Dünya Ticaret Örgütü'ndeki anlaşmazlıkların çözüm mekanizması ve eşitsizlik: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler açısından karşılaştırmalı bir yaklaşım
Dispute settlement mechanism in the World Trade Organization and inequality: A comparative approach from the perspective of developed and developing countries
- Tez No: 946575
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKSEL KARAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Dış ticaret, dünyada takas sisteminden bu yana gelişimini günden güne artırarak uluslararası ekonomik kuruluşların ortaya çıkmasına öncülük etmiştir. Dünyada ülkelerin birbirlerine ulaşılabilirliği kolaylaştıkça ticaret artmıştır. Böyle bir ortamda ticari anlaşmazlıkların yaşanması kaçınılmaz hale gelmektedir. Öncelikle ülkeler bu ticari ortamı kurallara bağlamak amacıyla Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasını (GATT) kurmuş ardından bu sistemdeki eksiklikleri gidermek amacıyla Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) oluşturulmuştur. DTÖ bünyesinde anlaşmazlıkları hukuki bir zemine oturtabilmek için Anlaşmazlıkların Çözüm Mekanizması (AÇM) yapılandırılmıştır. AÇM ülkelerin birbirlerine her konuda dava açabildikleri ve davaların panel ortamında incelendiği bir mekanizma işlevi görmektedir. Bu çalışmada öncelikle DTÖ üyesi 164 ülkenin dış ticaret verileri ve gelişmişlik düzeyleri incelenmiştir. Ardından 1 Ocak 1995 ile Kasım 2024 tarihleri arasında açılan toplam 630 dava doküman analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. DTÖ'nün AÇM üye ülkeler tarafından açılan davalar analiz edilerek dava sonuçlarına ilişkin veriler elde edilmiştir. Daha sonra ülkeler gelişmiş ve gelişmekte olan ülke olarak sınıflandırılmış, dava sonuçlarına dair örnekler sunulmuş ve davalar konularına göre sektörlere ayrılmıştır. Çalışma sonucunda AÇM'nin genel olarak gelişmiş ülkelerin lehine aracılık ettiği ve gerek panel gerekse de temyiz sonuçlarına göre ağırlıklı olarak gelişmiş ülkelerin kazançlı çıktığı görülmektedir. Ayrıca AÇM kapsamında en fazla dava konusu tarım ve gıda sektöründe olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
Since the barter system, foreign trade has continuously developed, leading to the emergence of international economic organizations. As global accessibility between countries has improved, trade has increased accordingly. In such an environment, commercial disputes have become inevitable. Initially, countries established the General Agreement on Tariffs and Trade (GATT) to regulate this trade environment, and later, to address the shortcomings of this system, the World Trade Organization (WTO) was formed. Within the WTO, the Dispute Settlement Mechanism (DSM) was structured to provide a legal framework for resolving disputes. The DSM functions as a mechanism through which member countries can file complaints against one another on various issues, with cases being examined in panel proceedings. In this study, the foreign trade data and development levels of the 164 WTO member countries were first examined. Then, a total of 630 cases filed between January 1, 1995, and November 2024 were evaluated through document analysis. By analyzing the cases brought by member countries through the WTO's DSM, data related to the outcomes of the disputes were obtained. Subsequently, countries were categorized as developed or developing, with examples presented based on dispute outcomes. The cases were also classified by sector based on their subject matter. The study concludes that the DSM generally mediates in favor of developed countries, with both panel and appellate outcomes predominantly favoring these nations. Furthermore, it was found that the Agriculture and Food sector constitutes the most frequent subject of disputes within the DSM.
Benzer Tezler
- An analysis of the actorness of the European Union in the World Trade Organization
Avrupa Birliği'nin Dünya Ticaret Örgütü'ndeki aktörlüğünün bir analizi
VAKUR SÜMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVİLAY KAHRAMAN
- EU Foreign Trade Policy and the WTO Doha RoundNegotiations on Agriculture:An analysis of EU influence at the WTO
AB Dış Ticaret Politikası ve DTÖ Doha Raundu Tarım Müzakereleri: AB'nin DTÖ'deki etkisine dair bir analiz
SERDAR ALTAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Uluslararası İlişkilerUniversity of WarwickUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DOMINIC KELLY
- Coğrafi işaretlerin korunması: Avrupa Birliği'ndeki hukuki çerçeve ve Türkiye uygulaması
Protection of geographical indications: The legal framework in European Union and practice in Turkey
DİDEM ÖZGÜR
Doktora
Türkçe
2011
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESİN ÇAMLIBEL
- Avrupa Birliği'ne üyelik sürecinde küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin uyum sorunları
The Case of small and medium sized enterprises harmonization during the period of membership to European Union
NİGAR İLKAY KAÇMAZ
- Küreselleşme olgusunun Türk devlet yapısına etkileri ve olası sonuçları
The effects and probable results of globalization fact on Turkish state structure
METİN İSPİRLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Kamu YönetimiDumlupınar ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHİTTİN DEMİRAY