Gastronomi turizmi açısından Tatar mutfak kültürü: Eskişehir örneği
Tatar culinary culture in terms of gastronomy tourism: The case of Eskişehir
- Tez No: 946822
- Danışmanlar: PROF. DR. BAYRAM ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Turizm, Gastronomy and Culinary Arts, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Gastronomi Turizmi, Tatar Mutfak Kültürü, Eskişehir, Gastronomy Tourism, Tatar Culinary Culture, Eskişehir
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Balıkesir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu araştırma, Eskişehir'deki Tatar mutfak kültürünü inceleyerek, bu kültürün gastronomi unsurlarını, kaybolma riski taşıyan özgün lezzetlerini, geleneksel yemeklerini ve turizm potansiyelini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Literatür taranmış olup ilgili alanyazın derlenmiştir. Örneklem olarak da amaçlı örneklem yöntemlerinden kartopu örnekleme tekniği kullanarak görüşmeler gerçekleştirilmiş, görüşmelerden elde edilen veriler deşifre edilerek içerik ve betimsel analizlere tabi tutulmuştur. Çalışma kapsamında, Tatar kökenli bireyler ve Tatar mutfağına ait yemekleri sunan işletme yöneticileriyle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular, Tatar mutfağının en bilinen yemeği olan“çiğbörek”başta olmak üzere,“göbete”,“tabak börek”,“balaban köfte”ve“sorpa”gibi yemeklerin bu kültürün önemli unsurları olduğunu göstermiştir. Ancak,“alişke çorbası”,“saraylı”,“sarburma”gibi bazı geleneksel yemeklerin zamanla unutulduğu veya daha az yapıldığı tespit edilmiştir. Tatar mutfağına özgü yemeklerin özellikle doğum, ölüm, düğün ve bayram gibi özel günlerde kültürel bir miras olarak yaşatıldığı, ancak bu geleneklerin modern yaşamın etkisiyle giderek azaldığı belirlenmiştir. Ayrıca geleneksel mutfak eşyaları ve pişirme tekniklerinin de modern mutfak araçları karşısında kaybolma riski taşıdığı ortaya çıkmıştır. Katılımcılar, genç nesillerin bu kültüre ilgisizliği ve hazır gıdalara yönelim gibi faktörlerin Tatar mutfak kültürünün gelecek nesillere aktarılmasını zorlaştırdığını ifade etmiştir. Turizm açısından değerlendirildiğinde ise Tatar mutfağının özellikle çiğbörek ve balaban köftesi gibi yemeklerle Eskişehir'de tanındığı ve turistlerin ilgisini çektiği görülmüştür. Ancak, çiğbörek dışındaki yemeklerin yeterince tanınmadığı ve bu durumun Tatar mutfağının turizme kazandırılmasını sınırladığı belirlenmiştir. Ayrıca bu yemeklerin çiğbörek yemeğinin gölgesinde kaldığı anlaşılmıştır. Sonuç olarak Tatar mutfağının turistler tarafından oldukça ilgi gördüğü ve turizmde önemli bir yer tuttuğu tespit edilmiştir. Son olarak, Tatar mutfak kültürünün korunması, tanıtılması ve turizme kazandırılması için; tanıtım, geleneklerin korunması ve genç neslin teşvik edilmesi, çiğbörek algısının değiştirilmesi, kaliteli hizmet sunumu gibi konularda daha fazla çaba gösterilmesi gerektiği ve Tatar mutfağına özgü kaybolmakta olan yöresel ürünlerin standartlaştırılması ve coğrafi işaret almalarının sağlanması gibi önemli öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to explore the Tatar culinary culture in Eskişehir by examining its gastronomic elements, unique flavors at risk of being lost, traditional dishes, and tourism potential. The literature was reviewed, and a relevant body of knowledge was compiled. The snowball sampling technique, one of the purposive sampling methods, was used to conduct interviews, and the data obtained from these interviews were transcribed and subjected to contentand descriptive analyses. Within the scope of the study, semi- structured interviews were conducted within dividuals of Tatar origin and business managers offering Tatar cuisine dishes. The findings revealed that“çiğbörek”(a traditional Tatar dish) is the most well-known dish of Tatar cuisine, along with other significant dishes such as“göbete,”“tabak börek,”“balaban köfte,”and“sorpa.”However, it was determined that some traditional dishes like“alişke çorbası,”“saraylı,”and“sarburma”have been forgotten or are rarely prepared today. Tatar cuisine dishes are particularly preserved as a cultural heritage during special occasions such as births, deaths, weddings, and holidays, but these traditions are gradually declining due to the influence of modern life. Additionally, traditional kitchen utensils and cooking techniques are at risk of being lost in the face of modern kitchen tools. Participants expressed that the lack of interest among younger generations and the shift towards ready-made foods are making it difficult to pass on Tatar culinary culture to future generations. From a tourism perspective, Tatar cuisine, especially dishes like çiğbörek and balaban köfte, is recognized in Eskişehir and attracts tourists. However, it was noted that other dishes besides çiğbörek are not well-known, which limits the potential of Tatar cuisine in tourism. It was also understood that these dishes remain over shadowed by the popularity of çiğbörek. In conclusion, it has been determined that Tatar cuisine receives significant interest from tourists and holds an important place in tourism. Finally, recommendations have been made for preserving, promoting, and integrating Tatar culinary culture into tourism. These include efforts such as enhancing awareness through promotional activities, safeguarding traditions, encouraging younger generations to engage with the culture, altering perceptions about“çiğbörek,”delivering high-quality service, and ensuring the standardization and geographical indication registration of endangered local products unique to Tatar cuisine.
Benzer Tezler
- Osmanlı mutfak kültürünün gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi: İstanbul ili örneği
Evaluation of Ottoman cuisine culture in terms of gastronomy tourism: City of Istanbul case
MERYEM DEMİR APA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıAfyon Kocatepe ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABRİ ÇELİK
- Turizm ve gastromilliyetçilik; Nevşehir'de uluslararası restoranlar ve mekân ilişkisi
Tourism and gastronationalism; international restaurants and space relationship in Nevşehir
ESRA YÜCETAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
CoğrafyaNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET UYSAL
- Gastronomik kimlik oluşturmada yöresel ürünlerin menülerde kullanılması ve sürdürülebilirliği: Kapadokya örneği
The use and sustainability of local products in menus for the formation of gastronomic identity: The case of Cappadocia
DİHAN YELİZ ÇİNUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLÜFER ŞAHİN PERÇİN
- X ve Z Kuşağı bireylerin restoran tercihleri
Restaurant preferences of Generation X and Z individuals
FATMA GÜLTEN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıAkdeniz ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEM OKTAY GÜZELLER
- Gastronomi turizmi açısından Mevlevi mutfağının Konya turizmine katkısı
The contribution of Mevlevi cuisine to Konya tourism interms of gastronomy tourism
BÜŞRA BÜYÜKİPEKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TurizmSelçuk ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAFAK ÜNÜVAR