Eksi net yapma nedenleri üzerine bir nitel araştırma
A qualitative research on the reasons for making a minus net
- Tez No: 946885
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH ATLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: eksi net, öğrenci, üniversiteye giriş sınavı, minus net, student, exam, university entrance exam
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Bu çalışma, lise son sınıfta üniversiteye giriş sınavlarına hazırlanan öğrencilerin“eksi net”yapma nedenlerini keşfetmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın çıkış noktası, Türkiye'de düşük sınav başarısının yalnızca bireysel çabaya indirgenmemesi gerektiği varsayımıdır. Nitel araştırma deseninde yürütülen bu çalışmada, katılımcılar nitel çalışmalarda yaygın olarak kullanılan amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlendi. Güneydoğu Anadolu bölgesindeki bir ilde üç farklı kırsal/yarı-kentsel lisede öğrenim gören 21 gönüllü öğrenciyle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirildi. Analiz sonucunda dört ana tema elde edildi: aile, akran etkisi, bireysel etmenler ve ekonomik nedenler. Aile temasında bilgi eksikliği ve çelişkili beklentiler; akran etkisi temasında rekabet/umursamazlık dengesi; bireysel etmenler temasında üniversite hedefinin değersizliği, motivasyon eksikliği ve miras kalan başarısızlık; ekonomik nedenler temasında ise gelir yetersizliği sebebiyle erken yaşta çalışma ve zaman yoksunluğu kritik alt başlıklar olarak öne çıktı. Bulgular, sınav başarısızlığının tekil bir“öğrenci sorunu”değil, ailevi rehberlik açığı, sosyal çevre baskısı ve ekonomik yükün iç içe geçtiği çok katmanlı bir yapı olduğunu göstermektedir. Bu doğrultuda, eksi net yapan öğrencilere yönelik okul rehberlik servislerinde öz-düzenleme ve kariyer değeri inşasına yönelik programların yaygınlaştırılması ve bu öğrencilerin maddi, psikolojik ve akademik destek içeren bütüncül müdahalelere ihtiyaç duyduğunu ortaya koymaktadır. Araştırma,“eksi net”fenomenini psikososyal ve yapısal etmenlerin etkileşimli bir çıktısı olarak konumlandırarak literatüre bütüncül bir açıklama sunmakta ve eğitim politikalarına çok paydaşlı müdahale ihtiyacını vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to explore the reasons behind“minus scores”among 12th-grade students preparing for university entrance exams in Türkiye. The research is grounded in the assumption that low exam performance should not be solely attributed to individual effort. Employing a qualitative research design, participants were selected through purposive sampling, a common method in qualitative studies. Semi-structured interviews were conducted with 21 volunteer students enrolled in three different rural/semi-urban high schools in a province in Southeastern Anatolia. Data analysis yielded four main themes: family, peers influence, individual factors, and economic reasons. Within the family theme, lack of information and conflicting expectations emerged; the peer theme revealed a balance between competition and indifference; the individual factors theme included the perceived meaninglessness of university goals, lack of motivation, and inherited academic failure. Under the theme of economic reasons, early entry into the workforce due to income insufficiency and lack of time were identified as critical subthemes. The findings suggest that exam failure is not merely a“student problem”but rather a multilayered phenomenon shaped by the intersection of familial guidance gaps, social pressure, and economic burden. Accordingly, the study highlights the need for comprehensive interventions—encompassing financial, psychological, and academic support—particularly in school counseling services that foster self-regulation and the construction of career value. By framing the“negative net”phenomenon as an outcome of interacting psychosocial and structural factors, this research offers a holistic explanation and underscores the necessity of multi-stakeholder interventions in educational policy.
Benzer Tezler
- Türk ve İtalyan Ceza Hukukunda güvenlik tedbiri kuramı ve kişi hürriyetini sınırlandıran güvenlik tedbirleri
The theory of security measure and personal security measures limiting personal freedom in Turkish and Italian Criminal Law
BATUHAN AKTAŞ
- Analytical investigation of quasi-aeroservoelastic behaviour of an aircraft spoiler
Bir uçak spoilerının quasi-aeroservoelastik davranışının analitik olarak incelenmesi
YİĞİT KURTİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAHİT MECİTOĞLU
PROF. DR. ATA MUGAN
- Google search and stock returns: A study on BIST 100 stocks
Google aramaları ve hisse getirileri: BIST 100 hisseleri üzerine bir çalışma
ALİ ERAY BULUT
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CUMHUR EKİNCİ