Geri Dön

Sosyo-ekonomik açıdan dezavantajlı okullardaki okul yöneticilerinin sosyal adalet liderliği davranışlarının incelenmesi

Examining social justice leadership behaviors of school principles in socio-economically disadvantaged schools

PDF İndir

  1. Tez No: 943888
  2. Yazar: SELİM GÜNAY
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜKERREM AKBULUT TAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Adalet, sosyal adalet, liderlik, sosyal adalet liderliği, eğitimde sosyal adalet liderliği, Justice, social justice, leadership, social justice leadership, social justice leadership in education
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 192

Özet

Günümüzde küresel çapta yaşanan savaşlar, ekonomik krizler ve bölgesel çatışmalar gibi birtakım etkenler dünyada yerel ve bölgesel demografik hareketlenmelere neden olmaktadır. Bu hareketlenmeler şehirler özelinde istihdam, eğitim planlamaları, sağlık hizmetleri gibi birçok alanda değişimlere yol açmaktadır. Toplum yaşamını etkileyen bu değişimler için gerekli önlemleri almayan ve yanlış planlamalar yapan devletler sosyal ve ekonomik anlamda birtakım dezavantajlar ile karşı karşıya kalabilmektedir. Bu dezavantajlılığın en yakından gözlendiği alanlardan biri de eğitim sistemidir. Bu araştırmanın amacı sosyo-ekonomik açıdan dezavantajlı okullardaki okul yöneticilerinin sosyal adalet liderliği davranışlarını sergileme durumlarını öğretmen algılarına göre cinsiyet, eğitim düzeyi, mesleki kıdem, okul kademesi ve çalışılan okulda görev süresi değişkenleri açısından incelemektir. Bu Araştırma karma yöntem desenlerinden açımlayıcı sıralı desen kullanılarak yürütülmüştür. Bu araştırmanın çalışma evrenini İstanbul İli Bağcılar İlçesinde görev yapan 4108 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 54 devlet okulunda (12 ilkokul, 23 ortaokul, 19 lise) görev yapan 398 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu ise 9 okul yöneticisi (3 ilkokul, 3 ortaokul, 3 lise) oluşturmaktadır. Bu araştırmada nicel veriler katılımcı öğretmenlere uygulanan Sosyal Adalet Liderliği Davranış Ölçeği (SALDÖ) ile elde edilirken nitel veriler SALDÖ'den elde edilen verilere göre belirlenen 9 okul yöneticisine uygulanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Bu araştırma sonucunda cinsiyete göre katılımcı öğretmenlerin eleştirel bilinç ve destek alt boyutları ile SALDÖ toplam puanları arasında anlamlı bir fark bulunurken, paydaş katılımı alt boyutunda anlamlı fark elde edilememiştir. Erkek öğretmenlerin okul yöneticilerinin sosyal adalet liderliği davranışı toplam puanları eleştirel bilinç ve destek alt boyutu açısından kadın öğretmenlere göre daha yüksektir. Bu araştırmada, eğitim düzeyine göre katılımcı öğretmenlerin SALDÖ toplam puanları ile eleştirel bilinç, destek ve katılım alt boyutlarında lisansüstü eğitim düzeyindeki öğretmenlerin lisans düzeyindeki öğretmenlere göre puan ortalamalarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca katılımcı öğretmenlerin eğitim düzeyine göre, SALDÖ toplam puanları, eleştirel bilinç, destek ve katılım alt boyutları arasında anlamlı fark elde edilmiştir. Bu araştırmada 16 yıl ve üzeri mesleki kıdeme sahip öğretmenlerin SALDÖ toplam puanları ile eleştirel bilinç, destek ve paydaş katılımı alt boyutları açısından, 1-5 yıl ve 6-10 yıl kıdeme sahip öğretmenlere kıyasla anlamlı farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca 11-15 yıl kıdeme sahip olan öğretmenler ile 1-5 yıl ve 6-10 yıl kıdeme sahip katılımcı öğretmeler arasında SALDÖ toplam puanları, eleştirel bilinç, destek ve paydaş katılımı puanları anlamlı olarak farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. 15 yıl kıdeme sahip öğretmenlerin paydaş katılımı alt boyut puan ortalaması daha yüksektir. Katılımcı öğretmenlerin görev yaptığı okul kademesine göre destek alt boyut puanları arasında istatiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır. İlkokul ve ortaokulda çalışan öğretmenlerin destek alt boyutu puan ortalaması lisede çalışan öğretmenlere göre daha yüksektir. Ancak katılımcı öğretmenlerin görev yaptıkları okul kademesine göre SALDÖ toplam puanları ve paydaş katılımı alt boyut puanları arasında istatiksel olarak anlamlı fark yoktur. Katılımcı öğretmenlerin çalıştıkları okulda görev yapma süresine göre SALDÖ toplam puanları, eleştirel bilinç destek ve paydaş katılımı alt boyut puanları arasında istatiksel olarak anlamlı fark olmadığı anlaşılmaktadır. Araştırmanın nitel verisi aracılığıyla“sosyal adalet kavramı ile ilgili anlayışlar”,“eğitimde sosyal adalet ile ilgili anlayışlar”,“okul koşulları”,“paydaş katılımı”,“destek”ve“sosyal adalet liderliği davranışları sergilenirken karşılaşılan zorluklar ve çözüm yolları”temalarına ulaşılmıştır. Ayrıca bu temalara ilişkin 14 alt kategoriye ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, sosyal adalet lideri olarak görev yapan okul yöneticilerinin eğitimin paydaşlarından olan resmî kurumlar, okul çevresi ve özel şirketler tarafından desteklenmelerine rağmen yine de çeşitli zorluklarla karşılaştıkları; paydaşlarını yönetim sürecine dâhil etmekte ise hem başarılı oldukları hem de güçlük çektikleri görülmüştür. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, politika yapıcılar tarafından okul yöneticilerine sosyal adalet liderliği eğitimlerinin verilerek görev yaptıkları okullarda değişimin ve dönüşümün öncüleri olmaları önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

Today, some factors such as global wars, economic crises and regional conflicts cause local and regional demographic movements in the world. These movements lead to changes in many areas such as employment, educational planning and health services in cities. States that do not take the necessary precautions and make wrong plans for these changes affecting social life may face some disadvantages in social and economic terms. Education, which is one of the areas most affected by these changes affecting human life, can be evaluated with stakeholders such as school, the social and economic environment where the school is located, family and school environment. The aim of this research is to examine the social justice leadership behaviors of school administrators in socio-economically disadvantaged schools according to the perceptions of teachers in terms of variables such as gender, education level, professional seniority, school level and tenure at the school. The research was conducted using an explanatory sequential design from mixed method designs. The study population of this research consists of 4108 teachers working in Bağcılar District of Istanbul Province. The sample of the study consists of 398 teachers working in 54 public schools (12 primary schools, 23 secondary schools, 19 high schools). The study group consists of 9 school administrators (3 primary schools, 3 secondary schools, 3 high schools). In this study, quantitative data were obtained with the Social Justice Leadership Behavior Scale (SJLBS) applied to the participant teachers, while qualitative data were collected with a semi-structured interview form applied to 9 school administrators determined according to the data obtained from SJLBS. In this study, while a significant difference was found between the critical consciousness and support sub-dimensions and the total scores of SJLBS according to gender, no significant difference was found in the stakeholder participation sub-dimension. The total scores of male teachers' school administrators' social justice leadership behavior were higher than those of female teachers in terms of the critical consciousness and support sub-dimensions. The results obtained in terms of the total scores of SJLBS according to the level of education and the critical consciousness, support and participation sub-dimensions revealed that the average scores of teachers with postgraduate education were higher than those with undergraduate education. In addition, a significant difference was obtained between the total SJLBS scores, critical consciousness, support and participation sub-dimensions according to the level of education of the participating teachers. It was determined that teachers with 16 years and above professional seniority showed significant differences in terms of the total SJLBS scores and critical consciousness, support and stakeholder participation sub-dimensions compared to teachers with 1-5 and 6-10 years of seniority. In addition, it was concluded that the total SJLBS scores, critical consciousness, support and stakeholder participation scores were significantly different between teachers with 11-15 years of seniority and participant teachers with 1-5 and 6-10 years of seniority. The stakeholder participation sub-dimension mean score of teachers with 15 years of seniority was higher. A statistically significant difference was obtained between the support sub-dimension scores of the participating teachers according to the school level they worked at. According to the comparison made with the LSD multiple comparison method, a significant difference was obtained between the support sub-dimension scores of teachers working in primary and secondary schools and those working in high schools, and the support sub-dimension mean score of teachers working in primary and secondary schools was higher than that of teachers working in high schools. However, there was no statistically significant difference between the total SJLBS scores and stakeholder participation sub-dimension scores according to the school level in which the participating teachers worked. It was understood that there was no statistically significant difference between the total SJLBS scores, critical consciousness support and stakeholder participation sub-dimension scores according to the length of time the teachers worked at the school they worked. Through the qualitative data of the research, the themes of“understandings related to the concept of social justice”,“understandings related to social justice in education”,“school conditions”,“stakeholder participation”,“support”and“difficulties encountered while exhibiting social justice leadership behaviors and solutions”were reached. In addition, 14 subcategories were reached regarding these themes. As a result of the research, it was seen that school administrators who serve as social justice leaders, despite being supported by official institutions, school environment and private companies, which are stakeholders in education, still face various difficulties; they are both successful and have difficulty in including their stakeholders in the management process. In line with the findings obtained from the research, it is recommended that policy makers provide social justice leadership training to school administrators so that they can be pioneers of change and transformation in the schools where they work.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    955821

    Öğretmen ve yönetici görüşlerine göre sosyal adalet liderliği bağlamında temel eğitim okullarında dijital eşitsizliğin önlenmesi

    Prevention of digital inequality in primary and secondary schools in the context of social justice leadership according to teachers' and school administrators' views

    CANER YALÇIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EREN KESİM

  2. Tez No

    718312

    Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present

    Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze

    SALİH AHMED MAHAMMODA

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSA KORKMAZ

  3. Tez No

    254525

    İlköğretim okulu yöneticilerinin okul-aile ilişkileri konusunda yapmaları gereken ve yapmakta oldukları işler

    The family-school relationship duties that primary school administrators actually performing and supposed to perform

    MEHMET ÖZBAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YUSUF BADAVAN

  4. Tez No

    740148

    Sosyoekonomik açıdan dezavantajlı okullarda başarılı olan okul müdürlerinin kodları: Bir gömülü kuram araştırması

    Codes of successful school principals in socioeconomically disadvantaged schools: A grounded theory research

    ALİ DURAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NECATİ CEMALOĞLU

  5. Tez No

    319417

    PISA 2009 sonuçlarına göre Türkiye'deki sosyo-ekonomik açıdan dezavantajlı öğrencilerin okuma becerileri alanındaki başarılarının değerlendirilmesi

    PISA 2009 results; evaluating the reading achievement of resilient students and disadvantaged low achievers

    LEYLA YILMAZ FINDIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YÜKSEL KAVAK

Geri Dön