Geri Dön

Sosyal medya etkileyicilerine ilişkin kanaat ve zevk liderliği algılarının takipçilerin tavsiyeye uyma niyetine etkisinin incelenmesi: Sektörel kıyaslama

The effect of influencers' opinion and taste leadership on followers' purchase and recommendation compliance intentions: A sectoral comparison

PDF İndir

  1. Tez No: 944006
  2. Yazar: NİHAT YUVA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ÜMİT DOĞRUL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mersin Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 153

Özet

Sosyal medya etkileyicileri (SME'ler) modern pazarlamanın en etkili araçlarından biri haline gelmiş olmasına rağmen, etkileyici pazarlamanın sektörel farklılıkları üzerindeki etkisine ilişkin literatürde önemli bir boşluk bulunmaktadır. Önceki çalışmalar genellikle sosyal medya etkileyicilerinin takipçi sayıları, beğeni ve paylaşım gibi çevresel özelliklerine odaklanmış; sektörel düzeyde etkileyicilik mekanizmalarını açıklamakta yetersiz kalmıştır. Bu çalışmada, sosyal medya etkileyicilerinin algılanan çekicilik, prestij, güven, bilgi, uzmanlık ve etkileşim gibi kaynak özelliklerinin, zevk liderliği ve kanaat liderliği algılarını nasıl etkilediği ve bu liderlik algılarının takipçilerin tavsiyeye uyma niyetlerine olan etkisinin sektörler bazında nasıl farklılaştığı kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Çalışmada ayrıca, Türkçe literatürde eksikliği hissedilen“zevk liderliği”kavramı detaylı biçimde tanımlanmış ve literatüre kazandırılması hedeflenmiştir. Araştırmanın teorik çerçevesi, Etki Çerçevesi Teorisi ve Planlı Davranış Teorisi'ne dayandırılmış ve sosyal medya etkileyicilerinin etki mekanizmalarını sektörel düzeyde açıklamaya yönelik bütüncül bir model geliştirilmiştir. Araştırmanın veri seti, moda (n=327), otomotiv (n=282), seyahat (n=306), teknoloji (n=309) ve yiyecek (n=356) sektörlerinden toplam 1580 katılımcıdan toplanmıştır. Veriler nicel araştırma yöntemi ile anket yoluyla elde edilmiş ve analizlerde En Küçük Kareler Yöntemi Yapısal Eşitlik Modellemesi (PLS-SEM) ve En Küçük Kareler Yöntemi Çoklu Grup Analizi (PLS-MGA) teknikleri kullanılmıştır. Ölçüm modellerinin geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış, modelin tahmin gücü örneklem dışı analizlerle doğrulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, sosyal medya etkileyicilerinin çekicilik, prestij ve güven gibi algılanan özellikleri zevk liderliği algısını; bilgi, homofili, uzmanlık ve etkileşim gibi özellikleri ise kanaat liderliği algısını anlamlı şekilde etkilemektedir. Hem zevk liderliği hem de kanaat liderliği algıları, takipçilerin tavsiyeye uyma niyetini pozitif yönde etkilemektedir. Sektörel bazlı karşılaştırmalar sonucunda, moda sektöründe zevk liderliği algısının tavsiyeye uyma niyeti üzerindeki etkisinin otomotiv ve teknoloji sektörlerine göre daha yüksek olduğu; teknoloji sektöründe ise kanaat liderliği algısının tavsiyeye uyma niyeti üzerinde diğer sektörlere göre daha güçlü olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, estetik ve görsellik odaklı sektörlerde (moda, seyahat, yiyecek) zevk liderliği daha etkiliyken, bilgi ve uzmanlık odaklı sektörlerde (teknoloji, otomotiv) kanaat liderliği etkisinin daha belirgin olduğu görülmüştür. Sektörler arası çoklu grup analizleri sonucunda, özellikle moda-otomotiv, moda-teknoloji, otomotiv-seyahat, otomotiv-yiyecek, seyahat-teknoloji ve teknoloji-yiyecek sektörleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmuş; moda-seyahat, moda-yiyecek, otomotiv-teknoloji ve seyahat-yiyecek sektörleri arasında ise anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Bu bulgular, sosyal medya etkileyicilerinin liderlik türlerinin ve etkileyicilik gücünün sektörel bağlama göre değişkenlik gösterdiğini ortaya koymakta ve pazarlama stratejilerinin sektöre özgü dinamikler dikkate alınarak şekillendirilmesi gerektiğini göstermektedir. Bu tez çalışması, hem sosyal medya etkileyici literatürüne sektörel farklılık perspektifi kazandırmakta hem de Türkçe literatüre“zevk liderliği”kavramını yapılandırarak akademik katkı sunmaktadır.

Özet (Çeviri)

Despite the increasing trend of influencer marketing, there remains a significant gap in the literature regarding sectoral differences in how social media influencers (SMIs) impact their audiences. Previous studies have mainly focused on environmental features such as the number of followers, likes, and shares, falling short in explaining the sector-specific influence mechanisms of social media influencers. This study comprehensively investigates how perceived source attributes of social media influencers—including attractiveness, prestige, trustworthiness, expertise, knowledgeability, and interaction—influence perceptions of taste leadership and opinion leadership, and how these perceptions subsequently affect followers' intentions to comply with influencers' recommendations across different sectors. Additionally, the concept of“taste leadership,”which is relatively absent in Turkish literature, is extensively defined and integrated into academic discourse. The theoretical framework of the study is based on the Influence Framework Theory and the Theory of Planned Behavior, aiming to develop a comprehensive model explaining the influence mechanisms of social media influencers at a sectoral level. The data were collected through surveys from a total of 1580 participants across five sectors: fashion (n=327), automotive (n=282), travel (n=306), technology (n=309), and food (n=356). Quantitative research methods were employed, and data were analyzed using Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM) and Partial Least Squares Multi-Group Analysis (PLS-MGA) techniques. The validity and reliability of the measurement models were confirmed, and the model's predictive power was verified through out-of-sample tests. The findings indicate that perceived attractiveness, prestige, and trustworthiness significantly affect taste leadership perception, while knowledgeability, homophily, expertise, and interaction significantly influence opinion leadership perception. Both taste leadership and opinion leadership perceptions positively impact the intention to comply with influencers' recommendations. Sector-specific comparisons revealed that the effect of taste leadership on the intention to comply was significantly stronger in the fashion sector compared to the automotive and technology sectors, while opinion leadership had a stronger impact in the technology sector than in other sectors. Moreover, taste leadership was more prominent in aesthetics-driven sectors (fashion, travel, food), whereas opinion leadership was more influential in knowledge and expertise-driven sectors (technology, automotive). Multi-group analyses showed significant differences between sectors such as fashion-automotive, fashion-technology, automotive-travel, automotive-food, travel-technology, and technology-food, while no significant differences were observed between fashion-travel, fashion-food, automotive-technology, and travel-food sectors. These results demonstrate that the leadership types and influence power of social media influencers vary by sector, suggesting that marketing strategies should be tailored according to sector-specific dynamics. This thesis contributes to the influencer marketing literature by providing a sectoral perspective on the effects of social media influencers and by structurally introducing the concept of“taste leadership”into Turkish academic discourse.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    759288

    The impact of social media influencers on the consumer decision-making process

    Sosyal medya ınfluencerlarının (Kanaat önderlerinin) müşteri karar verme süreci üzerinde etkileri

    ARİJ MAHJOUBI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    İşletmeAnadolu Üniversitesi

    Uluslararası İşletmecilik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN SEZEREL

  2. Tez No

    796059

    The impact of social media influencers on consumer behavior: Dietray supplements and products

    Sosyal medya etkileyenlerinin tüketici davranışı üzerindeki etkisi: Diyet takviyeleri ve ürünleri

    IKRAM RAHMANI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    İşletmeAltınbaş Üniversitesi

    İşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖZGÜL ÖZKOÇ

  3. Tez No

    771724

    Sosyal medya etkileyicilerinin tüketicinin satın alma niyeti ve kararına etkisi

    The impact of social media influencers on the consumers' purchase intention and decision

    ŞERMİN ÖNEM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    İşletmeTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURAT SELİM SELVİ

  4. Tez No

    551271

    The effects of social media influencers on the customer-brand relationship

    Sosyal medya etkileyicilerinin müşteri-marka ilişkisi üzerine etkileri

    SARRA DAIMI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    İşletmeBahçeşehir Üniversitesi

    İşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ASLI KUŞÇU

  5. Tez No

    631909

    Etkileyici pazarlamada etkileyicinin ve mesajlarının özelliklerinin satın alma niyetine etkisi

    The effect of influecer and messages on purchase intention in influencer marketing

    ENSAR SARIKIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    İşletmeMarmara Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CEYDA AYSUNA TÜRKYILMAZ

Geri Dön