Japonca dolgu sözcüğü nanka'nın edimsel işlevleri ve ezgi görünümleri
The pragmatic functions and prosodic features of the Japanese filler word nanka
- Tez No: 948157
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE NUR TEKMEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Japon Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
Bu tez çalışması, Japonca konuşma dilinde yaygın olarak kullanılan dolgu sözcüğü nanka'nın edimsel ve bürünsel özelliklerini incelemektedir. Çalışmanın temel amacı, farklı söylemsel bağlamlarda kullanılan nanka'nın işlevlerini belirlemek ve bu işlevlerin ezgi örüntüleriyle ilişkisini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda söylem sesbilimi (discourse phonology) ve konuşma çözümlemesi (conversation analysis) kuramsal temel alınarak çözümlemeler yapılmıştır. Japonca Günlük Konuşma Derlemi'nden rastgele seçilen toplam 43 video kaydına ait yaklaşık 24 saatlik konuşma verileri incelenmiş; belirsizlik ifade etme, söylemi yumuşatma, zaman kazanma, onarım yapma, konu yönetme ve düşünce başlatma olmak üzere nanka'nın altı temel edimsel işlevi tespit edilmiştir. Çözümleme sürecinde sistematik bir yöntem izlenmiştir. İlk aşamada, seçilen 43 video kaydı yazıya dökülmüş, ardından Jefferson'ın çeviri yazım sistemi temel alınarak ELAN yazılımı aracılığıyla ayrıntılı çevriyazıya dönüştürülmüştür. Sonrasında dolgu sözcüklerinin geçtiği konuşma dizileri belirlenmiş ve özellikle nanka'nın işlevleri tablo hâlinde özetlenmiştir. Son aşamada ise tabloda belirlenen işlevlerin en net biçimde gözlemlendiği konuşma dizileri, konuşma çözümlemesi yöntemiyle detaylı olarak incelenmiş, dolgu sözcüğü nanka'nın edimsel işlevleri ile ezgi örüntüleri arasındaki ilişki bürünsel sesbilim çerçevesinde değerlendirilerek bulgular sunulmuştur. Ezgi analizleri sonucunda, her bir işlevin belirgin ezgi kalıplarıyla ilişkili olduğu ve nanka'nın konuşma akışını yönetmede stratejik bir rol üstlendiği ortaya konmuştur. Elde edilen bulgular, Japonca konuşma dilinde nanka'nın sadece bir dolgu sözcüğü olarak değil, iletişimde nezaket, dolaylılık ve sosyal uyumu sağlamada önemli bir söylem belirleyicisi olarak işlev gördüğünü göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the pragmatic and prosodic features of the discourse marker nanka, widely used in spoken Japanese. The primary aim is to identify the pragmatic functions of nanka across various discourse contexts and explore their relationship with intonation patterns. Analyses were conducted based on theoretical frameworks from discourse phonology and conversation analysis. Approximately 24 hours of speech data from a total of 43 randomly selected video recordings in the Corpus of Everyday Japanese Conversation were analyzed, revealing six core pragmatic functions of nanka: expressing uncertainty, softening discourse, gaining time, making repairs, managing topics, and initiating thoughts. A systematic methodology was followed throughout the analysis process. Initially, the 43 video recordings were transcribed, then converted into detailed transcripts using ELAN software, based on Jefferson's transcription conventions. Subsequently, speech sequences containing discourse markers, especially nanka, were identified, and their functions were summarized in tables. In the final stage, speech segments clearly illustrating these functions were closely analyzed through conversation analysis methods. The relationship between the pragmatic functions of nanka and intonation patterns was evaluated within a prosodic phonology framework. Results from intonation analysis indicated that each pragmatic function correlated distinctly with specific intonation patterns, underscoring nanka's strategic role in managing conversational flow. The findings demonstrate that in spoken Japanese, nanka functions not merely as a filler but as a crucial discourse marker that facilitates politeness, indirectness, and social harmony in communication.
Benzer Tezler
- Türkçede 'burun' Japoncada 'hana' ile oluşmuş deyimler
Turkish and Japanese idioms made with 'nose'
SEVİM DENİZMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NUR TEKMEN
- 'Hara', 'Kokoro', 'Mune' sözcükleri ile oluşturulan Japonca deyimlerde metaforik ve metonimik yapılanma
Metaphorical and metonymycal structuring of Japanese idioms formed with the words 'Hara', 'Kokoro', 'Mune'
GONCA VAROĞLU
Doktora
Türkçe
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NUR TEKMEN
- The acquisition of null and overt subjects in L2 Turkish at the syntax discourse interface across different languages
Farklı dillerde sözdizim-söylem ara yüzünde boş ve dolu özne adıllarının D2 olarak Türkçede edinimi
OKTAY ÇINAR
Doktora
İngilizce
2021
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL ÖZYILDIRIM
- Türkçe ve Japonca'da yapım ekleri (sözcüğe meslek kavramı kazandıran ekler)
The Derivational suffix in Turkish and Japanese (derivation suffixes furnishing occupational concept to the word in Turkish and Japanese)
AYŞEGÜL SEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İCLAL ERGENÇ
- An analysis of communication strategies employed by Turkish-speakers of English
İngilizce öğrenen Türk öğrencilerin kullandıkları iletişim stratejilerinin analizi
BİLAL GENÇ
Doktora
İngilizce
2007
Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ERDOĞAN BADA