Kadın konukevinden hizmet alan annelerin duygusal istismar/ihmal hakkında görüşlerinin incelenmesi
Examining the views of mothers receiving services from women's shelters about emotional abuse/neglect
- Tez No: 947515
- Danışmanlar: DOÇ. DR. VEDAT BAYRAKTAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Sosyal Hizmet, Education and Training, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Çocuk istismarı ve ihmali, geçmişten günümüze süregelen evrensel bir sorun olarak önemini korumaktadır. Bu bağlamda, özellikle tespiti güç ancak etkileri derin olan“duygusal istismar ve ihmal”dikkat çekmektedir. Diğer bir yandan, son yıllarda artış gösteren aile içi şiddet olaylarının, çocuk istismar ve ihmali açısından risk oluşturduğu bilinmektedir. Bu açıdan bakıldığında, aile içi kadına yönelik şiddetin bir yansıması olan kadın konukevlerinden hizmet alan anneler ve çocukları da bu risk grubunda değerlendirilmektedir. Bu araştırmada, kadın konukevinden hizmet alan annelerin çocuklarına yönelik duygusal istismar ve ihmale ilişkin görüş ve deneyimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel yöntemle yapılan bu araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ilinde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı üç farklı kadın konukevinden hizmet alan 6-14 yaş grubu çocuğa sahip 22 anne oluşturmaktadır. Katılımcılar, amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan“ölçüt örnekleme”yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmanın verileri, gönüllülük esasına dayalı olarak annelerle yapılan birebir görüşmelerle elde edilmiştir. Görüşmelerde yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan“Anne Görüşme Formu”ve demografik bilgileri almak için“Kişisel Bilgi Formu”kullanılmıştır. Görüşme kayıtları yazılı olarak alınmış ve aynı gün bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler kodlanarak tema ve alt temalara (kategori) ayrılmıştır. Araştırma bulgularına göre; anneler çocuklara duygusal zarar veren davranışları genellikle“istismar/ihmal”ve“ebeveyn yoksunluğu”başlıkları altında tanımlamıştır. Fiziksel ve duygusal şiddet, aşırı disiplin, ebeveyn sorumsuzluğu ve çocukların travmatik olaylara tanıklığı istismar/ihmal kapsamında öne çıkarken; boşanma, tek ebeveynli yapı ve ebeveynle ayrı kalma durumları ebeveyn yoksunluğu kapsamında değerlendirilmiştir. Katılımcılar, çocukların istenmeyen davranışlarına karşı en yaygın tepkinin“kızma ve bağırma”olduğunu belirtmiş;“konuşma ve öğüt verme”yöntemlerinin de sıkça kullanıldığı görülmüştür. Daha nadir olarak ceza verme, korkutma-tehdit ve fiziksel müdahaleye başvurulmuştur. Çocuklara yaşa uygun görev ve sorumluluklar verme yaygın olmakla birlikte, bazı annelerin görev vermediği ya da yüksek başarı beklentisiyle yaklaştığı da belirlenmiştir. Kurallar ve sınırlar konusunda çoğunluk esnek bir tutum benimserken, bazı anneler sınır koymakta yetersiz kalmıştır. Az sayıda anne ise katı kuralcı bir yaklaşım sergilemiştir. Dijital içerik kullanımı yaygın olup, özellikle oyun ve video izleme amacıyla tercih edildiği; ancak içerik kontrolünün genellikle yetersiz olduğu belirtilmiştir. Sosyal medya kullanımı düşük düzeyde olmakla birlikte, çocukların zaman zaman olumsuz içeriklere maruz kaldığı ifade edilmiştir. Katılımcı anne görüşlerine göre, çocukların duygusal ihtiyaçlar bakımından en çok sevgi ve ilgiye ihtiyaç duyduğu, bunun yanında şefkat, birlikte zaman geçirme, değer görme ve iletişim gibi beklentilerin ön planda olduğu saptanmıştır. Sosyal ihtiyaçlar açısından ise oyun oynama ve arkadaşlık ilişkilerinin desteklendiği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Child abuse and neglect remains a universal problem from the past to the present. In this context, 'emotional abuse and neglect', which is difficult to detect but has profound effects, is attracting attention. On the other hand, domestic violence, which has increased in recent years, is known to be a risk factor for child abuse and neglect. From this perspective, mothers and their children who receive services from women's shelters, which are a reflection of domestic violence against women, are also considered to be in this risk group. The aim of this study was to explore the views and experiences of mothers receiving services from women's refuges in relation to emotional abuse and neglect of their children. The study group of this qualitative study consisted of 22 mothers with children aged 6-14 years who received services from three different women's shelters affiliated to the Ministry of Family and Social Affairs in Ankara. The participants were selected using the 'criterion sampling' method, which is one of the purposive sampling methods. The data of the study were collected through individual interviews with the mothers on a voluntary basis. During the interviews, a 'Mother Interview Form' consisting of semi-structured questions and a 'Personal Information Form' were used to obtain demographic information. The interviews were transcribed and computerised on the same day. The data were subjected to content analysis. The data obtained were coded and divided into themes and sub-themes (categories). According to the findings of the study, mothers generally defined the behaviours that cause emotional harm to children under the headings of 'abuse/neglect' and 'parental deprivation'. Physical and emotional violence, excessive discipline, parental irresponsibility and children witnessing traumatic events stood out under abuse/neglect, while divorce, single parenthood and separation from parents were assessed under parental deprivation. Participants reported that the most common response to children's undesirable behaviour was 'getting angry and yelling'; 'talking and giving advice' was also frequently used. Punishment, threats and physical intervention were used less frequently. Although it is common to give children age-appropriate tasks and responsibilities, it has been found that some mothers do not assign tasks or approach them with high expectations of success. While the majority adopted a flexible approach to rules and limits, some mothers were unable to set limits. A small number of mothers took a strictly prescriptive approach. The use of digital content is widespread, particularly for playing games and watching videos, but content control is generally poor. Although social media use was low, it was reported that children were occasionally exposed to negative content. From the perspective of the mothers who participated, it was found that in terms of emotional needs, children's main needs were love and attention, with expectations of affection, spending time together, being valued and communication being at the forefront. In terms of social needs, it was understood that play and friendship relationships were supported.
Benzer Tezler
- Kadın konukevlerinde hizmet alan annelerin öz yeterlik ile anne tutumlarının incelenmesi
Examination of mother's self-efficacy and mother's attitudes of mothers who get service in women's shelters
GÖKÇE GÜNDÜZ ÜRÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sosyal HizmetGazi ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE BELGİN AKSOY
- Aile içi şiddet nedeniyle kadın konukevinden hizmet alan şiddet mağduru kadınlar ile kuruluşta görev yapan meslek elemanlarının kadın konukevi hizmetlerine ilişkin değerlendirmeleri: Ankara örneği
The assesments related to the women that take service from shelters because of the domestic violence and staff of shelters: Sample of Ankara
MELİKE YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sosyal HizmetlerBaşkent ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU İÇAĞASIOĞLU ÇOBAN
- Aile içi şiddet nedeniyle kadın konukevinden hizmet alan kadınların sosyo-demografik faktörler açısından değerlendirilmesi: Trakya bölgesi örneği
Socio-demographic factor evaluations of women who are serviced by women's shelters due to domestic violence: The example of thrace region
RIZA MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sağlık Kurumları YönetimiTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF KIRAN
- Aile içi şiddetin sosyal öğrenme kuramı perspektifinden değerlendirilmesi: Kahramanmaraş kadın konukevi örneği
Evaluation of domestic violence from the perspective of social learning theory: The case of Kahramanmaraş women's shelter
DUYGU VASİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sosyal HizmetlerAnkara ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEZEN SERPEN
- Erkek şiddetiyle başa çıkma deneyimleri: Düzce Kadın Konukevi örneği
Women's coping strategies with male violence: A case study of Düzce Women's Shelter
AYŞE GÜLER