Kültürel travma ve kimlik: Bulgaristan Türklerinin asimilasyon ve zorunlu göç deneyimi
Cultural trauma and identity: Assimilation and forced migration experience of Turks of Bulgaria
- Tez No: 948563
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ ÇAĞLA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 239
Özet
Bu çalışma, Bulgaristan'da 1989'da zorunlu göç ile zirveye ulaşan asimilasyon politikalarının etkilerini, kültürel travma ve kimlik inşası bağlamında ele almaktadır. Kültürel yapıya ve kimliğe yönelik baskı ve müdahaleler yalnızca bireysel düzeyde değil, kolektif hafıza ve kimlik algısı üzerinde de derin bir dönüşüm yaratmıştır. Bu bağlamda araştırma, kültürel travma teorisi ve kimlik inşası çerçevesinde, asimilasyon sürecinin ve zorunlu göçün kimlik algıları üzerindeki dönüştürücü etkisini analiz etmektedir. Sahadan toplanan anlatılar doğrultusunda, Bulgaristan Türklerinin kimliklerini hangi unsurlar üzerinden inşa ettikleri, kimleri“öteki”olarak tanımladıkları ve kimlik algılarının nasıl farklılaştığı incelenmiştir. Anlatıcıların kendilik algıları analiz edilmiş; göç edenler ile Bulgaristan'da yaşamaya devam edenler arasındaki kimlik ayrışmaları, göçün kimlik üzerindeki etkileri ve Türkiye'deki yerli halk ile göçmenler arasındaki algı farklılıkları ele alınmıştır. Her iki grubun kendilerini hem Türkiyeli Türklerden hem de Bulgarlardan hangi noktalarda ayrıştırdığı değerlendirilmiş, üçüncü bir analiz grubu olarak“komünist Türkler”de çalışmaya dahil edilmiştir. Ayrıca, geçmişten bugüne Bulgaristan'daki Türk algısının nasıl şekillendiği, komünist dönem hatıralarının kimlik inşasındaki rolü ve bunların bireysel ve kolektif aidiyetler üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Bununla birlikte, güncel politikada etnik azınlık kimliğinin siyasi temsiliyet boyutu, katılımcıların Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) bağlamında Bulgaristan siyasetiyle kurduğu ilişki ve ayrımcılık pratiklerinin nasıl şekillendiği de anlatılar aracılığıyla değerlendirilmiştir. Çalışma, 2019-2024 yılları arasında Sakarya, Sofya, Filibe ve Kırcaali'de yüzyüze, pandemi şartları nedeniyle Bulgaristan'ın farklı bölgelerinden çevrimiçi gerçekleştirilen toplam 38 derinlemesine görüşmeye dayanmaktadır. Söylem analizi yöntemiyle analiz edilen anlatıların hangi tarihsel ve politik referanslar üzerinden inşa edildiğini de dikkate almıştır. Bu araştırma, Bulgaristan Türklerinin travma deneyimini salt mağduriyet anlatısı üzerinden ele almak yerine, anlatıcıları merkeze koyarak mücadele ve acının kimlik inşasındaki rolünü, özne konumlarının inşası bağlamında değerlendirmiştir. Sonuç olarak, asimilasyon ve zorunlu göçün bireysel ve kolektif kimlik üzerindeki etkileri, anlatılar üzerinden çok boyutlu bir şekilde ortaya konmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study examines the impact of assimilation policies in Bulgaria, which peaked with the forced migration of 1989, within the context of cultural trauma and identity construction. The pressures and interventions targeting cultural structure and identity have triggered profound transformations not only on an individual level but also in collective memory and perceptions of identity. In this context, the research explores the transformative effects of the assimilation process and forced migration on identity perceptions through the lens of cultural trauma theory and identity construction. Based on the narratives collected from the field, the study investigates the elements through which the Turks of Bulgaria construct their identities, whom they define as the“other,”and how their perceptions of identity diverge. The self-perceptions of the narrators are analyzed, focusing on the identity distinctions between those who migrated and those who remained in Bulgaria, the impact of migration on identity, and the perceptional differences between local populations in Turkey and immigrants. A third analytical group, referred to as“Communist Turks,”is also included in the study. Additionally, the research explores how perceptions of Turks in Bulgaria have been shaped from past to present, the role of memories from the communist era in the construction of identity, and their effects on individual and collective senses of belonging. Furthermore, the political representation of ethnic minority identity in contemporary politics, the participants' relationship with Bulgarian politics through the Movement for Rights and Freedoms (MRF), and how experiences of discrimination are shaped, are also examined through personal narratives. The study is based on 38 in-depth interviews conducted between 2019 and 2024 in Sakarya, Sofia, Plovdiv, and Kardzhali. Due to the pandemic, interviews were also held online with participants from various regions of Bulgaria. The narratives were analyzed using discourse analysis, taking into account the historical and political references through which they were constructed. Rather than approaching the trauma experiences of the Turks of Bulgaria solely as narratives of victimhood, this research centers the narrators themselves and evaluates the role of struggle and suffering in identity construction within the context of subject formation. Ultimately, the study aims to reveal the multifaceted impacts of assimilation and forced migration on both individual and collective identities through the lens of personal stories.
Benzer Tezler
- Balkan milliyetçiliğinin yükselişi ve Makedonya sorununda Bulgaristan'ın rolü
The rise of Balkan nationalism and Bulgaria's role in the Macedonian question
VOLKAN KOÇ
- The weight of remembering: Cultural trauma and identity formation in Toni Morrison's Song of Solomon and Ta-Nehisi Coates's the water dancer
Hatırlamanın yükü: Toni Morrison'ın Süleyman'ın Şarkısı ve Ta-nehisi Coates'ın su dansçısı romanlarında kültürel travma ve kimlik inşası
DENİZ YILDIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Amerikan Kültürü ve Edebiyatıİstanbul Kültür Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEGÜL TURAN
- Yeni Türkiye sinemasında Kürtlerin ve Kürt sorununun temsili
The representation of Kurds and Kurdish issue in new Turkish cinema
ZEYNEP KAYACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞLA KARABAĞ SARI
- Quest for identity in the novels Brick Lane by Monica Ali and Home Fire by Kamila Shamsie
Monica Ali'nin Brick Lane ve Kamila Shamsie'nin Home Fire romanlarında kimlik arayışı
AMNA AAMIR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YILDIRAY ÇEVİK
- Caryl Phillips'in The Final Passage, Crossing The River, Cambridge ve The Lost Child adlı romanlarında psikolojik, kültürel ve tarihsel travma
Psychological, cultural and historical trauma in Caryl Phillips's The Final Passage, Crossing The River, Cambridge ve The Lost Child
MEHMET GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2020
İngiliz Dili ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KUBİLAY GEÇİKLİ