Küçük hücre dışı akciğer kanserinde dolaşımdaki tümör DNA'sı ve FDG PET/BT ile saptanan metabolik parametrelerin ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between circulating tumor DNA and metabolic parameters detected by FDG PET/CT in non-small cell lung cancer
- Tez No: 946838
- Danışmanlar: PROF. DR. AZİZ MURAT ARGON
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Radyoloji ve Nükleer Tıp, Radiology and Nuclear Medicine
- Anahtar Kelimeler: Küçük Hücre Dışı Akciğer Kanseri, Likit biyopsi, FDG PET/BT, Tümör Yükü, Genetik Varyasyon, Non-Small Cell Lung Cancer, Liquid Biopsy, FDG PET/CT, Tumor Burden, Genetic Variation
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Nükleer Tıp Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Amaç: Likit biyopsi, lokal ileri ve ileri küçük hücre dışı akciğer kanserinde (KHDAK) hastalarında prognoza katkısı ve non-invaziv bir tetkik olma avantajları nedeniyle klinisyenler tarafından tercih edilmektedir. FDG PET/BT ile ölçülen metabolik tümör yükünün meme kanserinde prognostik faktörlerle olan ilişkisi gösterilmiştir. Bu çalışma, lokal ileri ve ileri KHDAK hastalarında dolaşımdaki tümör DNA'sı (ctDNA) parametreleri ile FDG PET/BT'den elde edilen metabolik parametreler arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Eylül 2021 – Mayıs 2024 tarihleri arasında likit biyopsi tetkiki yapılan lokal ileri ve ileri evre KHAK hastalarından, yakın zamanlı FDG PET/BT çekimi gerçekleştirilen ve bu aralıkta tedavi uygulanmayan 45 hasta dahil edildi. Tüm vücut FDG PET/BT görüntüleme vücut ağırlığına uygun FDG verilmesini takiben düşük doz BT çekimi gerçekleştirildi. Görüntüler Siemens syngo.via yazılımı ile değerlendirildi. Hastaların periferik kan örnekleri, AVENIO cf-DNA Isolation Kit kullanılarak yeni nesil dizileme (NGS) yöntemiyle incelendi. Bu yöntemle ctDNA analizi gerçekleştirildi. Daha sonra sonuçlar retrospektif olarak karşılaştırılıp istatistiksel analiz için IBM SPSS 25 programı kullanıldı. Bulgular: Dahil edilen hastaların 31'i erkek (%68,9), 14'ü kadındı (%31,1). Olguların 17'sini (%37,8), tedavi almamış yeni tanı almış hastalar oluşturmakta olup 28 hasta (%62,2) takipte progresyon nedeniyle tetkik edilen hastalardan oluşmaktadır. Hastaların tanı yaşı ortalaması 61.94 ± 8.41 olup likit biyopsi ve FDG PET/BT tetkiki arası ortalama süre 26.29 ± 20.20 gündü. Yeni tanı durumunda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde ctDNA pozitifliği gözlendi (p: 0.048). Patoloji sonuçları ile ctDNA varlığı ilişkisi istatistiksel olarak anlamsız bulundu (p: 0.720). ctDNA pozitif grupta, ctDNA negatif gruba göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde TV-MTV ve TV- TLG değerlerinde yükseklik mevcuttu (sırasıyla p: 0.004, p: 0.018). Buna karşın, SUVmax ve SUVmean değerlerinde anlamlı bir fark saptanmamıştır. ctDNA değişim sayısı, TV-MTV ve TV-TLG ile orta düzeyde korelasyon göstermiştir (sırasıyla r = 0.416, p: 0.004; r = 0.337, p = 0.024). Progresyon nedeniyle tetkik edilen hastalarda ctDNA değişim sayısı ile TV-MTV ve TV-TLG arasındaki korelasyon anlamlı kalmıştır (sırasıyla: r = 0.490, p = 0.008, r: 0.379, p: 0.047). Tedavi almamış hastalarda ctDNA değişim sayısı ile olan korelasyon kaybolmuştur. Tüm hastalar dahil edildiğinde varyant allel frekansı (VAF) değerleri ile TV-MTV ve TV- TLG arasında orta düzeyde korelasyon gözlenmiş olup maksimum VAF ile TV-MTV ve TV-TLG arasında (sırasıyla: r = 0.375, p = 0.011; r = 0.317, p = 0.024), ortalama VAF ile TV-MTV, TV-TLG arasında (sırasıyla: r = 0.375, p = 0.010; r = 0.325, p = 0.030), toplam VAF ile TV-MTV, TV-TLG arasında (sırasıyla: r = 0.391, p = 0.008; r = 0.320, p = 0.032) korelasyon izlenmiştir. Progresyon nedeniyle tetkik edilen hastalarda maksimum VAF, ortalama VAF ve toplam VAF ile TV-MTV arasında orta dereceli anlamlı korelasyon (sırasıyla: r: 0.416, p: 0.028; r: 0.405, p: 0.032; r: 0.411, p: 0.030) korunmuş olup bu ilişki tedavi almamış hastalarda bozulmuştur. Sonuç: Bu bulgular, metabolik tümör yükünün ctDNA varlığı ve özellikleri ile ilişkili olduğunu ve bu ilişkinin hastalık takibi, tedavi seçimi ve tedaviye yanıt değerlendirmesinde tamamlayıcı bilgiler sağlayabileceğini göstermektedir. Bu parametrelerin birlikte kullanılması, prognostik değerlendirmeyi iyileştirebilir ve kişiselleştirilmiş tedavi stratejilerinin belirlenmesine yardımcı olabilir.
Özet (Çeviri)
Aim: Liquid biopsy is preferred by clinicians in patients with locally advanced and advanced non-small cell lung cancer (NSCLC) due to its prognostic value and non-invasive nature. The relationship between metabolic tumor burden measured by FDG PET/CT and prognostic factors has been demonstrated in breast cancer. This study aimed to investigate the relationship between circulating tumor DNA (ctDNA) parameters and metabolic parameters obtained from FDG PET/CT in patients with locally advanced and advanced NSCLC. Materials and Methods: This study included 45 patients with locally advanced or advanced stage NSCLC who underwent liquid biopsy between September 2021 and May 2024 and had a recent FDG PET/CT scan performed without receiving treatment in the interim. Whole-body FDG PET/CT imaging was performed following intravenous administration of FDG appropriate to body weight, followed by low-dose CT. Images were evaluated using Siemens syngo.via software. Peripheral blood samples from the patients were analyzed using the AVENIO cf-DNA Isolation Kit and next-generation sequencing (NGS) method to detect ctDNA. The results were retrospectively compared, and statistical analysis was performed using IBM SPSS version 25. Findings: Of the included patients, 31 were male (68.9%) and 14 were female (31.1%). 17 patients (37.8%) were newly diagnosed and treatment-naive, while 28 patients (62.2%) were evaluated due to disease progression. The mean age at diagnosis was 61.94 ± 8.41 years, and the mean time between liquid biopsy and FDG PET/CT was 26.29 ± 20.20 days. A significantly higher rate of ctDNA positivity was observed in newly diagnosed patients (p = 0.048). The association between histopathological diagnosis and ctDNA presence was not statistically significant (p = 0.720). In the ctDNA-positive group, whole-body metabolic tumor volume (WB-MTV) and total lesion glycolysis (WB-TLG) were significantly higher compared to the ctDNA-negative group (p = 0.004 and p = 0.018, respectively). However, there was no significant difference in SUVmax and SUVmean. The number of ctDNA alterations showed a moderate correlation with WB-MTV and WB-TLG (r = 0.416, p = 0.004; r = 0.337, p = 0.024, respectively). Among patients evaluated due to progression, the correlation between ctDNA alteration count and both WB-MTV and WB-TLG remained significant (r = 0.490, p = 0.008; r = 0.379, p = 0.047, respectively), whereas this correlation disappeared in treatment-naive patients. When all patients were included, variant allele frequency (VAF) values showed a moderate correlation with WB-MTV and WB-TLG. Specifically, maximum VAF correlated with WB-MTV and WB-TLG (r = 0.375, p = 0.011; r = 0.317, p = 0.024), mean VAF correlated with WB-MTV and WB-TLG (r = 0.375, p = 0.010; r = 0.325, p = 0.030), and total VAF correlated with WB-MTV and WB-TLG (r = 0.391, p = 0.008; r = 0.320, p = 0.032). In patients evaluated due to progression, a moderate correlation between maximum, mean, and total VAF and WB-MTV was preserved (r = 0.416, p = 0.028; r = 0.405, p = 0.032; r = 0.411, p = 0.030, respectively), but this relationship disappeared in treatment-naive patients. Conclusion: These findings suggest that metabolic tumor burden is associated with ctDNA presence and characteristics, and this relationship may provide complementary information for disease monitoring, treatment selection, and response assessment. The combined use of these parameters may enhance prognostic evaluation and support the development of personalized treatment strategies.
Benzer Tezler
- Akciğer kanserinde tümör eğitimli trombosit (TEP) kökenli uzun kodlanmayan RNA moleküllerinin mikroarray yöntemiyle belirlenmesi ve beyin metastaz gelişimi üzerine etkinliğinin araştırılması
Identification of tumor-educated platelet (TEP)-derived long non-coding RNA molecules in lung cancer using the microarray method and investigation of their effect on brain metastasis development
BUKET DOĞRUOĞLU
Doktora
Türkçe
2025
BiyolojiKocaeli ÜniversitesiTıbbi Genetik ve Moleküler Biyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA EREN KESKİN
- Küçük hücre dışı akciğer kanserinde erken evre ve lenf metastazı vakalarına ilişkin tümör eğitimli trombosit (TEP) RNA profillerinin mikroarray yöntemi ile araştırılması
Investigation of tumor-educated platelet (TEP) RNA profiles in early-stage and lymph node metastasis cases of non-small cell lung cancer using the microarray method
EDA ASİL
Doktora
Türkçe
2025
GenetikKocaeli ÜniversitesiTıbbi Genetik ve Moleküler Biyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA EREN KESKİN
- Küçük hücre dışı akciğer kanserinde kras G12C spesifik inhibitörü AMG510'un hippo yolağıyla ilişkisinin araştırılması
Investigation of the relationship of kras G12C spesific inhibitor AMG510 with hippo pathway in non-small cell lung cancer
ALİ CAN KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
OnkolojiPamukkale ÜniversitesiKanser Biyolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYDIN DEMİRAY
- Küçük hücre dışı akciğer kanserinde Elixhauser komorbidite endeksi ile komorbidite ve sağkalım değerlendirmesi
Evalution of comorbidity and survival in non-small cell lung cancer using the Elixhauser comorbidity index
FURKAN CEM KÖKTEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Göğüs HastalıklarıOndokuz Mayıs ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEFTUN ÜNSAL
- Identification and investigation of cell types and cell-to-cell communication in non-small cell lung cancer
Küçük hücre dışı akciğer kanserinde hücre tiplerinin ve hücre-hücre etkileşimlerinin belirlenmesi ve araştırılması
CEMAL YILDIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
BiyomühendislikGebze Teknik ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR PİR