Geri Dön

Mübadil mutfağında gastronomik mirasın kuşaklararası aktarımı

Intergenerational transmission of culinary heritage in the immigrant cuisine

PDF İndir

  1. Tez No: 948653
  2. Yazar: SİNEM DİKME GÜL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ŞULE AYDIN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Gastronomy and Culinary Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Turizm Araştırmaları Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 129

Özet

Gastronomik miras, geçmişten günümüze kadar aktarılan tarifler, pişirme teknikleri, sofra adabı ve sunum teknikleri aracılığıyla kuşaklararasında kültürel bir köprü kurmaktadır. Ancak, 21. yüzyılda ivme kazanan küreselleşme, şehirleşme, hazır gıda endüstrisi ve değişen hayat şartları nedeniyle gastronomik mirasın aktarımı risk altındadır. Kuşaklararasılığın söz konusu olduğu her alanda mevcut olan değişim, günümüzde beşinci kuşağa ulaşan mübadil topluluğunun mutfak kültüründe kendini göstermektedir. Bu tez çalışmasının temel amacı, mübadil mutfak kültüründe gastronomik mirasın kuşaklararası aktarımının mevcut durumunu analiz etmektir. Bu çalışmanın evreni, 1923 Türk- Yunan Nüfus Mübadelesi protokolü gereği Samsun şehrine yerleştirilmiş; iki, üç ve dördüncü kuşak; aynı aileden ve kadın mübadillerdir. Evren belirlendikten sonra kartopu örnekleme yöntemi aracılığıyla aynı özellikleri taşıyan katılımcılar ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla iki, üç ve dördüncü kuşak mübadil anne kızlardan oluşan 20 aileden toplam 40 katılımcı ile görüşülmüştür. Elde edilen verilere, MAXQDA nitel veri analiz programı aracılığıyla içerik analizi uygulanmıştır. İçerik analizi sonucunda, daha önce oluşturulmuş kuramlar ve katılımcılardan alınan veriler kullanılarak yedi tema oluşturulmuştur. Bu temalar gastronomik kimlik, bilgi ve farkındalık, duygusal bağ kurma, sosyal sermayenin aktarımı, geleneksel pratikleri muhafaza etme, törensel yemek kültürünün aktarımı ve aktarım sürecinde karşılaşılan güçlükler ve stratejiler olarak adlandırılmıştır. Temalar aracılığı ile yapılan analizler sonucunda mübadil mutfağı gastronomik mirasının ikinci ve üçüncü kuşak arasında başarıyla aktarıldığı belirlenirken, üçüncü kuşaktan dördüncü kuşağa aktarılırken bir takım engellerle karşılaşıldığı ve aktarımın sekteye uğradığı belirlenmiştir. Bu engellerin kadınların iş hayatına girmesi, hazır gıda endüstrisinin yaygınlaşması, eve yemek sipariş etmek/ dışarıda yemek yemek, mutfak kültürüne karşı azalan ilgi ve özveri, ekonomik gücün azalması, gayretsizlik, geleneksel ekipmanların yitirilmesi, geleneksel kavramının demode ile eşleştirilmesi, sağlık sorunları/endişesi, şehir merkezlerine göç etme, damak tadına uymayan yemeklerin terk edilmesi, kültürleşme, annenin aktarımda aktif rol oynamaması ve aile arası ilişkilerin zayıflaması olarak alan yazına eklenmiştir. Çalışmanın son basamağı olarak bu engeller karşında gastronomik mirasın aktarımı için uygulanabilecek çözüm önerileri sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

Gastronomic heritage forms a cultural bridge between generations through the transmission of recipes, cooking techniques, table etiquette, and presentation styles from past to present. However, globalization, urbanization, the rise of the convenience food industry, and changing living conditions in the 21st century. The change, which is present in every field where intergenerationality is in question, manifests itself in the culinary culture of the immigrant community, which has now reached its fifth generation. The primary aim of this thesis is to analyze the current state of transmission of gastronomic heritage through generations within the cuisine of the population exchange community. The population of this study consists of second-, third-, and fourth-generation female members of the same families who were resettled in the city of Samsun under the 1923 Turkish-Greek Population Exchange Protocol. After determining the study population, semi-structured interviews were conducted with participants who shared the same characteristics, using the snowball sampling method. Semi-structured interviews were conducted, and the data were analyzed using MAXQDA qualitative data analysis software. Based on existing theoretical frameworks and participant responses, seven main themes were identified: gastronomic identity, knowledge and awareness, symbolically extending oneself, transmission of social capital, preserving traditional practices, ceremonial food culture transmission, and preservation of culinary culture. Findings revealed successful transmission of gastronomic heritage between the second and third generations. However, several barriers have emerged in the transmission from the third to the fourth generation, leading to a disruption in continuity. These barriers, identified and added to the literature, include: women's participation in the workforce, widespread availability of convenience foods, growing preference for ordering food or dining out, shrinking interest and dedication toward culinary traditions, fall in economic potential, lack of effort, disappearance of traditional kitchen tools, association of“traditional”with“outdated,”health concerns, migration to urban centers, abandonment of dishes that don't suit palatal delight, acculturation, mother's lack of active involvement in transmission, and weakening intra-family bonds. In the final part of the study, practical recommendations are offered to address these challenges and ensure the continued transmission of gastronomic heritage through generations.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    537539

    Mübadil konutları ve kentsel gelişime etkisi: Vize örneği

    Immigrant housings and influence's to urban development: Example of Vize

    HİLAL BİYİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    MimarlıkTrakya Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SENNUR AKANSEL

  2. Tez No

    414550

    Karamanlı mübadil halk kültürü bağlamında Neokesaria köyünde geçiş törenleri

    The rites of passage in Neokesaria village in the context of Karamanlides migrant folk culture

    SAİM ÖRNEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    AntropolojiHacettepe Üniversitesi

    Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ZEHRA KADERLİ

  3. Tez No

    254168

    Yerli ve mübadil kadınların toplumsal cinsiyet rollerini algılamadaki benzerlik ve farklılıklar Mustafapaşa Kasabası örneği

    The differences and similarities in perceiving their social gender roles between local and immigrant women, the example of Mustafapaşa Town

    İPEK SAKLAV

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    SosyolojiErciyes Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEYLÜ DİKEÇLİGİL

  4. Tez No

    399859

    The transformation in habitus in an exchangee village in the Black Sea Region of Turkey

    Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'ndeki bir mübadil köyünde habitusun dönüşümü

    İLHAN ZEYNEP KARAKILIÇ DAĞDELEN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    SosyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HELGA IDA RITTERSBERGER-TILIC

  5. Tez No

    312504

    Girit kökenli mübadil kadınlar üzerine sosyal antropolojik bir araştırma

    Social anthropology of women refugees based on Crete

    ARZU ÖZTOK AKAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    AntropolojiAnkara Üniversitesi

    Sosyal Antropoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZAFER İLBARS

Geri Dön