عقد الاستصناع ومشكلاته التطبيقية في الفقه الإسلامي دراسة فقهية تحليلية 'بنك البركة التركي أنموذجا'
İstisnâ akdi ve İslam hukukundaki uygulama sorunları. Analitik bir fıkıh çalışması 'bir model olarak Al Baraka Türk Bankası'
- Tez No: 948602
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FEHMİ ÇİÇEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Arapça
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
İstisna akdi, özellikle gemi, uçak, ekipman ve gayrimenkul gibi ağır sanayi alanlarında yaşanan gelişmelerle birlikte günümüzde birçok ihtiyacı karşılayan önemli bir sözleşme türüdür. Ancak bu gelişmelerin beraberinde, İslamî bankalar ve finans kuruluşları tarafından bu sözleşmenin uygulanmasında bazı şer'î sorunlar ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, Albaraka Türk Katılım Bankası'nın sunduğu istisna akdi modeli araştırmaya konu edilmiştir. Çalışmanın amacı, söz konusu modelin, İslami Finansal Kuruluşlar için Muhasebe ve Denetim Kurumu (AAOIFI) tarafından yayımlanan istisna standardı doğrultusunda değerlendirilmesidir. Bu çalışmanın temel hedeflerinden biri, istisna sözleşmesinin fıkhî tanımını ve şer'î hükmünü ortaya koymak; ayrıca fıkıh âlimlerinin bu sözleşmeye ilişkin belirlediği temel şart ve kuralları açıklayarak sözleşmenin dinî amaçlarını değerlendirmektir. Bunun yanı sıra, uygulama esnasında karşılaşılan başlıca fıkhî sorunlar ve bu sorunların taraflar üzerindeki etkileri detaylı olarak ele alınmıştır. araştırmada, üç temel bilimsel yöntem kullanılmıştır: Tümevarım yöntemi ile istisna sözleşmesine dair fıkhî görüşler ve uygulamada karşılaşılan sorunlar tespit edilmiştir. Tanımlayıcı yöntem ile söz konusu sorunların mahiyeti ve etkileri açıklanmıştır. Analitik yöntemle ise, Albaraka Türk Katılım Bankası'nın istisna sözleşmesinde yer alan hükümler, hem klasik fıkıh metinleri hem de AAOIFI standartları ışığında değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan temel bulgu, Albaraka Türk Katılım Bankası tarafından sunulan istisna sözleşmesinin genel olarak AAOIFI tarafından belirlenen kurallar ve standartlarla uyumlu olduğudur. Ancak sözleşmede, ayıp muhayyerliği ve görme muhayyerliği gibi bazı ayrıntılı hükümlerin yer almaması, olağanüstü durumlarda sözleşmenin tadiline ilişkin açık bir mekanizmanın belirtilmemesi gibi bazı ayrıntılı noktalarda farklılıklar tespit edilmiştir. Bu farklılıklar, çalışmanın ilgili bölümlerinde ayrıntılı bir şekilde analiz edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The istisna' contract is one of the contracts that meets many of today's needs, especially with the expansion of heavy industries such as shipbuilding, aircraft manufacturing, equipment, and real estate development. However, with this progress, several Sharia-related issues have emerged in the implementation of the istisna' contract by Islamic banks and other financial institutions. Among these institutions is Albaraka Türk Participation Bank. Therefore, this study aims to examine the istisna' contract model offered by Albaraka Bank to its clients in order to assess its compliance with the Istisna' Standard issued by the Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions (AAOIFI). One of the primary objectives of this study is to clarify the concept of istisna' and its ruling in Islamic jurisprudence, as well as to highlight the main conditions and rules established by jurists to fulfill its Sharia objectives. The study also sheds light on the key Sharia-related issues that arise in the practical application of the istisna' contract. To achieve these aims, the research employs several methodologies: the inductive method to collect and review scholarly opinions on istisna' and its legitimacy, and to identify the practical challenges facing the contract; the descriptive method to describe the nature of the legal issues and their effects on both parties; and the analytical method to assess the rulings and stipulations found in Albaraka Türk's istisna' contract in light of both jurisprudential texts and the AAOIFI standard, with the goal of evaluating the Albaraka model and identifying its shortcomings. The study concludes with a key finding: that the istisna' contract applied by Albaraka Türk is generally consistent with the AAOIFI standard in most of its rulings and stipulations. However, some differences were identified in specific detailed aspects, such as the absence of explicit clauses for the option of defect (khiyar al-'ayb) and the option of inspection (khiyar al-ru'ya), and the lack of a clear mechanism for amending the contract in cases of exceptional circumstances. These differences are discussed in detail in the body of the study.
Benzer Tezler
- عقد إجارة ادلوصوف يف الذمة صوره وتوظيفو يف التمويل ادلعاصر: دراسة فقهية تطبيقية
Başlık çevirisi yok
AMER ALDERSHEWI
- عقد الجعالة وتطبيقاتها المعاصرة في البحث عن النفط والغاز الطبيعي دراسة محاسبية مقارنة
Cuâle ve modern uygulamalari (petrol üzeri̇nde bir araştirma)
ALI MELOUD AHMED ABODRNA
Doktora
Arapça
2022
Ekonomiİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam İktisadı ve Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDELKADER CHACHI
- عقد الاستجرار وتطبيقاته المعاصرة في المصانع النسيجية في حلب
Halep'teki tekstil fabrikalarında istijrâr akdi ve bunun çağdaş uygulamaları
NADRA KHALOUF
Yüksek Lisans
Arapça
2024
Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam İktisadı ve Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MOHAMMAD GHAİTH MAHAINI
- عقد النكاح الفاسد وآثاره دراسة مقارنة
Akdü'n-Nikâhi'l-Fâsid ve Âsâruhu Dirâsetün Mukârane
MAHMOUD FALLAHA
- عقد النكاح في قانون الأحوال الشخصية اليمني وتقييمه من منظور الفقه الإسلامي
Yemen medeni Ahvali-Şahsiye Kanununda nikah akdi ve fıkhi açıdan değerlendirilmesi
ABDULLAH MOHAMMED SAAD QASEM
Yüksek Lisans
Arapça
2019
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ÖZCAN
