Geri Dön

Kabul ve kararlılık terapisi temelli psikolojik esneklik grup müdahale programının yakın partner şiddetine uğramış kadın üniversite öğrencilerinin psikolojik esnekliği, öz şefkati ve travma sonrası stres belirtileri üzerindeki etkisi: Bir karma yöntem araştırması

The effect of an acceptance and commitment therapy-based psychological flexibility group intervention program on psychological flexibility, self-compassion, and post-traumatic stress symptoms in female university students who have experienced intimate partner violence: A mixed method study

  1. Tez No: 944073
  2. Yazar: CEREN BEKTAŞ AYDIN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FULYA YÜKSEL ŞAHİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 261

Özet

Bu araştırmanın amacı Kabul ve Kararlılık Terapisi (KKT) temelli bir grup müdahale programının yakın partner şiddetine uğramış kadın üniversite öğrencilerinin psikolojik esnekliği, öz şefkati ve travma sonrası stres belirtileri üzerindeki etkisini ölçmektir. Araştırma 2x3'lük deneysel desen ve açıklayıcı ardışık desen kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın pilot çalışma aşamasına 8 ve deneysel desen aşamasına 10'u deney, 12'si bekleme listesi kontrol grubunda olmak üzere 22 yakın partner şiddetine uğramış kadın üniversite öğrencisi dahil edilmiştir. Deney grubu, 12 oturumluk KKT temelli grup müdahale programına katılmıştır. Bu süreçte kontrol grubuna ise herhangi bir işlem uygulanmamıştır. Araştırmada, ön-test, son-test ve izleme testi olmak üzere üç ölçüm yer almıştır. Araştırmada nicel veri toplama aracı olarak; Çatışmaların Çözümüne Yaklaşım Ölçeği, Kabul ve Eylem Formu II, Öz Anlayış Ölçeği ve DSM-V İçin Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kontrol Listesi kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verileri odak grup görüşmesi ve Grup Süreci Değerlendirme Formu aracılığıyla toplanmıştır. Nicel veriler Karışık Ölçümler İçin İki Faktörlü ANOVA kullanılarak, nitel veriler ise Tematik Analiz yolu ile analiz edilmiştir. Müdahale sonunda deney grubu katılımcılarının kontrol grubu katılımcılarına kıyasla psikolojik esnekliğin tersini ifade eden psikolojik katılık ve travma sonrası stres belirtileri puan ortalamalarında anlamlı düzeyde düşüş, öz şefkat puan ortalamalarında ise anlamlı düzeyde yükseliş olduğu görülmüştür. Kontrol grubunda ise herhangi bir anlamlı değişim gözlenmemiştir. Ön test ile kıyaslandığında, deney grubu tarafından elde edilen tüm kazanımların bir aylık izleme testinde kalıcı olduğu görülmüştür. Sonuçlar müdahale programının psikolojik esnekliği ve öz şefkati arttırmada, travma sonrası stres belirtilerini ise azaltmada etkili olduğunu göstermiştir. Nitel analiz sonunda,“Müdahale Öncesi Durum”,“Müdahale Sürecinin Katkıları”ve“Değişimi Kolaylaştırıcılar”olmak üzere üç ana tema ve her biriyle ilişkili üçer alt tema belirmiştir. Nitel veriler müdahale programının psikolojik esnekliği ve öz şefkati arttırmada, travma sonrası stres belirtilerini ise azaltmada etkili bulunmasına dair nicel bulguları desteklemiştir. Nitel veriler ayrıca programın travma sonrası büyümeyi arttırma potansiyeli olduğunu göstermiştir. Olumlu grup süreci, liderin olumlu özellikleri, programda yer alan KKT'ye özgü teknikler ve ev egzersizlerinin değişimi kolaylaştırıcı faktörler olarak öne çıktığı görülmüştür. Sonuçlar, ülkemizde KKT'nin yakın partner şiddetine uğramış kadın üniversite öğrencileri için etkili bir müdahale yöntemi olabileceğini göstermektedir.

Özet (Çeviri)

The aim of this study was to measure the effects of a group intervention program based on Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on the psychological flexibility, self-compassion, and post-traumatic stress symptoms of female university students who have experienced intimate partner violence (IPV). The research was conducted using a 2x3 experimental design and an explanatory sequential design. Eight female university students who had experienced IPV were included in the pilot phase of the study, and 22 female university students who had experienced IPV were included in the experimental design phase with 10 in the experimental group and 12 in the waitlist control group. The experimental group participated in a 12-session ACT-based group intervention program. In this process, no intervention was applied to the control group. Data were collected at three time points: pre-test, post-test, and one-month follow-up. Quantitative tools included the Conflict Tactics Scale, Acceptance and Action Questionnaire-II, Self-Compassion Scale, and PTSD Checklist for DSM-5. Qualitative data were gathered via focus group interviews and the Group Process Evaluation Form. Quantitative data were analyzed with Two-Way Mixed ANOVA; qualitative data were analyzed using Thematic Analysis. At the end of the intervention, participants in the experimental group showed a significant decrease in mean scores of psychological inflexibility and post-traumatic stress symptoms, and a significant increase in self-compassion scores compared to the control group. No significant changes were observed in the control group. When compared to the pre-test scores, all gains achieved by the experimental group were found to be maintained at the one-month follow-up. The results indicated that the intervention program was effective in enhancing psychological flexibility and self-compassion, and in reducing post-traumatic stress symptoms. Three main themes emerged from the qualitative analysis: Pre-Intervention Status, Contributions of the Intervention Process, and Facilitators of Change, each comprising three sub-themes. The qualitative findings supported the quantitative results, confirming the intervention's effectiveness and suggesting its potential to promote post-traumatic growth. Positive group process, the leader's positive traits, the ACT-specific techniques and home exercises included in the program have emerged as facilitating factors for change. The results indicate that ACT could be an effective intervention method for female university students who have experienced IPV in Türkiye.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    832835

    Kabul ve kararlılık terapisi temelli müdahale programının ergenlerin sosyal kaygı düzeyleri üzerine etkisinin incelenmesi

    Investigation of the effect of act-based intervention program on social anxiety levels, psychological flexibility and value of adolescents

    NİDA ÖZŞAHİN TERKURAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OĞUZHAN KIRDÖK

  2. Tez No

    902240

    The effect of Acceptance and Commitment Therapy and Cognitive Behavioral Therapy based group intervention programs on Social Anxiety Disorder

    Kabul ve Kararlılık Terapisi ve Bilişsel Davranışçı Terapi temelli grup müdahale programlarının Sosyal Kaygı Bozukluğuna etkisi

    MUHAMMED SEYİD RAŞİD BAĞÇİVAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE İNAN

  3. Tez No

    828130

    Bipolar I Bozukluk tanısı almış hastalarda kabul ve kararlılık terapisi temelli grup psikoterapisinin etkililiği ve uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the effectiveness and applicability of group psychotherapy based on acceptance and commitment therapy in patients diagnosed with Bipolar I Disorder

    ENVER DENİZHAN RAMAKAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERHAN KURT

  4. Tez No

    849378

    İki uçlu bozukluk hastalarında kabul ve kararlılık terapisi temelli psikoeğitimin psikolojik esneklik ve dürtüsellik düzeylerine etkisi

    The effect on psychological flexibility and impulsivity levels of psychoeducation based acceptance and commitment therapy in patients with bipolar disorder

    KÜBRA TOHUMCU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    HemşirelikGaziantep Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DERYA TANRIVERDİ

  5. Tez No

    815662

    Kabul ve kararlılık terapisi temelli danışmanlığın şizofreni tanılı bireylerin aile üyelerinde ruhsal hastalığa yönelik inançlar, kendini damgalama ve psikolojik esneklik üzerine etkisi

    The effect of acceptance and commitment therapy-based counseling on beliefs to mental illness, self-stigmatization and psychological flexibility on family members of individuals diagnosed with schizophrenia

    ERCAN TUNÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    HemşirelikOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Hemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OYA SEVCAN ORAK

Geri Dön