öğretim programlarının 21. yüzyıl becerileri açısından Demirel'in analitik program değerlendirme modeline göre değerlendirilmesi
Evaluation of primary education 4th grade curricula in terms of 21st century skills according to Demirel's analytical curriculum evaluation model
ÜMİT GÖZEL
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BESTE DİNÇER
- Exploring design based learning activities in 2nd grade science classrooms
2. sınıf bilim sınıflarında tasarım tabanlı öğrenme aktivitelerinin keşfedilmesi
ÖZLEM YAPRAK BOSTANCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÖZTÜRK
- Matematik ders kitaplarındaki Geogebra etkinliklerin değerlendirilmesi: özel durum çalışması
Evaluation of Geogebra activities in mathematics textbooks: Special case syudy
BEYZA NUR GÜRDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ ÇİNAR
- Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarında yer alan etkinliklerin bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik yaklaşımına uygunluğunun incelenmesi ve öğretmen görüşleri.
İnvestigation of the appropriateness of activities i̇n the elementary school science textbooks to the science, technology, engineering and mathematics approach and teachers' opinions.
GİZEM TEZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF KAVAL OĞUZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA TÜYSÜZ
- Fen tabanlı girişimcilik eğitimi rehber materyallerinin geliştirilmesi, uygulanması ve etkilerinin değerlendirilmesi
Development, implementation and evaluation of the effects of science-based enterprise education guidance materials
DURMUŞ YANMAZ
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE ÇİL