Zingiberaceae familyasında yer alan bazı bitkilerin farmakognozik açıdan değerlendirilmesi
Pharmacognostic evaluation of some plants from the Zingiberaceae family
- Tez No: 944181
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYLAN DÖNMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Zingiberaceae, zencefil, kakule, zerdeçal, havlıcan, serbest radikal süpürücü aktivite, Zingiberaceae, ginger, cardamom, turmeric, galangal, free radical scavenging activity
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmakognozi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 64
Özet
Günümüzde bitkisel kaynaklı ürünlere yönelik ilgi, sağlıklı yaşamın desteklenmesi, hastalıkların önlenmesi ve tedavi süreçlerinin desteklenmesi gibi çok yönlü kullanım alanlarına bağlı olarak artış göstermektedir. Bu çerçevede, Zingiberaceae familyasına ait türler, fitoterapötik potansiyelleri nedeniyle dikkat çekmektedir. Özellikle rizomlu yapıya sahip bu bitkiler, geleneksel kullanımda baharat ve çay olarak tüketilmekte olup, modern uygulamalarda ise kozmetik ve gıda takviyesi ürünlerinin bileşiminde yaygın olarak yer almaktadır. Curcuma longa L. (zerdeçal), Zingiber officinale Roscoe (zencefil), Alpinia officinarum Hance (havlıcan) ve Elettaria cardamomum (L.) Maton (kakule), bu familyanın farmakolojik açıdan öne çıkan türleri arasında yer almaktadır. Bu tez çalışmasında, ilgili bitkilerin farklı çözücülerle (su, etanol, diklorometan/kloroform ve etil asetat) elde edilen ekstrelerinin potansiyel antioksidan aktiviteleri ile fitokimyasal profilleri araştırılmıştır. Çalışma kapsamında, DPPH (2,2-difenil-1-pikrilhidrazil) ve ABTS (2,2'-azinobis (3-etilbenzotiazolin-6-sülfonik asit)) serbest radikal giderme yöntemleri kullanılarak antioksidan kapasiteler değerlendirilmiş; toplam fenolik madde ve flavonoit içerikleri spektrofotometrik analizlerle kantitatif olarak belirlenmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda, etilasetat ile hazırlanan havlıcan ekstresi 311,52 ± 68,59 mg GAE/g ile en yüksek toplam fenolik madde içeriğine sahip ekstre olarak belirlenmiştir. Buna karşılık, en düşük fenolik içerik 3,41 ± 2,85 GAE/g ile aynı bitkinin sulu ekstresinde tespit edilmiştir. Flavonoit miktarı açısından ise en yüksek değer 83,70 ± 0,79 mg QE/g ile kloroformla hazırlanan zerdeçal ekstresinde bulunurken, en düşük değer 1,89 ± 0,43 mg QE/g ile zencefil etanollü ekstresinde saptanmıştır. Bu çalışmada, farklı çözücülerle hazırlanan ekstrelerin antioksidan aktiviteleri DPPH ve ABTS radikal süpürme yöntemleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Her bir ekstrenin radikal süpürme kapasitesi IC₅₀ değerleri üzerinden karşılaştırılmış; DPPH yönteminde askorbik asit, ABTS yönteminde ise BHA referans madde olarak kullanılmıştır. DPPH sonuçlarına göre, en yüksek antioksidan aktivite Alpinia officinarum'un etilasetat ekstresinde gözlemlenmiş (IC₅₀: 116.51 ± 53.22 μg/mL), ardından orta düzeyde etki gösteren Zingiber officinale ekstreleri gelmiştir. Curcuma longa daha düşük düzeyde aktivite gösterirken, Elettaria cardamomum %50 inhibisyon düzeyine ulaşamamıştır. ABTS yönteminde ise; en güçlü etki Zingiber officinale'in etilasetat ekstresinde (IC₅₀: 66,32 ± 1.80 μg/mL) gözlemlenmiş, havlıcan onu takip etmiştir. Kakule ise en zayıf antioksidan potansiyele sahip bitki olmuştur. Elde edilen bulgular, Alpinia officinarum ve Zingiber officinale'in güçlü doğal antioksidan kaynakları olabileceğini göstermektedir. Gözlemlenen aktivite farklılıkları, kullanılan ekstraksiyon çözücüsünün ve bitkisel bileşenlerin kimyasal içeriğinin antioksidan etki üzerindeki belirleyici rolünü ortaya koymuştur. Ayrıca, bitkisel drogların mikroskobik karakterizasyonları da gerçekleştirilerek morfolojik düzeyde destekleyici veriler elde edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, farklı polaritelere sahip çözücülerle hazırlanan ekstrelerin kimyasal içerikleri ve biyolojik aktiviteleri ayrıntılı biçimde ortaya ix konulmuş olup, sonuçların Zingiberaceae familyasına ait türlerin farmasötik ve nutrasötik potansiyelinin anlaşılmasına katkı sunacağı öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
The utilization of medicinal plants for promoting health, preventing diseases, supporting therapeutic interventions, and enhancing both the quality and longevity of life has been steadily increasing. Among these, members of the Zingiberaceae family hold significant pharmacological and ethnobotanical importance. Rhizomatous species within this family commonly consumed as spices or herbal teas in daily life are also extensively incorporated into cosmetic formulations and dietary supplements. Notable representatives of this family include Curcuma longa L., Zingiber officinale Roscoe, Alpinia officinarum Hance, and Elettaria cardamomum (L.) Maton. This study aims to evaluate the antioxidant potential and phytochemical composition of these species by assessing their radical scavenging capacity key indicators of antioxidant activity and comparing both interspecies variation and differences among various extracts derived from the same species. To this end, extracts were prepared using solvents of varying polarity, namely water, ethanol, dichloromethane/chloroform, and ethyl acetate. The antioxidant activities of the extracts were quantitatively analyzed using DPPH and ABTS assays, alongside determination of total phenolic and flavonoit contents through spectrophotometric methods. Based on the obtained data, the ethyl acetate extract of Alpinia officinarum (galangal) exhibited the highest total phenolic content among all extracts, with a value of 311,52 ± 68,59 mg GAE/g. In contrast, the lowest phenolic content was found in the aqueous extract of the same plant, measured at 3,41 ± 2,85 mg GAE/g. Regarding flavonoid content, the highest value was determined in the chloroform extract of Curcuma longa (turmeric), with 83,70 ± 0,79 mg QE/g, while the lowest value was observed in the ethanol extract of Zingiber officinale (ginger), at 1,89 ± 0,43 mg QE/g. In this study, the antioxidant activities of extracts obtained with different solvents were evaluated using DPPH and ABTS radical scavenging assays. IC₅₀ values were calculated to quantitatively compare the radical scavenging capacities of each extract, and ascorbic acid and BHA were used as reference standards in DPPH and ABTS methods, respectively. According to the DPPH assay results, Alpinia officinarum showed the highest antioxidant activity, particularly in its ethyl acetate extract (IC₅₀: 116.51 ± 53.22 μg/mL), followed by Zingiber officinale extracts with moderate activity. Curcuma longa exhibited weaker activity, while Elettaria cardamomum failed to reach 50% inhibition in this method. In the ABTS assay, the strongest activity in the ethyl acetate extract of Zingiber officinale (IC₅₀: 66,32 ± 1.80 μg/mL), followed by Alpinia officinarum. Cardamom again demonstrated the weakest antioxidant potential. These findings suggest that Alpinia officinarum and Zingiber officinale are promising natural sources of antioxidants. The observed activity differences highlight the influence of extraction solvent and phytochemical composition on antioxidant efficiency. In addition, microscopic evaluations were conducted to support phytochemical findings with morphological evidence. The findings of this thesis are expected to provide a more comprehensive understanding of the bioactive profiles of Zingiberaceae species across different solvent systems, thereby contributing valuable data to the scientific literature in the fields of pharmacognosy, phytochemistry, and natural product research. xi
Benzer Tezler
- Zingiberaceae familyasında yer alan bazı bitkilerin farmakognozik açıdan değerlendirilmesi
Pharmacognostic evaluation of some plants from the Zingiberaceae family
NABAA SUHAIL ABDULLAH ABDULLAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eczacılık ve FarmakolojiSelçuk ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYLAN DÖNMEZ
- Bazı zingiberaceae droglarının C vitamini ve antioksidan aktivite açısından karşılaştırılması
Comparison of some zingiberaceae drugs in terms of vitamin C and antioxidant activities
SELİN DUYMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eczacılık ve FarmakolojiEge ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞÇE FAFAL
- Bitkisel ve mikroalg içerikli kremlerin geliştirilmesi, antioksidan ve anti-tirosinaz enzim aktivitelerinin analitik yöntemlerle araştırılması
Deveplopment of cream including plant and microalgae investigation of their antioxidant and anti-tyrosinase enzyme activities by analytical methods
EFTAL ALP DORKEN
- Ekstraksiyon yöntemlerinin bitkilerin antimikrobiyal aktivitesine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of extraction methods to the antimicrobial activity of plants
DUYGU DEMİRKAPI KALIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MikrobiyolojiKastamonu ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERGİN MURAT ALTUNER
- Rat larenksi üzerinde kurkuminin radyoprotektif etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the radioprotective effect of curcumin on rat larynx
FATMA CANER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Kulak Burun ve BoğazSüleyman Demirel ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF ÇAĞDAŞ KUMBUL