Sıçanlarda asetik asit ile oluşturulmuş deneysel ülseratif kolit modelinde Pantoprazol' ün etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of Pantoprazole in the experimental ulcerative colit model created with acetic acid in rats
- Tez No: 947844
- Danışmanlar: PROF. DR. HİLMİ ATASEVEN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: İç Hastalıkları, Internal diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Ülseratif kolit (ÜK), rektumdan başlayan ve kolonun proksimal bölümlerine ilerleyen, ataklar ve remisyonlarla seyreden, nedeni tam olarak bilinmeyen mukozal inflamasyonla karakterize idiyopatik inflamatuar bir hastalıktır. Ülseratif kolitte, kanlı veya kansız ishal, rektal kanama, dışkılama sayısında artış, karın ağrısı, istemsiz kilo kaybı gibi semptomlar görülür. Sıklıkla medikal tedavi ilk seçenektir. Pantoprazol genel olarak peptik ülser ve gastroözofageal reflü hastalığının tedavisinde kullanılan bir proton pompa inhibitörüdür (PPİ). Etkisini mide pariyetal hücrelerindeki proton pompalarını geri dönüşümsüz inhibe etmesi sonucunda midede hidroklorik asit salgılanmasını inhibe ederek gösterir. PPİ'lerin antienflamatuvar ve antioksidan etkilerinden de bahsedilmektedir. Bu özelliklerinden dolayı antienflamatuar ve antioksidan olarak tedavide kullanılmaları gündeme gelmiştir. PPİ'lerin İBH patogenezi ve prognozu üzerindeki etkileri konusunda henüz yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bu çalışmada, PPİ olan pantoprazolün ÜK hayvan modelinde, antiinflamatuvar, antioksidan etkileri ve ülseratif kolit tedavisinde yeri olup olmadığı araştırıldı. Çalışmamızda kullanılacak 40 sıçan rastgele 8 sıçandan oluşmak üzere 5 gruba ayrıldı. Kontrol grubuna (K) hiçbir uygulama yapılmadı. Ülseratif kolit grubuna (ÜK) rektum içine %3'lük asetik asit çözeltisi rektal olarak uygulandı. Ülseratif kolit + pantoprazol grubuna (ÜK+Pan) Asetik asit ile ülseratif kolit yapıldıktan 1 gün sonra başlamak üzere 10 gün süreyle her gün bir kez gavaj yoluyla 30 mg/kg pantoprazol verildi. Ülseratif kolit + meselazin grubuna (ÜK+Mes) Asetik asit ile ülseratif kolit yapıldıktan 1 gün sonra başlamak üzere 10 gün süreyle her gün bir kez gavaj yoluyla 300 mg/kg mesalazin verildi. Ülseratif kolit + pantoprazol + meselazin grubuna (ÜK+Pan+Mes) Asetik asit ile ülseratif kolit yapıldıktan 1 gün sonra başlamak üzere 10 gün süreyle her gün bir kez gavaj yoluyla 30 mg/kg pantoprazol + 300 mg/kg mesalazin ayrı ayrı verildi. 12. günde nekropsi yapıldıktan sonra sıçanların kolonları uygun şekilde makroskobik ve mikroskobik inceleme için çıkarıldı. Kontrol grubu sıçanların kolon örnekleri makroskobik ve histolojik olarak normal görünümdeydi. Diğer uygulama gruplarında farklı seviyede makroskobik ve mikroskobik bulgular tespit edildi. Bu gruplardan ÜK grubunda şiddetli düzeyde ülserli alanlar, ÜK+Pantoprazol ve ÜK+Mesalazin gruplarında hafif düzeyde hiperemik alanlar, ÜK+Pantoprazol+Mesalazin grubunda ise orta düzeyde ülserli alanlar gözlendi. Bu gruplardan özellikle ÜK grubunda ileri düzeyde ÜK ile uyumlu histopatolojik bulguların olduğu gözlendi. Bu grupta şiddetli düzeyde mononükleer hücre infiltrasyonları, subepitelyal hemoraji ve subepitelyal ödem gözlendi. ÜK+Pan, ÜK+Mes ve ÜK+Pan+Mes gruplarında ise mononükleer hücre infiltrasyonu, subepitelyal ödem ve subepitelyal hemorajiye rastlandı. Belirtilen bu mikroskobik bulgulardan mononükleer hücre infiltrasyonları ÜK+Pan ile ÜK+Mes gruplarında hafif düzeyde iken, ÜK+Pan+Mes grubunda orta düzeydeydi. Subepitelyal hemoraji ÜK+Pan ile ÜK+Mes grubunda hafif, ÜK+Pan+Mes grubunda orta düzeydeydi. Subepitelyal ödem ise ÜK+Pan grubunda orta, ÜK+Mes ile ÜK+Pan+Mes gruplarında hafif seviyede tespit edildi. Kaspaz-3, TGF-β, INOS ve COX-2 yönünden yapılan immünohistokimyasal incelemelerde gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar tespit edildi. İmmünohistokimyasal olarak Kaspaz 3, TGF-β, INOS ve COX2 yönünden yapılan boyamalarda, ÜK grubunda çok şiddetli düzeyde Kaspaz 3 ve COX2 pozitifliği tespit edilirken, ÜK+Pan+Mes grubunda şiddetli düzeyde pozitiflikler tespit edildi. ÜK+Pan ile ÜK+Mes grubunda ise belirtilen bu immünpozitifliklerin orta düzeyde olduğu görüldü. TGF-β yönünden yapılan boyamalarda ÜK ve ÜK+Pan+Mes gruplarında çok şiddetli düzeyde, ÜK+Pan ve ÜK+Mes gruplarında şiddetli düzeyde pozitifliklere rastlandı. INOS ile yapılan boyamalarda ise ÜK grubunda çok şiddetli, ÜK+Pan ve ÜK+Pan+Mes gruplarında şiddetli, ÜK+Mes grubunda orta düzeyde pozitifliklere rastlandı. Sıçanların 12. günde elde edilen serumlarından malondialdehit (MDA), glutatyon (GSH), süperoksit dismutaz (SOD) ve katalaz (CAT) seviyeleri ELISA yöntemi ile ölçüldü. Kontrol grubuna kıyasla ÜK grubunda GSH ve CAT düzeylerinin azaldığı, ÜK+Pan ve ÜK+Mes gruplarında ise kontrol grubuna göre azaldığı ancak ÜK grubuna göre seviyelerinin daha fazla olduğu görüldü. ÜK+Pan+Mes grubunda GSH ve CAT seviyelerinin ÜK, ÜK+Mes ve ÜK+Pan gruplarından az olduğu gözlemlendi. MDA seviyelerinin, ÜK+Pan, ÜK+Mes gruplarında ÜK grubu ile kıyaslayınca anlamlı ölçüde daha düşük olduğu tespit edildi. ÜK+Pan+Mes grubunda ÜK+Pan, ÜK+Mes grupları ile kıyaslayınca MDA düzeylerinin arttığı tespit edildi. SOD seviyesinde ise gruplar arasında istatiksel olarak anlamlı bir oran izlenmedi. Yapılan bu çalışma, kolit oluşturulan sıçanlarda pantoprazolün biyokimyasal, histopatolojik ve immünohistokimyasal etkilerini gözlemlemek amacı ile gerçekleştirildi. Çalışmamızda pantoprazol uygulamasının, ÜK oluşturulan sıçanlarda antioksidan düzeyini arttırdığı, oksidatif hasarı azalttığı, ilave olarak immünohistokimyasal olarak inflamasyonu azalttığı gözlemlenmiştir. Bu etkilerinin ÜK tedavisinde yeri olan meselazin ile benzer olduğu fakat meselazin ile kombine kullanıldığında bu etkilerin azaldığı görüldü. Pantoprazolün ülseratif kolitte antienflamatuvar ve antioksidan etkileri ile tedavide kullanılıp kullanılamayacağına dair elde ettiğimiz bu verilerin teyit edilmesi için daha ileri ve kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Ulcerative colitis (UC) is an idiopathic inflammatory disease characterized by mucosal inflammation, of unknown etiology, that begins in the rectum and progresses proximally through the colon with alternating periods of flare-ups and remissions. In ulcerative colitis, symptoms such as bloody or non-bloody diarrhea, rectal bleeding, increased frequency of defecation, abdominal pain, and unintentional weight loss are observed. Medical treatment is often the first-line option. Pantoprazole is a proton pump inhibitor (PPI) commonly used in the treatment of peptic ulcers and gastroesophageal reflux disease. It acts by irreversibly inhibiting the proton pumps of the gastric parietal cells, thereby reducing hydrochloric acid secretion in the stomach. Anti-inflammatory and antioxidant effects of PPIs have also been reported. Due to these properties, their use in treatment as anti-inflammatory and antioxidant agents has come under consideration. However, there is still insufficient information on the effects of PPIs on the pathogenesis and prognosis of inflammatory bowel disease (IBD). This study aimed to investigate the anti-inflammatory and antioxidant effects of pantoprazole, a PPI, in an ulcerative colitis animal model and to evaluate its potential role in UC treatment. In our study, 40 rats were randomly divided into 5 groups, with 8 rats in each group. No intervention was performed in the Control group (C). In the Ulcerative colitis group (UC), a 3% acetic acid solution was administered rectally to induce colitis. In the Ulcerative colitis + pantoprazole group (UC+Pan), after inducing UC with acetic acid, 30 mg/kg of pantoprazole was administered once daily via gavage for 10 days starting on the day after induction. In the Ulcerative colitis + mesalazine group (UC+Mes), after inducing UC with acetic acid, 300 mg/kg of mesalazine was administered once daily via gavage for 10 days. In the Ulcerative colitis + pantoprazole + mesalazine group (UC+Pan+Mes), after inducing UC with acetic acid, 30 mg/kg pantoprazole and 300 mg/kg mesalazine were administered separately once daily via gavage for 10 days. On the 12th day, necropsy was performed, and the colons of the rats were collected for macroscopic and microscopic evaluation. The colon samples of the control group rats appeared normal both macroscopically and histologically. Various levels of macroscopic and microscopic findings were observed in the other groups. In the UC group, severe ulcerative areas were found. In the UC+Pantoprazole and UC+Mesalazine groups, mild hyperemic areas were observed, while in the UC+Pantoprazole+Mesalazine group, moderate ulcerative areas were present. Among these groups, particularly in the UC group, advanced histopathological findings consistent with UC were observed. This group showed severe mononuclear cell infiltration, subepithelial hemorrhage, and subepithelial edema. In the UC+Pan, UC+Mes, and UC+Pan+Mes groups, mononuclear cell infiltration, subepithelial edema, and subepithelial hemorrhage were also observed. Mononuclear cell infiltrations were mild in the UC+Pan and UC+Mes groups, while moderate in the UC+Pan+Mes group. Subepithelial hemorrhage was mild in the UC+Pan and UC+Mes groups, and moderate in the UC+Pan+Mes group. Subepithelial edema was moderate in the UC+Pan group and mild in the UC+Mes and UC+Pan+Mes groups. Immunohistochemical evaluations of Caspase-3, TGF-β, iNOS, and COX-2 showed statistically significant differences between the groups. Strong positivity for Caspase-3 and COX-2 was observed in the UC group. In the UC+Pan+Mes group, positivity for these markers was severe. In the UC+Pan and UC+Mes groups, immunopositivity levels were moderate. For TGF-β, very strong positivity was detected in the UC and UC+Pan+Mes groups, while strong positivity was observed in the UC+Pan and UC+Mes groups. Regarding iNOS staining, very strong positivity was found in the UC group, strong positivity in the UC+Pan and UC+Pan+Mes groups, and moderate positivity in the UC+Mes group. On day 12, serum levels of malondialdehyde (MDA), glutathione (GSH), superoxide dismutase (SOD), and catalase (CAT) were measured using the ELISA method. Compared to the control group, GSH and CAT levels were reduced in the UC group. In the UC+Pan and UC+Mes groups, although these levels were still lower than the control group, they were higher than those in the UC group. In the UC+Pan+Mes group, GSH and CAT levels were lower than in the UC, UC+Mes, and UC+Pan groups. MDA levels were significantly lower in the UC+Pan and UC+Mes groups compared to the UC group. However, MDA levels were increased in the UC+Pan+Mes group compared to both the UC+Pan and UC+Mes groups. No statistically significant difference was found in SOD levels among the groups. This study was conducted to observe the biochemical, histopathological, and immunohistochemical effects of pantoprazole in rats with experimentally induced colitis. Our results showed that pantoprazole administration in rats with UC increased antioxidant levels, reduced oxidative damage, and additionally, reduced inflammation as observed through immunohistochemistry. These effects were found to be similar to those of mesalazine, a known treatment for UC. However, when pantoprazole and mesalazine were used in combination, these effects were diminished. The findings suggest that pantoprazole may have anti-inflammatory and antioxidant effects in ulcerative colitis, but further and more comprehensive studies are needed to confirm its potential use in treatment.
Benzer Tezler
- Sıçanlarda asetik asit ile oluşturulmuş deneysel ülseratif kolit modelinde rabeprazol'ün etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of rabeprazole in an experimental ulcerative colitis model in rats
AYKUT ÖZBEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
İç HastalıklarıSivas Cumhuriyet Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİLMİ ATASEVEN
- Akut deneysel ülseratif kolit oluşturulmuş sıçan modelinde mesane aktivitelerinin incelenmesi
Investigation of bladder activities in the rat model with acute experimental ulcerative colitis
ÖZGE ÖZTÜRK ÇİMENTEPE
Doktora
Türkçe
2022
Eczacılık ve FarmakolojiÇukurova ÜniversitesiTıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL GÖÇMEN
- Sıçanlarda deneysel kolit modelinde Bifidobacterium lactis B94'ün rolü
The role of Bifidobacterium lactis B94 in an experimental model of colitis in rats
HANDAN IŞIKLAR
Doktora
Türkçe
2024
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Okan ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİTNAT ŞULE ŞAKAR
- Sıçanlarda diyet kolajen peptitler ve Saccharomyces boulardii takviyelerinin deneysel kolit üzerindeki etkileri
Effects of dietary collagen peptides and Saccharomyces boulardii supplements on experimental colitis in rats
ÖYKÜ ALTINOK
Doktora
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT BAŞ
- Deneysel inflamatuvar bağırsak hastalığı modelinde Momordica charantia L 'nin anti inflamatuvar etkisinin histolojik yöntemlerle araştırılması
Investigation of the anti-inflammatory effect of Momordica charantia L in experimental inflammatory bowel disease model by histological methods
HASAN SERDAR MUTLU
Doktora
Türkçe
2021
Histoloji ve Embriyolojiİstanbul ÜniversitesiHistoloji ve Embriyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYHUN SOLAKOĞLU