Geri Dön

Misalli Büyük Türkçe Sözlük'ün (c) maddesindeki Arapça menşeli kelimelerin çağdaş Mısır Arapçasıyla mukayesesi

Meaning comparisons of original Arabic words past from Arabic to Turkish in the Modern Turkish Lexicon (C letter)

PDF İndir

  1. Tez No: 948528
  2. Yazar: FATMA ZEHRA YILDIRIM
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FARUK GÜRBÜZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 336

Özet

Diller arası kelime alışverişinde, özellikle ödünçlenen kelimeler, alıcı dilin siyasi, toplumsal, kültürel ve ekonomik yapısıyla bütünleşme sürecinde çeşitli anlamsal dönüşümlere uğrayabilmektedir. Anlam değişimlerinin anlambilim (semantik) ve edimbilim (pragmatik) gibi dilbilimin alt disiplinleri çerçevesinde değerlendirilmesi hem kuramsal hem de uygulamalı dilbilim açısından sözlük bilimine önemli katkılar sağlayacaktır. Bu yönüyle çalışma, Arapça-Türkçe etkileşimi bağlamında anlam değişmeleri olgusunu disiplinlerarası bir yaklaşımla ele alarak, Türkçedeki Arapça kökenli kelimelerin tarihsel süreç içerisinde geçirdiği anlamsal dönüşümleri inceleyerek bilimsel bir zemine oturtmayı hedeflemektedir. Bu çalışmada öncelikle Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı tarafından yayımlanan Misalli Büyük Türkçe Sözlük'ün“C”maddesinde yer alan Arapça kökenli kelimelerin tespiti yapılmıştır. Arapçadan Türkçeye geçen kelime sayısının çokluğu dikkate alınarak tez“C”maddesiyle sınırlı tutulmuştur. Kelimelerin bu sözlükte geçen temel ve yan anlamları olduğu gibi aktarılmıştır. İkinci adım olarak bu kelimelerin çağdaş Mısır Arapçası sözlülerindeki anlamları tespit edilmiş, hem tarihî hem de çağdaş kullanım örnekleri incelenmiş ve Türkçedeki anlamlarıyla mukayesesi yapılmıştır. Üçüncü adım olarak mukayese sonucu varılan kanaatler sonuç olarak ortaya konmuştur.

Özet (Çeviri)

In interlingual lexical exchange, especially in the case of borrowed words, lexical items may undergo various semantic transformations during their integration into the recipient language's political, social, cultural, and economic structures. Evaluating these semantic changes within the frameworks of linguistic subfields such as semantics and pragmatics can offer significant contributions to both theoretical and applied linguistics, particularly lexicography. In this respect, this study aims to examine the semantic shifts undergone by Arabic-origin words in Turkish over the course of history by addressing the phenomenon of meaning change within the context of Arabic-Turkish interaction through an interdisciplinary approach, and to establish a scientific basis for these transformations. In the first stage of the study, Arabic-origin words listed under the entry“C”in the Misalli Büyük Türkçe Sözlük (Comprehensive Turkish Dictionary), published by the Kubbealtı Academy Culture and Art Foundation, were identified. Considering the high number of Arabic-origin words in Turkish, the study is limited to the“C”entry of the dictionary. The primary and secondary meanings of these words, as recorded in the dictionary, have been directly conveyed. In the second stage, the meanings of these words in contemporary Egyptian Arabic dictionaries were determined; both historical and contemporary usage examples were analyzed, and comparisons were made with their meanings in Turkish. In the third stage, conclusions drawn from these comparisons were presented as the findings of the study.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    745802

    Die Suche nach einer terminologischen Äquivalenz zum Begriff Der Metapher im Türkischen durch Vergleich von Rhetorik und belâgat

    Metafor Kavramına Retorik- Belâgat Mukayesesi İçinde ve Belâgat Terminolojisinde Kavramsal Karşılık Arayışları

    MEHMET AKİF DUMAN

    Doktora

    Almanca

    Almanca

    2018

    DilbilimJohannes Gutenberg-Universität Mainz

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HENDRİK BOESCHOTEN

  2. Tez No

    393413

    Türkçe sözlükte eşdizimli ögelerin sunumu ve görünümleri

    Presentation and aspects of collocations in Turkish dictionary

    MELTEM AYABAKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Dilbilim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLSÜN LEYLA UZUN

  3. Tez No

    642926

    Türkçede çokluk bildiren söz varlığı

    Vocabulary expressing a plurality in Turkish

    SIDAD ZIYAD MOHAMEDAMEEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT KÜÇÜK

  4. Tez No

    771205

    Türkiye Türkçesindeki Arapça kökenli alıntı sözcüklerde gerçekleşen argolaşma ve mecazlaşmanın modern Arapça ile karşılaştırılması

    Comparison of slanging and metaphorization in Arabic originated words in Turkey Turkish with modern Arabic

    AYMAN MOHAMED YOUSİF ELHUSSEİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ENFEL DOĞAN

  5. Tez No

    465624

    Türkiye Türkçesinde kullanılan batı kaynaklı (Almanca, İngilizce) kelimeler üzerinde ses bilimsel ve anlam bilimsel bir inceleme

    An phonological and semantical analysis of the Eest origin (German, English) words used in Turkey Turkish

    BERRİN AKÇALI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Dilbilimİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE TÖREN

Geri Dön