Geri Dön

The impact of artificial intelligence-based feedback on students' self-efficacy in academic writing classes

Akademik yazma derslerinde yapay zekâ tabanlı geri bildirimin öğrencilerin öz yeterlilikleri üzerindeki etkisi

PDF İndir

  1. Tez No: 948805
  2. Yazar: SİNEM AYDIN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SELAMİ AYDIN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Yabancı dil olarak İngilizce öğrenimi, akademik yazma öz yeterliliği, öğretmen geribildirimi, yapay zeka tabanlı geribildirim, teknoloji destekli eğitim araçları, English as a foreign language learning, academic writing self-efficacy, artificial intelligence-based feedback, teacher feedback, technology-enhanced learning
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İngiliz Dili Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 184

Özet

Yazma becerileri, öğrencilerin akademik başarılarını doğrudan etkileyen önemli bir unsurdur. Öğrenciler, edindikleri bilgi ve düşünceleri yazma becerileri ile aktardıkları için, öğrencilerin yazma yeterlilikleri akademik başarıları ile doğrudan orantılıdır (Hosseini et al., 2013). Ayrıca yazma, dilbilimsel kalıplar kullanarak anlamı doğru aktarabilmek için dilin retorik geleneklerini doğru anlamayı gerektirir (Ariyanti, 2016b) ve dil öğrencilerinin tüm bilgi, beceri ve deneyimlerini kullanmalarını gerektiren ve öğrenme, taslak oluşturma, düzeltme ve düzenleme gibi çeşitli aşamalardan oluşan bir detaylı üretim sürecidir. (Yusof et al., 2012). Yazı, titiz bir içerik organizasyonu gerektirdiğinden (Pysarchyk & Yamshynska, 2015), öğrencilerin bir düşünceyi ya da tezi planlı bir şekilde yapılandırabilme becerilerini de ortaya koyar ve bu nedenle bir öğrencinin dil becerilerini değerlendirmek için yazma geçerli bir araçtır. Ancak, karmaşık yazma becerileri bilinçli bilişsel süreçler gerektirdiğinden, çoğu yabancı dil olarak İngilizce öğrenen öğrenci tarafından fazlasıyla zorlayıcı bulunur (Ariyanti, 2016b). Yazma öz yeterliliği, yazma süreçlerinde öğrencilerin yazma becerilerine olan inançlarını artırarak, daha etkili ve yaratıcı yazılar ortaya koymaları konusunda büyük öneme sahiptir. Akademik öz yeterlilik inançları, akademik başarıyı doğrudan etkiler (Multon et al., 1991a). Öz yeterlilik, hedef koyma, dayanıklılık, ortaya koyulan çaba, duygusal eğilim ve stres seviyeleri gibi başarıyı belirleyen birçok unsuru etkilediği için davranış ve alınan sonuçların en büyük belirleyicisidir (Bandura, 2006) Detaylandırmak gerekirse, öz yeterlilik, yazma yeteneğini doğrudan etkilemesiyle değil, öğrencilerin yazma becerilerini geliştirmek için ortaya koyduğu çabayı doğrudan etkilemesiyle bilinir ve bu nedenle yazma performansı ile pozitif açıdan ilişkilidir. (Sabti et al., 2019a). Özellikle yabancı dil olarak İngilizce öğreniminde, öğrencilerin yeterli akademik yazma öz yeterliliklerinin olmaması akademik hayatlarında bazı zorluklar yaşamasına sebep olmaktadır (Y. Zhang, 2018a). Öncelikle, akademik hayatlarına zaten düşük dil seviyeleri ile başlayan birçok üniversite öğrencisinin, yabancı bir dilde dilbilimsel kalıplar kullanarak anlam yaratma konusunda karşılaştığı zorluklar, yazma becerilerine olan inançlarını olumsuz yönde etkilemektedir (Nasrollahi & Barjasteh, 2013). İleri düzey yabancı dil öğrencilerinin bile yazım hataları yapmaktan korkması, öğrencilerin yazma derslerinde daha fazla öz yeterlilik destekleyen aktivitelere yer verilmesine duyulan ihtiyacı ortaya koyar (Erkan & Saban, 2011). Ayrıca, yazma kaygısı, öğrencilerin sıkılması, gerginleşmesi ve yazma süreçlerinden tamamen kaçınması gibi yazma performanslarına zarar veren davranışlarda bulunmalarına sebep olur (Klassen, 2002) ve düşük akademik yazma öz yeterliliğe sebep olan en önemli etkenlerden birdir. (Kırmızı & Kırmızı, 2015; Martinez et al., 2011; Sabti et al., 2019a). Öğrencilerin yazma öz yeterliliği ne kadar artarsa, yazma kaygıları o kadar azalır, bu da etkili yazma eğitimi için olumlu bir dil öğrenme ortamı sağlar. Buna ek olarak, pratik eksikliği öğrencilerin düşük öz yeterliliğe sahip olmalarının en yaygın sebeplerindendir (Troop et al., 2015). Pratik sayesinde öğrencilere, adım adım ilerlenen, küçük değişiklikler ile gerekli bir öğrenme desteği sağlanır ve öğrencilerin yazma gelişimlerine ivme kazandırılır (Nourazar et al., 2022). Bu yapılan küçük değişiklikler, öğrencilerde bir“ustalık deneyimi”hissi oluşturarak öz yeterliliklerini artırır (Deri, 2022). Bandura'ya göre, bir bireyin kendi kapasitesine olan algısını değiştirebilmek ve kendi öz yeterlilik inançlarını yeniden yapılandırabilmek için en etkin yöntem deneyimlerdir (Bandura, 2006). Bu nedenle, akademik yazma derslerinde öğrencilerin yazma öz yeterliliğinin pratik ile desteklenmesi önemlidir. Son olarak, akademik yazma derslerinde düşük öğrenci öz yeterliliğinin önemli sebeplerinden bir diğeri, öğrencilerin yeterli geribildirim alamamasıdır (Bandura, 1986; Zarrinabadi & Rezazadeh, 2023). Birçok eğitim kurumunda öğretmenler, öğrencilere geribildirim sağlama konusunda birincil role sahiptir (Furqoni, 2019). Ancak öğretmenler, zaman kısıtlaması, kalabalık sınıflar, ya da uzmanlık bilgisi eksikliği gibi sebeplerden dolayı, yazma derslerinde öğrencilerin ihtiyaçlarına uygun geribildirim vermelerinin önemini bilmelerine rağmen, yeterli geribildirim sağlama konusunda zorluklar yaşamaktadır (Ruegg, 2018; Seker & Dincer, 2014). Bu bağlamda, yapay zekâ araçları, öğrencilerin akademik yazma öz yeterliliklerini ve becerilerini destekleme konusunda değerli bir çözüm sunabilir. Yapılan araştırmalar, bilgisayar destekli dil öğrenme uygulamalarının ya da yapay zekâ tabanlı bilgisayar destekli dil öğrenme uygulamalarının öğrenci öz yeterliliğini artırmada etkili olduğunu göstermiştir (Chen & Hsu, 2022; Y. Liu, 2023). Sosyal Bilişsel Teori, teknolojinin öğrenci öz yeterliliği üzerindeki etkisini açıkça vurgular (Bandura et al., 1999). Üretken yapay zekâ, İngilizce yazma derslerine, beyin fırtınası yapmak, metin üretmek ya da geliştirmek, geribildirim almak, yazım düzeltmeleri yapmak gibi birçok şekilde dahil edilebilir. Yapay zekâ araçlarıyla öğrenciler, hızlı, doğru ve kişiselleştirilmiş destek alarak, yazma becerilerinde daha yüksek bir başarı ve öz yeterlilik hissi geliştirir (Washington, 2023) ve yazma kaygılarını azaltır (Dizon & Gold, 2023). Ayrıca, yapay zekâ araçları, öğrencilerin davranışsal, duygusal ve bilişsel etkileşimini artırarak akademik duygularını pekiştirir (Nazari et al., 2021). Son olarak, yapay zeka araçları öğrencilerin yazma becerilerini geliştirmesi için pratik yapmasına ve geribildirim almasına olanak sağlar (Mun, 2024). Yapay zekâ araçları, belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda kişisel rehberlik sağlamaları için tasarlanmıştır; bu nedenle doğru ve kişiselleştirilmiş geribildirim verme potansiyelleri ile yazma derslerinde öğrenci öz yeterlilikleri üzerinde önemli bir rol oynayabilir. Yapay zekâ tabanlı geribildirim, akademik yazma derslerinde, öğretmen geribildirimine birkaç açıdan etkili bir alternatif olabilir. Öncelikle zaman ve enerji kazandırır ve öğretmen geribildirimden daha etkili bir içeriğe sahip olabilir (Jacobsen & Weber, 2023). Örneğin, öğrencilerin yazılarındaki fikirleri anlar, onlara yazılarını geliştirebilmeleri için tavsiyeler sunar (Abdalgane & Othman, 2023). Öğrencilere organizasyon ve dilbilgisi gibi çeşitli yazma zorluluklarını yenme konusunda destek olarak yazma performanslarını geliştirir (Syahnaz & Fithriani, 2023). Dilbilimsel kalıplar, bütünlük, stil, noktalama, yazım kuralları yazma becerisinin çeşitli alanlarında doğru ve yüksek kalitede geribildirim verebilir (Leiping, 2024). Buna ek olarak, İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen öğrenciler, sözbilimsel ve kültürel farklılıklardan dolayı akademik yazmada referans verme, alıntı yapma, intihal ya da bir düşünceyi başka kelimelerle ifade etme konularında birçok zorluk yaşamaktadır (Ho, 2024); yapay zekâ tabanlı geribildirim, öğrencileri sadece yazma becerilerini geliştirme konusunda değil, yaşadıkları sözbilimsel ve kültürel zorluklar konusunda da destekler (Roy & Swargiary, 2024; C. Song & Song, 2023). Sağladıkları bu kişiselleştirilmiş öğrenme ortamı sayesinde, yapay zekâ araçları, öğrenciler için ideal dil öğrenme arkadaşı ya da öğretmeni haline gelirler (Guo et al., 2022). Ayrıca, pozitif geribildirimin öğrenci öz yeterliliği ve performansı üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır (Hadden & Frisby, 2019). Zaman kısıtlamaları nedeniyle çoğu zaman istemeden hatalara odaklanmak zorunda kalan öğretmenlerin aksine, yapay zekâ araçları, uygun komut istemleri kullanıldığı takdirde, öğrencilere saniyeler içinde öğretici ve destekleyici geribildirim sağlayabilmektedir. Bu çalışmada, akademik yazma derslerinde yapay zekâ tabanlı geribildirim kullanmanın öğrencilerin öz yeterlilikleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Bu çalışma aynı zamanda, akademik yazma derslerinde geleneksel yöntemlerle verilen öğretmen geribildirimin etkisini araştırmış ve bu iki geribildirim yönteminin karşılaştırmalı etkilerini analiz etmiştir. Yarı-deneysel olarak yapılandırılmış ve Türkiye'de bir devlet üniversitesinin İngilizce hazırlık biriminde 33 öğrenci ile gerçekleştirilmiş olan bu çalışmada, rastgele belirlenmiş 16 katılımcıdan oluşan bir kontrol grubu ve 17 katılımcıdan oluşan bir deney grubu yer almaktadır. Katılımcılar, uygulama sürecine başlamadan önce 2 haftalık bir akademik yazma eğitimi sürecinden geçmiştir. Bu oryantasyon sonrasında gruplar rastgele belirlenmiş ve katılımcıların yaş, cinsiyet, bölüm, İngilizce yeterlilik seviyesi gibi demografik bilgilerini toplamak için bir ön anket gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu ön anket, aynı zamanda öğrencilerin önceki akademik yazma ve yapay zekâ kullanma deneyimleri, bu deneyimlerin kaynakları ve amaçları gibi çeşitli değişkenleri belirlemek üzere tasarlanmıştır. Ayrıca, öğrencilerin akademik yazma öz yeterlilik seviyelerini anlamak için ön test ve son test ölçüm aracı olarak Likert tipi 16 madde ve üç alt boyuttan oluşan Mitchell et al. (2021) tarafından geliştirilen ve sonrasında Doenyas et al. (2023) tarafından Türkçe literatüre kazandırılan, Bağlamsal Akademik Yazma Öz Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Ön testlerin gerçekleşmesinden sonra, 5 haftalık uygulama süresi boyunca, her hafta öğrenciler, giriş paragrafı, gelişme paragrafları, sonuç paragrafı ya da makale gibi çeşitli akademik metinler yazmışlar ve bu metinleri aldıkları geribildirim doğrultusunda yeniden düzenlemişlerdir. Kontrol grubundaki katılımcılar, her hafta akademik yazılarının ilk taslaklarını yazmış, öğretmen geribildirimi almış ve bu geribildirim üzerine düzeltmeler yaparak ikinci taslaklarını oluşturmuşlardır. Deney grubundaki öğrenciler ise aynı akademik yazma görevlerini gerçekleştirmişler ama ikinci taslaklarını oluşturmadan önce, kendilerine sağlanan komut istemleri ile ChatGPT aracılığıyla geribildirim almıştır. Bu 5 haftalık uygulama sürecinin sonunda, öğretmen geribildirimi ve yapay zekâ tabanlı geribildirimin öğrencilerin akademik yazma öz yeterlilikleri üzerindeki etkilerini karşılaştırmak için son test gerçekleştirilmiştir. Elde edilen tüm veriler, SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen veri analizi, bazı önemli sonuçlar ortaya koymuştur. Uygulama öncesinde yapılan ön test sonuçlarına göre, Türkiye'de bir devlet üniversitesinin hazırlık biriminde yabancı dil olarak İngilizce öğrenen öğrenciler, orta düzeyde bir akademik yazma öz yeterliliği seviyesine sahiptir. Ön test sonuçlarında, kontrol grubu ile deney grubu arasında akademik yazma öz yeterlilik seviyeleri açısından istatiksel bir fark bulunmamıştır. 5 haftalık uygulama sürecinin ardından, son test sonuçları her iki grubun da akademik yazma öz yeterlilik seviyelerinin orta seviyeden yüksek seviyeye çıktığını ve istatiksel olarak önemli ölçüde yükseldiğini göstermiştir. Öğretmen geribildirimi alan kontrol grubu, genel akademik yazma öz yeterliliklerinin yanında, öz yeterliliğin Yaratıcı kimlik alt boyutunu da istatiksel anlamda geliştirmiştir. Yapay zekâ geribildirimi alan grup ise, genel akademik yazma öz yeterlilik seviyelerinin yanında, öz yeterliliğin İlişkisel düşünsel yazma ve Yaratıcı kimlik alt boyutlarını istatiksel anlamda geliştirmiştir. Buna ek olarak, gruplar arası yapılan karşılaştırmalı analizler, kontrol ve deney gruplarının akademik yazma öz yeterlilik artış seviyeleri arasında anlamlı bir fark ortaya koymamıştır. Bu çalışmanın sonuçları, hem geleneksel öğretmen geribildirimin hem de yapay zekâ tabanlı geribildirimin akademik yazma öz yeterlilik seviyelerini yükseltme konusundaki güçlü potansiyelini açıkça ortaya koymaktadır. Bu anlamda, akademik yazma derslerinde yapay zekâ tabanlı geribildirim, geleneksel öğretmen geribildirimine pedagojik olarak geçerli bir alternatif sunabilir. Hem yazma sürecinin hem de yazma geribildirimi vermenin bilişsel olarak yorucu ve zaman alıcı bir süreç olması, yazma derslerindeki zaman kısıtlamaları, öğretmenlerin iş yükü gibi birçok etkenden dolayı, çoğu öğretmen yazma derslerinde düzenli ve etkili geribildirimi verme konusunda zorluklar yaşamaktadır. Bu araştırmanın da gösterdiği gibi, doğru komut istemi verildiğinde (Bkz. Ek 4), ChatGPT gibi yapay zekâ araçları, öğrencilere anında, doğru, detaylı ve kişiselleştirilmiş akademik yazma geribildirimi verme (Bkz. Ek 5) ve öğrencilerin akademik yazma öz yeterliliklerini en az öğretmen geribildirimi kadar yükseltme potansiyeline sahiptir. Ayrıca, bu çalışmada elde edilen bulgular çerçevesinde, öğrencilerin zaten akademik yazma ödevleri ve çalışmaları için, özellikle ChatGPT olmak üzere, yapay zekâ tabanlı araçları kullandığı görülmüştür. Bu yüzden çeşitli kaygılarla bu uygulamalardan kaçınmak yerine, eğitimciler ve araştırmacılar, yapay zekâ araçlarının yazma süreçlerinde etik ve etkili kullanımı konusunda öğretici ve destekleyici olmalı; öğrencileri intihal, aşırı bağımlılık ve yapay zekâ halüsinasyonları konularında bilgilendirmeli ve verilen geribildirimi her zaman eleştirel düşünme süzgecinden geçirmeleri konusunda yönlendirmelidir.

Özet (Çeviri)

Academic writing self-efficacy is critical in shaping students' academic performance and success (Sabti et al., 2019). Although still scarce, research on AI-based feedback shows promise in enhancing learners' academic writing self-efficacy (Bouzar et al., 2024; Y. Liu, 2023; Sari & Han, 2024; Washington, 2023). Therefore, this study aimed to examine the impact of AI-based feedback on academic writing self-efficacy. Additionally, the study examined the impact of teacher feedback and compared it with AI-based feedback to determine their relative effectiveness in enhancing academic writing self-efficacy. A quasi-experimental design was employed in this study, involving 33 Turkish EFL students enrolled at a preparatory school of a state university in Turkey. After receiving two weeks of academic writing instruction, the participants were randomly assigned into two groups: the control and experimental groups. A background questionnaire and the Situated Academic Writing Self-Efficacy Scale (SAWSES) developed by Mitchell et al. (2021) and adapted to Turkish by Doenyas et al. (2023) were administered as the data collection tools. During a 5-week intervention, the control group received teacher feedback, while the experimental group received AI-based feedback on their academic writing texts before revising them with the feedback received. After the implementation period, the analyses were conducted using the Wilcoxon Signed-Rank Test and Mann-Whitney U Test via SPSS. The findings revealed that Turkish EFL students had moderate levels of academic self-efficacy. The data within groups demonstrated a statistically significant improvement in students' academic writing self-efficacy levels in both the teacher and AI-based feedback groups, transitioning from moderate to high levels. Moreover, the comparative analyses between the groups revealed no statistically significant differences in the effects of these two feedback types on academic writing self-efficacy. Within the framework of this study, AI-based feedback serves as a pedagogically valid tool to enhance conventional methods to support academic writing self-efficacy. In this regard, a balanced approach that integrates AI-based feedback into academic writing instruction is recommended, provided it is supplemented by human expertise to ensure ethical, institutional, and pedagogical standards.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    913193

    Exploring opinions of corporate instructional designers on their professional development and training needs

    Kurumsal öğretim tasarımcılarının mesleki gelişim ve eğitim ihtiyaçları konusundaki görüşlerinin araştırılması

    NAZLI GÖKALP

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2025

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Eğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı

    DR. ELİF ÖZTÜRK

  2. Tez No

    902292

    Artificial intelligence-based language modelling: The effect of ChatGPT application on writing skills in the context of teaching English as a foreign language

    Yapay zekâ tabanlı dil modeli: ChatGPT uygulamasının yabancı dil olarak İngilizce öğretimi kapsamında yazma becerileri üzerindeki etkisi

    GİZEM CENGİZ KULAKSIZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞEGÜL AMANDA YEŞİLBURSA

  3. Tez No

    862639

    Uzaktan eğitimde öğrencilerin duygularını yapay zekâ ile tespit ederek dönüt sağlayan ortamın tasarımı ve değerlendirilmesi

    Design and evaluation of an environment that provides feedback by detecting students emotions with artificial intelligence in distance education

    AHMET DOĞUKAN SARIYALÇINKAYA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolTrabzon Üniversitesi

    Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN KARAL

  4. Tez No

    441405

    Bulanık mantık ile belirlenmiş çoklu zeka alanlarına göre düzenlenmiş öğrenme ortamlarının öğrencilerin akademik başarılarına etkisi

    The impact of learning environment based on multiple intelligence designated by fuzzy logic to students' achievement

    NİHAN ARSLAN NAMLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesi

    Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OZAN ŞENKAL

  5. Tez No

    894975

    An investigation into the impacts of AI-supported tools on vocabulary learning, retention and motivation of EFL young learners

    Yapay zeka destekli araçların İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen çocukların kelime öğrenimi, kalıcılığı ve motivasyonları üzerindeki etkilerin incelenmesi

    GAMZE ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    DilbilimOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMRAH EKMEKÇİ

Geri Dön