Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının problem çözme süreçlerindeki grup üstbiliş becerilerinin incelenmesi
Exploring group metacognitive skills of preservice middle school mathematics teachers in problem solving
- Tez No: 948865
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MERİÇ ÖZGELDİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Bu çalışma, ortaokul matematik öğretmeni adaylarının grup temelli problem çözme süreçlerinde sergiledikleri üstbilişsel becerileri incelemeyi amaçlamaktadır. Üstbiliş, bireylerin kendi düşünme süreçlerini planlama, izleme ve değerlendirme yoluyla düzenlemelerine olanak tanıyan bilişsel bir kontrol mekanizmasıdır. Literatürde üstbilişin bireysel düzeydeki kullanımı oldukça kapsamlı olarak araştırılmıştır; ancak grup ortamlarında nasıl yapılandığına dair çalışmalar sınırlı sayıdadır. Bu nedenle, araştırmada öğretmen adaylarının grup içinde sergiledikleri biliş bilgisi, planlama, izleme ve değerlendirme becerileri analiz edilmiştir. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması yöntemiyle yürütülmüştür. Katılımcılar, 2024–2025 eğitim-öğretim yılı güz döneminde bir devlet üniversitesinin ortaokul matematik öğretmenliği programına kayıtlı 53 öğretmen adayıdır. Veriler; Problem Çözme Envanteri, sesli düşünme protokolleri, yarı yapılandırılmış görüşmeler, çözüm kâğıtları ve araştırmacı gözlem notları yoluyla toplanmış; içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, öğretmen adaylarının grup çalışmaları sırasında üstbilişsel becerileri bilinçli ve stratejik biçimde kullandıklarını göstermiştir. Özellikle tahmin yürütme, strateji planlama, süreci izleme ve sonuca yönelik değerlendirme davranışlarının sıklıkla kullanıldığı görülmüştür. Ayrıca grup içi tartışmaların, bireylerin kendi düşünme süreçlerini fark etmelerini ve ortak kararlar geliştirmelerini desteklediği anlaşılmıştır. Bu bağlamda grup ortamlarının, bilişsel etkileşim ve öğrenme kalitesini artırma potansiyeline sahip olduğu söylenebilir. Araştırma sonuçları, öğretmen eğitimi programlarında grup temelli üstbiliş uygulamalarına sistemli biçimde yer verilmesi gerektiğine işaret etmektedir. Ayrıca bu tür uygulamalar, öğretmen adaylarının eleştirel düşünme, iletişim, karar alma, öz-yönetim ve işbirliği becerilerini de geliştirebilecek potansiyele sahiptir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the metacognitive skills demonstrated by prospective middle school mathematics teachers during group-based problem-solving processes. Metacognition is a cognitive control mechanism that allows individuals to regulate their own thinking processes through planning, monitoring, and evaluation. While the individual use of metacognition has been extensively investigated in the literature, studies on how it is structured in group settings remain limited. Therefore, this research analyzes the prospective teachers' skills in declarative knowledge, planning, monitoring, and evaluation within a group context. The study was conducted using a qualitative case study design. Participants consisted of 53 prospective teachers enrolled in the middle school mathematics teacher education program at a public university during the fall semester of the 2024–2025 academic year. Data were collected through the Problem Solving Inventory, think-aloud protocols, semi-structured interviews, solution papers, and researcher observation notes, and analyzed using content analysis. The findings revealed that the participants consciously and strategically employed metacognitive skills during group work. Specifically, behaviors such as prediction, planning strategies, monitoring progress, and evaluating outcomes were frequently observed. Additionally, group discussions helped individuals recognize their own thought processes and develop joint decisions. In this context, it can be stated that group settings have the potential to enhance cognitive interaction and the quality of learning. The results of the study suggest that metacognition-based group activities should be systematically integrated into teacher education programs. Furthermore, such practices have the potential to foster prospective teachers' critical thinking, communication, decision-making, self-management, and collaboration skills.
Benzer Tezler
- Investigation of seventh-grade students' and their mathematics teachers' solution strategies in solving Fermi problems
Yedinci sınıf öğrencilerinin ve matematik öğretmenlerinin Fermi problemlerini çözerken kullandıkları çözüm stratejilerinin incelenmesi
KÜBRA İLER
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE SEVİNÇ
- Ortaokul matematik öğretmen adaylarının model oluşturma süreçlerinin problem kurma ve çözme bağlamında incelenmesi
Investigation of model building performances of prospective middle school mathematics teachers in the context of problem posing and solving
ELİF ŞENKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimOrdu ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYAL YAVUZ MUMCU
- Matematik öğretmen adaylarının bilgisayar destekli problem kurma becerilerinin ve sürece ilişkin görüşlerinin incelenmesi
Investigation of prospective mathematics teachers' computer-aided problem posing skills and their opinions about this process
İLKNUR RAHAT SEMERCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE EV ÇİMEN
- Matematik öğretmen adaylarının GeoGebra ortamlarında çoklu çözüm gerektiren problemleri çözme süreçlerinin incelenmesi
Investigation of problems solving processes of mathematic teacher candidates requiring multiple solutions in Geographra environments
MUHAMMED ÖMER KÜÇÜKKAHVECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KAÇAR
- Fen bilgisi öğretmen adaylarının serbest cisim diyagramı çizebilme düzeylerinin mekanik konuları kapsamında incelenmesi
Investigation of the free body diagram drawing levels of science teacher candidates within the scope of mechanics topics
FİLİZ ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESİN ŞAHİN