Sorumluluk ve sigorta hukukunda tıbbi robotik cihazdan kaynaklanan zararlardan hekimin sorumluluğu
Physician's liability for damages arising from medical robotic devices in liability and insurance law
- Tez No: 946339
- Danışmanlar: PROF. DR. FAZIL KERİM ATAMER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gedik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Hukuk düzeni, tıbbi müdahalede bulunma ehliyetini hekimlere vermiştir. Tıbbi müdahalenin içerisine: bakım, rehabilitasyon ve tedavi faaliyetleri girmektedir. Bu faaliyetleri icra etmekle görevli ve yetkili olan hekim, kusurlu davranışı nedeniyle üçüncü kişileri zarara uğratabilir. Bu zarara ilişkin sorumluluğu tespit ederken, hekim ile hasta arasındaki hukuki ilişkinin niteliğini öncelikle belirlemek gerekecektir. Hekimin, özel hastanenin yalnızca personeli konumunda olduğu, hekim ile hasta arasında hekimlik sözleşmesinin var olmadığı durumlarda, hekim, zarar görenlere karşı haksız fiil kapsamında sorumludur. Bununla birlikte, hekimle ile hasta arasında bir hekimlik sözleşmesi bulunuyorsa hekim, sözleşmeye aykırı hareketinden dolayı sorumludur. Hekimlik sözleşmesinin hukuki niteliğine dair öğretide farklı görüşler ileri sürülmüştür. Bununla birlikte, Yargıtay'ın da kabul ettiği görüşe göre, hekimlik sözleşmesi, vekalet sözleşmesi niteliğindedir. Hasta, doğrudan özel hastaneye başvurarak yataklı tedavi hizmeti talep edebilir. Bu ihtimalde, hasta ile özel hastane işletmecisi arasında, hastaneye tam kabul sözleşmesi adında karma nitelikte bir sözleşme kurulur. Böyle bir durumda, hastane işletmecisi, gerek hekimlik hizmetlerini gerekse de bakım hizmetlerini(barınma, ilaç vs.) yerine getirmekle yükümlüdür. Hastane işletmecisi, sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerine aykırı davranması hâlinde sorumlu tutulacaktır. Diğer yandan, hasta ile hastane işletmecisi arasında yalnızca bakım hizmetleriyle sınırlı olan dar kapsamlı bir sözleşme ilişkisi de kurulabilir. Bu sözleşme kapsamında hastane işletmecisi, yalnızca bakım hizmetlerinden sorumludur. Hekim ise sadece tedavi hizmetlerini yerine getirmekle yükümlüdür. Tıbbi robotik cihazlar her geçen gün tıp sektöründe kullanımı artan teknolojik cihazlardandır. Özellikle cerrahi alanda yoğun olarak kullanılan bu cihazların hekimlere birçok kolaylığı ve tıp sektörüne katkıları bulunmaktadır. Tıbbi robotik cihazlarla yapılan tıbbi müdahaleler, hekimin mesleki faaliyeti kapsamındadır. Ayrıca, mevzuatta tıbbi ürün olarak adlandırılabilecek bu cihazların, haklı güvenlik beklentisine rağmen yazılımsal ve/veya donanımsal uygunsuzluktan dolayı üçüncü kişileri zarara uğratması yadsınamaz bir ihtimaldir. Nitekim, tıbbi robotik cihazdan kaynaklanan zararlardan doğan sorumluluk, uluslararası alanda yargılamanın konusu hâline gelmektedir. Tıbbi robotik cihazın imalatçısı veya ithalatçısı, 5 Mart 2020 tarih ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu(ÜGTDK) kapsamında zarar görenin, tıbbi robotik cihazdan kaynaklanan zararını tazmin etmekle yükümlüdür. İmalatçı veya ithalatçının bu zarardan sorumlu olması için kusurunun bulunması aranmayacaktır. Koşullara göre, tıbbi robotik cihazdan kaynaklanan zararlardan, hekim ve hastane işletmecisi de sorumlu tutulabilecektir. Hekimin mesleki sigortası olarak adlandırdığımız,“Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası”, hekimin mesleki faaliyetini gerçekleştirirken üçüncü kişilere verdiği zarar nedeniyle hekim aleyhine doğabilecek sorumluluğu teminat altına almaktadır. Tıbbi robotik cihaz kullanımı, hekimin tıbbi müdahalesinin bir parçasıdır. Zarar, cihazdaki uygunsuzlukla birlikte, hekimin kusurlu davranışından da kaynaklanmışsa hekimin mesleki sorumluluk sigortacısı, zarara ilişkin tazminat taleplerini poliçe limiti dâhilinde üstlenmesi gerekmektedir. Tıbbi robotik cihaz ürün sorumluluğu sigortası da cihazdaki uygunsuzluktan kaynaklanan tazminat talepleri ve isteme ilişkin mâkul giderler için teminat sağlamaktadır. Tıbbi robotik cihazdan kaynaklanan zarar her iki sorumluluk sigortası tarafında teminat kapsamına alınabilmektedir. Bu durumda, sorumluluk sigortalarında birden çok sigorta hükümlerinin uygulanıp uygulanamayacağı bir mesele hâline gelecektir. Öncelikle, sorumluluk sigortalarında, çifte sigorta ve kısmi sigorta hükümlerinin uygulanması mümkün değildir. Fakat müşterek sigorta hükümlerinin, sorumluluk sigortalarında uygulanabilme olanağının bulunduğu kabul edilmektedir. Yine de tıbbi robotik cihaz ürün sorumluluk sigortası ile hekimin mesleki sorumluluk sigortası arasında müşterek sigorta hükümleri uygulanamaz. Zira, her iki sigorta sözleşmesinde, sigortalı sıfatı farklı kişiye aittir. Her iki sigortanın koruma altına aldığı menfaat birbirinden farklıdır. Bu sebeple, zarar gören dilerse hekimin mesleki sorumluluk sigortacısından, dilerse de tıbbi robotik cihaz ürün sorumluluk sigortacısından talepte bulunarak zararının tazmin edilmesini isteyebilir.
Özet (Çeviri)
The legal system grants the authority to perform medical interventions exclusively to physicians. Medical interventions encompass care, rehabilitation, and treatment activities. A physician, who is responsible and authorized to carry out these activities, may cause harm to third parties due to negligent behavior. When determining liability for such harm, it is essential to first establish the legal nature of the relationship between the physician and the patient. If the physician is merely an employee of a private hospital and no contractual relationship exists between the physician and the patient, the physician shall be held liable for damages under tort law. However, if there is a medical treatment contract between the physician and the patient, the physician shall be held liable for breach of contract. Various opinions have been put forward in the legal doctrine regarding the legal nature of the medical treatment contract. Nevertheless, according to the view accepted by the Court of Cassation, the medical treatment contract is considered a contract of mandate. A patient may directly apply to a private hospital and request inpatient treatment services. In such a case, a mixed-nature contract called the“full admission contract”is established between the patient and the hospital operator. Under this contract, the hospital operator is obliged to provide both medical services and care services (such as accommodation and medication). The hospital operator shall be held liable in case of a breach of its contractual obligations. On the other hand, a more limited contract, covering only care services, may also be concluded between the patient and the hospital operator. Under such a contract, the hospital operator is only responsible for care services, while the physician is solely responsible for providing treatment services. Medical robotic devices are technological instruments whose use in the medical sector is increasing day by day. These devices, which are particularly prevalent in the field of surgery, offer physicians significant conveniences and contribute to the healthcare sector. Medical interventions performed using medical robotic devices fall within the scope of a physician's professional practice. Additionally, despite justified safety expectations, it is undeniable that these devices—categorized as medical products in the relevant legislation—may cause harm to third parties due to software and/or hardware defects. Indeed, liability arising from damages caused by medical robotic devices has become a subject of litigation in international jurisdictions. The manufacturer or importer of a medical robotic device is obligated to compensate the injured party for damages arising from the device under the Product Safety and Technical Regulations Law No. 7223, dated March 5, 2020. Fault on the part of the manufacturer or importer is not a prerequisite for liability. Depending on the circumstances, the physician and the hospital operator may also be held liable for damages arising from a medical robotic device. The“Compulsory Financial Liability Insurance for Medical Malpractice,”commonly referred to as the physician's professional liability insurance, provides coverage for liabilities that may arise against the physician due to harm caused to third parties in X the course of their medical practice. The use of medical robotic devices is an integral part of a physician's medical intervention. If the harm results from both a defect in the device and the physician's negligent conduct, the physician's professional liability insurer must cover compensation claims within the policy limits. Additionally, product liability insurance for medical robotic devices provides coverage for compensation claims and reasonable expenses related to defects in the device. Damage arising from a medical robotic device may fall under the coverage of both types of liability insurance. In such a scenario, the question arises as to whether multiple liability insurance policies can be applied simultaneously. In principle, the rules of double insurance and partial insurance do not apply to liability insurance. However, it is accepted that the rules of co-insurance may be applicable in liability insurance. Nevertheless, co-insurance rules cannot be applied between medical robotic device product liability insurance and a physician's professional liability insurance, as the insured parties differ in each contract, and the interests protected by these policies are distinct from each other. Therefore, the injured party may seek compensation either from the physician's professional liability insurer or from the medical robotic device product liability insurer, at their discretion.
Benzer Tezler
- Tıbbi kötü uygulamaya ilişkin zorunlu mali sorumluluk sigortalarında riziko
Risk in compulsory medical malpractice insurances
GÖRKEM ŞÜKÜR
- Türk hukukunda destekten yoksun kalma tazminatı
Compensation for deprivation of support under Turkish law
EMRAH BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Hukukİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM SUBAŞI
- Çeşitli ülkelerin tıbbi malpraktis olguları ile bazı gelişmişlik göstergeleri arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between medical malpractice cases and several development indicators of various countries
SAMET GÜLMEZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Adli TıpSivas Cumhuriyet ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA YÜCEL BEYAZTAŞ
- Kamu Hukuku açısından klinik ilaç araştırmaları
Clinical drug trials from the Public Law perspective
MAKBULE MİNE TURHAN
Doktora
Türkçe
2010
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELTEM KUTLU GÜRSEL