Bağlanma stilleri ve zihinsel modellerin kuşaklararası aktarımında anababalık stillerinin rolü
The role of parenting styles in the intergenerational transmission of attachment styles and mental models
- Tez No: 94599
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NEBİ SÜMER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Bu araştırmanın amacı bağlanma ve anababahk stilleri kavramları çerçevesinde bağlanma zihinsel modellerinin kuşaklararası aktarımında anababahk davranışlarının rolünü incelemektir. Araştırmanın temel örneklemini 657 hse öğrencisi ve bu öğrencilerin 246 'sının annesiyle 137'sinin babası oluşturmuştur (129 çift). Ebeveynlerde gözlenen kaçınmacı bağlanmanın ailede uygulaanan kabul / ilgi düzeyi yoluyla çocuklarda kaçınmacı bağlanmayı, anababalarm gözlenen kaygılı bağlanmanın ise sıkı denetim içeren anababahk davranışları yoluyla çocuklarının kaygı düzeyini yordaması beklenmiştir. Araştırmanın bu temel denencesi nedensel modeller (Yapısal Eşitlik Modeli) yardımıyla sulanmıştır. Sonuçlar, anababa ile ergenlerin bağlanma zihinsel modelleri arasında beklenenden daha zayıf ilişkiler olduğunu ancak, anababalarm bağlanmada kaçınma düzeylerinin, beklendiği gibi, kabul / ilgi anababahk boyutuyla, kaygı düzeylerinin de sıkı denetim anababahk boyutuyla güçlü ilişkiler gösterdiği saptanmıştır. Annelerin kaçınma düzeylerinin kabul/ilgi içeren anababahk boyutuyla, kaygı düzeylerinin de sıkı denetim boyutuyla ergende kaçınmacı bağlanmayı, babaların ise kaçınma ve kaygı düzeylerinin etkileşiminin ergenlerin bağlanma kaygısını yordadığı bulunmuştur. Ayrıca, geleneksel baba rollerine uygun olarak, babaların çocuk yetiştirmede aşın düzeyde denetime başvurmalarının ergenlerin hem bağlanma kaygısını hem de kaçınma davranışlarını arttırdığı gözlenmiştir. Anababa ve ergenlerin aile içinde uygulanan anababalık davranışlarını algılamaları açısından benzerlik gösterdikleri, ancak anababa ile ergenler arasındaErgenlikte Bağlanma 176 diğer değişkenler açısından ilişkilerin beklenenden daha düşük düzeyde olduğu bulunmuştur. Kaçınma ve kaygı düzeyleri temelinde yapılan bağlanma sınıflandırmasına dayalı analizler güvenli bağlanan ergenlerin güvensiz bağlananlara (korkulu, saplantılı ve kayıtsız) oranla, benlik değerlendirmeleri, psikolojik belirtiler, problem davranışlar ve akademik basan açısından en avantajlı grubu oluşturduklarını göstermiştir. Sonuçlar, ergenlik dönemine özgü gelişimsel özellikler, bağlanma ve anababalık davranışlarının kültürel boyutu ve bağlanmanın ölçümünde genel sorunlar çerçevesinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of the current study was to explore the mediating role of parenting dimensions (acceptance/involvement and strict control) in intergenerational transmission of attachment patterns. The sample consisted of 657 high school students and 246 mothers and 137 fathers of these students. It was hypothesized that the avoidance attachment dimension of parents would dominantly predict the levels of acceptance/involvement and the attachment anxiety dimension would predict strict control applied in child rearing. In addition, it was expected that parenting dimension of acceptance/involvement would mediate the relationship between parental and adolescent attachment avoidance, and also strict control dimension of parenting would mediate the relationship between parents' and their adolescents' attachment anxiety. Main hypotheses of the study were tested by utilizing structural equation modeling (LISREL). The results of the study indicated that the relationship between the anxiety and avoidance dimensions of parents' and their adolescents' mental models of attachment were weaker than expected. However, as expected, maternal attachment avoidance predicted the dimension of maternal acceptance/involvement, and in turn, this predicted their adolescents' attachment avoidance. Consistent to hypotheses, mothers' attachment anxiety seemed to influence the levels of strict control and in turn, strict control determines the levels of adolescents' avoidance. The results of the study regarding the relationships between attachment dimensions of fathers and their children and paternal parenting dimensions revealed that strict control applied by fathers predicted both attachment avoidance andErgenlikte Bağlanma 178 anxiety of their children, supporting the traditional gender roles of fathers within the Turkish culture. Overall, findings demonstrated that there was a consistency in the reports of both parents' and their children's evaluation of parenting behaviors applied at home. However, the relationship between parents' and adolescents' ratings of other variables used in this study was much weaker than expected. The results of the ANOVAS, using the four attachment patterns as independent variable, showed that adolescents with a secure attachment style were the most advantageous group, as compared to those with an insecure attachment style (fearful, preoccupied and dismissing), on the basis of self related variables, psychological symptoms, problem behaviors and academic achievement. Results were discussed within the framework of adolescent attachment and parenting behaviors. The implications of the study were also discussed regarding cultural aspects of attachment and cultural specific parenting roles.
Benzer Tezler
- Depresif bozukluk tanılı hastalarda bağlanma biçimleri ve çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının zihin kuramı becerileri ve hastalık seyri üzerine etkileri
The effects of attachment styles and adverse childhood events on theory of mind skills and the course of the disease in depressive patients
AYŞE GÜNAY ARIKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriGazi ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RUKİYE FİLİZ KARADAĞ
ÖĞR. GÖR. DR.İREM EKMEKÇİ ERTEK
- Çeşitli psikolojik sorunları olan ergenlerde bağlanma biçimleri ve algılanan aile ortamları ile kişilerarası şema örüntüleri arasındaki ilişkilerin objektif ve projektif temelli değerlendirilmesi
Objective and projective based evaluation of the relations between attachment styles, perceived family atmosphere and interpersonal schemas among adolescents with various psychological problems
ZEYNEP TÜZÜN
- The Impact of adult attachment styles on romantic jealousy
Yetişkin bağlanma stillerinin romantik kıskançlık üzerindeki etkileri
GÜNNUR KARAKURT
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEBİ SÜMER
- Yetişkinlerde bağlanma stilleri ile başa çıkma stilleri ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relationship of the styles of dealing with the styles of commitment in the adults and satisfaction with life
GİZEM SAMAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN GENÇ
- Yetişkin yakın ilişkilerde bağlanma stilleri ile kullanılan savunma mekanizmalarının arasındaki ilişki
The correlation between adult attachment styles in close relationships and defense mechanisms
ÖZGE SEVİM YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OĞUZ TAN