Selçuklu dönem kaynaklarında sultanlara yönelik eleştiriler ve II. Gıyâseddin Keyhüsrev
Criticisms against sultans in Seljuk period sources and Giyâseddin Keyhüsrev II
- Tez No: 947517
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ KOZAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Selçuklular, II. Gıyâseddin Keyhüsrev, Sefih Sultan, Tarihsel anlatılar, Eleştirel söylem, Seljuks, Gıyâseddin Keyhüsrev II, Debauched Sultan, Historical narratives, Critical discourse
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Samsun Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
ÖZET SELÇUKLU DÖNEM KAYNAKLARINDA SULTANLARA YÖNELİK ELEŞTİRİLER VE II. GIYÂSEDDİN KEYHÜSREV Esra TURGUT Tarih Anabilim Dalı Samsun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Temmuz 2025 Danışman: Doç. Dr. Ali KOZAN Bu çalışma, dönem kaynaklarında Selçuklu sultanları ve II. Gıyâseddin Keyhüsrev (1237-1246)'e yöneltilen eleştiriler üzerinden, Selçuklu tarih yazıcılığında 'sefahat' teması etrafında eleştirilen hükümdar algısını ele almaktadır. Nitekim Selçuklu kaynakları, ideal 'gâzi sultan' imgesinin yanında, sefahate düşkün ve yönetimde yetersiz oldukları gerekçesiyle sultanlara yönelik eleştirel bir söylem de kullanmaktadır. Kaynaklardaki tenkitsel rivayetler, hükümdarların özel yaşantılarındaki zaafların ve pasif yönetim anlayışlarının devletin zayıflamasına sebebiyet verdiği iddiasını taşımaktadır. Bu bağlamda ilk Türk-İslâm devri, Karahanlı, Gazneli, Büyük Selçuklu hükümdarları ile Irak, Kirman, Suriye ve Türkiye Selçuklu meliklerinden bir kısmı eleştirilen hükümdar tipinin örnekleri arasında gösterilmektedir. Kaynaklarda bu geleneğin bir uzantısı ve ideal hükümdar tipine aykırı olarak sunulan 'sefih sultan' imgesinin belirgin örneği ise II. Gıyâseddin Keyhüsrev'dir. Hükümdarlığı devrinde gerek devlet adamlarının etkisinde kalması gerek yaşam tarzı gerekse Moğol istilası sürecindeki tavrı nedeniyle sık sık eleştirilerin odağı olmuştur. Bu çalışma, ilk Türk-İslâm devletlerindeki ilgili eleştiri rivayetleriyle birlikte odağına II. Gıyâseddin Keyhüsrev'i alan bir kapsamda hazırlanmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT CRITICISMS AGAINST THE SULTANS IN THE SOURCES OF THE SELJUK PERIOD AND GIYÂSEDDIN KEYHÜSREV II Esra TURGUT History Graduate Program Samsun University, Graduate School, July 2025 Supervisor: Assoc. Prof. Ali KOZAN This study examines the image of rulers criticized around the theme of 'debauchery' in Seljuk historiography through the criticisms directed at Seljuk sultans and Gıyâseddin Keyhüsrev II (1237-1246) in period sources. As a matter of fact, Seljukid sources, in addition to the ideal image of the 'gazi sultan', also use a critical discourse against the sultans on the grounds that they indulged in debauchery and were incompetent in governance. The critical narratives in the sources claim that the weaknesses in the private lives of the sultans and their passive approach to governance led to the weakening of the state. In this context, the rulers of the early Turkish-Islamic period, the Qarakhanids, Ghaznavids, Great Seljuks, and some of the Seljuk rulers of Iraq, Kirman, Syria and Turkey are cited as examples of the type of ruler criticized. Gıyâseddin Keyhüsrev II is a prominent example of the image of the 'debauched sultan' presented in the sources as an extension of this tradition and contrary to the ideal ruler type. During his reign, he was often the focus of criticism due to the influence of statesmen, his lifestyle and his attitude during the Mongol invasion. This study focuses on Gıyâseddin Keyhüsrev II together with the related criticism narratives in the first Turkish-Islamic states.
Benzer Tezler
- Büyük Selçuklu Devletinde adalet telakkisi ve işleyişi
The concept of justice and its functionality in the Great Seljuq State
SİNAN TARİFCİ
- Türkiye Selçuklu Devleti dönemi kale kuşatmaları (Strateji, taktik, teknoloji ve mimari)
Castle siegees of the Seljuk State Period of Türkiye (Strategy, tactics, technology and architecture)
MESUT ÇITAK
- Türkiye Selçukluları zamanında Anadolu'da kaleler ve kuşatma
Castles and sieges in Anatolia in the time of Central Seljukids
YASEMİN ÇOBAN
- Tarihi bir kaynak olarak Selçuklu Dönemine ait şiir divanları üzerine araştırma
An investigation of poetry works in Seljukids Era as a historical source
MOHAMMADREZA PİRİ
