Acil serviste akut apandisit şüphesi olan erişkin hastalarda RİPASA (raja ısteri pengiran anak saleha appendicitis) skoruna göre sınıflandırmada ACR (American college of radiology) uygunluk kriterlerine göre görüntüleme yöntemlerinin promethee ve topsis yöntemleri ile değerlendirilmesi
Evaluation of imaging methods with promethee and topsis methods according to ACR (American college of radiology) appropriateness criteria in classification of adult patients with suspected acute appendicitis in the emergency department according to RİPASA (raja isteri pengiran anak saleha appendicitis) score
- Tez No: 948162
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELTEM SONGÜR KODİK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Acil Tıp, Emergency Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Acil Tıp Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Amaç: Bu çalışmada, acil servise akut apandisit şüphesi ile başvuran erişkin hastalarda, RIPASA skoru ile yapılan risk sınıflamasına göre görüntüleme yöntemi tercihinde etkili olan kriterlerin belirlenmesi ve bu kriterlerin ağırlıklandırılarak çok kriterli karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu sayede hasta güvenliğini artırma, gereksiz tetkiklerin önüne geçme ve sağlık hizmetleri maliyetlerini azaltmaya yönelik, hasta bazlı karar destek modeli geliştirilmesi hedeflenmiştir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, Ege Üniversitesi Hastanesi Acil Servisi'ne başvuran ve akut apandisit ön tanısı ile değerlendirilen 18 yaş ve üzeri 282 erişkin hasta dahil edilmiştir. Hastalar, RIPASA skoruna göre düşük ve yüksek riskli olarak sınıflandırılmıştır. Görüntüleme yöntemlerinin tanısal performansları analiz edilmiş, görüntüleme tercihine etki eden kriterler (duyarlılık, özgüllük, maliyet, radyasyon, süre, hasta konforu) uzman görüşleri ile ağırlıklandırılarak Fuzzy PROMETHEE ve Fuzzy TOPSIS yöntemleri ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmada, BT'nin tanısal doğruluğu %98,1, duyarlılığı %99,2 ve özgüllüğü %97,3 olarak hesaplanmıştır. RIPASA skoru için 7,5 cut-off değeri ile duyarlılık %91,8 ve özgüllük %88,4 bulunmuştur. Çok kriterli karar verme analizleri sonucunda, akut apandisit şüphesi olan hastalarda hem düşük hem de yüksek risk grubunda BT'nin görüntüleme yöntemi olarak ilk sırada tercih edilmesi gerektiği belirlenmiştir. Bununla birlikte, düşük risk grubunda maliyet, radyasyon ve hasta konforu gibi kriterlerin göreceli olarak daha önemli hale gelmesine rağmen, yapılan analizlerde görüntüleme yöntemi tercihi olarak ilk sırada BT yer almıştır. Elde edilen bu sonuçlar, ACR uygunluk kriterleri ile paralellik göstermekte olup, klinik skorlama sistemleri ile hasta profiline göre kriter ağırlıklarının değişmesi durumunda dahi BT'nin tanısal doğruluk kriterinin belirleyici etkisini koruduğunu matematiksel olarak ortaya koymaktadır. Sonuç: Bu çalışmada, acil serviste akut apandisit şüpesi ile değerlendirilen hastalarda, RIPASA skoruna dayalı risk sınıflaması yapılarak görüntüleme yöntemlerinin çok kriterli karar verme yöntemleri ile analiz edilmesi sağlanmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, hasta profiline göre kriter ağırlıklarının farklılaşabileceği; ancak ACR uygunluk kriterleri ile paralel şekilde BT'nin öncelikli görüntüleme yöntemi olarak öne çıktığı gösterilmiştir. Bu yaklaşımın, acil servislerde hasta güvenliğini artırma, tanısal süreci optimize etme ve sağlık hizmetlerinde kaynak kullanımını daha etkin hale getirme potansiyeline sahip olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: This study aimed to evaluate the criteria affecting the selection of imaging methods in adult patients presenting to the emergency department with suspected acute appendicitis, based on risk classification with the RIPASA score, using multi-criteria decision-making (MCDM) methods. It was also aimed to develop a patient-centered decision support model to enhance patient safety, prevent unnecessary imaging, and reduce healthcare costs. Materials and Methods: The study included 282 adult patients aged 18 years and older who presented to the Emergency Department of Ege University Hospital and were evaluated with a preliminary diagnosis of acute appendicitis. Patients were classified as low- or high-risk according to the RIPASA score. The diagnostic performance of imaging methods was analyzed, and the criteria affecting imaging preference (sensitivity, specificity, cost, radiation, time, and patient comfort) were weighted based on expert opinions and evaluated using Fuzzy PROMETHEE and Fuzzy TOPSIS methods. Results: The diagnostic accuracy, sensitivity, and specificity of CT were calculated as 98.1%, 99.2%, and 97.3%, respectively. The RIPASA score had a sensitivity of 91.8% and a specificity of 88.4% at a cut-off value of 7.5. As a result of MCDM analyses, CT was determined as the first-line imaging method in both low- and high-risk patient groups. Although criteria such as cost, radiation exposure, and patient comfort gained relative importance in the low-risk group, CT remained the primary imaging method due to the dominant effect of its diagnostic accuracy. These findings are consistent with ACR Appropriateness Criteria and mathematically demonstrate that CT maintains its priority in imaging preference despite variations in criteria weights based on patient profiles. Conclusions: In this study, imaging method selection in patients evaluated with suspected acute appendicitis in the emergency department was analyzed using MCDM methods based on risk classification with the RIPASA score. The results showed that while criteria weights may vary according to patient profiles, CT remains the primary imaging method in line with ACR Appropriateness Criteria. This approach is considered to have the potential to enhance patient safety, optimize diagnostic processes, and improve resource utilization in healthcare services.
Benzer Tezler
- Acil serviste akut apandisit tanısında apendiküler doplerin yeri ve patolojik evreleme başarısı
The role of appendicular doppler in the diagnosis of acute appendicitis in the emergency department and the success of pathological staging
HÜSEYİN UZUNOSMANOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
İlk ve Acil YardımSağlık BakanlığıAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUNSUR ÇEVİK
- Acil serviste anamnez, fizik muayene ve laboratuvar sonuçları sonrasında, akut apandisit şüphesi olan hastalarda ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografinin tanıya yönelik tutarlılığının karşılaştırılması
Comparison of the diagnostic consistency of ultrasonography and computed tomography in patients with suspicion of acute apendicitis, after anamnesis, physical examination and laboratory results in the emergency department
GÖKHAN YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Acil TıpSağlık Bilimleri ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN DENİZ ARSLAN
- Acil servise başvuran akut apandisit şüpheli hastalarda cerrahi skorlama sistemlerinin tanısal etkinliklerinin karşılaştırılması
Comparison of the diagnostic effectiveness of surgical scoring systems in patients suspected of acute appendicitis admitted to the emergency department
EBRU ADALI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Acil TıpSağlık Bilimleri ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL KAYA
- Alvarado skorunun akut apandisitte güvenirliliği
The reliability of alvarado score in the diagnosis of acute apandicitis
YÜCEL YÜKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
Genel CerrahiAkdeniz ÜniversitesiGenel Cerrahi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖĞÜŞ
- Acil servise apandisit şüphesi ile başvuran yetişkin hastalarda MASS, RIPASA, AIR ve AAS skorlarının tanısal değerliliklerinin karşılaştırılması
Comparison of the diagnostic values of MASS, RIPASA, AIR and AAS scores in adult patients who apply to the emergency department with suspicion of apendicitis
MUAMMER OĞUZ KANDABAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Acil TıpSağlık Bilimleri ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ERGİN