Eski Anadolu Türkçesi döneminde gündelik hayatta kullanılan eşya adları
Names of items used in daily life in the old Anatolian Turkish period
- Tez No: 948566
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT GÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Eski Anadolu Türkçesi, Eşya Adları, Türk Dili, Türk Kültürü, Dil Bilim, Old Anatolian Turkish, Names of Items, Turkish Language, Turkish Culture, Linguistics
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 375
Özet
Bir dilin söz varlığı o dili konuşan toplumun kültürünü yansıtır. Yeme-içme kültürü, ekonomisi, yaşayış şekli hakkında ipuçları verir. Tarihî süreç içerisinde, sosyal yapıdaki değişiklikler o toplumun kullandığı araç-gereçlerle yakından ilgilidir. Bunlara bakarak toplumun yaşayışının tarih boyunca izleri sürülebilir. Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesi döneminin kültürü ve özellikle gündelik hayatına dair dil verilerini incelemek amaçlanmıştır. Dönem eserlerinde kaydedilmiş eşya adları belirlenmiş ve eşya adlarının yapıları ana hatlarıyla irdelenmeye çalışılmıştır. Belirlenen eşya adları ayrıca kullanım alanlarına göre tasnif edilerek verilmiştir. Böylece kelimeler aracılığı ile 13-15. yüzyıllar arasında Anadolu'da halkın gündelik hayatına ait kültürel izler takip edilmiş olacaktır. Hangi eşyaların onların hayatını kolaylaştırdığını, hangi eşyaların daha seyrek veya daha sık kullanıldığını takip edebiliriz. Hatta o eşyayı Orta Asya'da iken de kullanıyorlar mıydı yoksa başka bir toplumdan mı öğrendiklerini tespit edebiliriz. Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazılan eserlerde geçen tüm eşyaların bulunup bunların incelemesi yapıldığında bir tez konusundan çok daha kapsamlı olduğu görülür. Bu sebeple üzerinde çalışılacak eşya sayısında bir sınırlama gereği ortaya çıkmıştır. Bu sınırların içinde kalacak eşyaların hem bir bütünlük arz etmesi hem de daha önce üzerinde çalışma yapılmamış veya az çalışılmış olması gerekiyordu. . Yapılan değerlendirme sonucunda gündelik hayatta kullanılan eşyaların bir bütünlük arz ettiği ve konuyla ilgili müstakil çalışmalar bulunsa da bir bütün olarak çalışılmadığı görülmüştür. Çalışmamızı sadece gündelik hayatta kullanılan eşyalar şeklinde sınırlandırmış olduk.
Özet (Çeviri)
The vocabulary of a language reflects the culture of the society that speaks that language. It provides clues about the food and beverage culture, economy, and lifestyle. Changes in the social structure throughout history are closely related to the tools and equipment used by that society. By looking at these, the life of the society can be traced throughout history. This study aims to examine the culture of the Old Anatolian Turkish period and especially the language data related to its daily life. The names of the items recorded in the works of the period were determined and their structures were tried to be examined in outline. The determined names of the items were also classified and given according to their areas of use. Thus, cultural traces of the daily life of the people in Anatolia between the 13th and 15th centuries will be followed through words. We can follow which items made their lives easier, which items were used less frequently or more frequently. We can even determine whether they used that item in Central Asia or whether they learned it from a society. When all the items mentioned in the works written in the Old Anatolian Turkish period are found and examined, it is seen that it is much more comprehensive than a thesis topic. For this reason, a limitation has emerged in the number of items to be studied. The items that would remain within these boundaries had to be both integral and not previously studied or studied less. As a result of the evaluation, it was seen that the items used in daily life were integral and that although there were independent studies on the subject, they were not studied as a whole. We limited our study to items used in daily life only.
Benzer Tezler
- Hamza-nâme (23.cilt) inceleme-metin-sözlük-indeks
Hamza-nâme (volume 23) Review-text-dictionary-index
BEGÜM HANDE ÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET YELTEN
- Hamzavî'nin Hamza-nâmesi (24. Cilt), İnceleme-metin-sözlük
Hamzavi's Hamza-name (Vol. 24), Analysis-text-dictionary
SHAHEEN ABBAS MUSTAFA CHALABEE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dilbilimİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET YELTEN
- Anadolu Türk uygarlığında bitkiler (XIII-XV. YY.)
Plants in the Turkish civilization of Anatolia (Between the 13th and 15th centuries)
HÜSEYİN DOĞAN
- Eski Anadolu Türkçesinde nedensellik
Causality in old Anatolian Turkish
BERRİN ÖZCAN
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YETER TORUN ÖĞRETMEN
- Yiğitbaşı Ahmed Şemseddin Marmaravî, Keşfü'l-Esrâr (giriş-inceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)
Keşfü'l-Esrâr by Yiğitbaşı Ahmed Şemseddin Marmaravî (introduction-research-text-index-facsimile)
ERKAN SALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. KÂZIM KÖKTEKİN