The mediating role of humor styles in the relationship between social anxiety and self-criticism
Sosyal kaygı ve öz eleştiri arasındaki ilişkide mizah stillerinin aracı rolü
- Tez No: 948885
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EZGİ TUNA KAYKUSUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İzmir Ekonomi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Sosyal kaygı bireylere ciddi rahatsızlık vermesinin yanı sıra çoğunlukla beraberinde öz eleştiri gibi başka sorunları da getirmektedir. Mizah çok-boyutlu bir kavramdır ve katılımcı, kendini geliştirici, saldırgan ve kendini yıkıcı olmak üzere farlı mizah tarzları vardır. Yapılan araştırmalar sosyal kaygı düzeyinin bireylerin kullandıkları mizah türleri üzerinde etkili olabileceğini göstermektedir. Bu araştırmanın ilk amacı, sosyal kaygı seviyesinin belirli mizah tarzlarını tercihteki rolünü incelemektedir. Bununla birlikte bu çalışmada mizah tarzlarının sosyal kaygı ve öz eleştiri arasındaki ilişkideki aracı rolü incelenmiştir. Çalışmanın örneklemi 18-65 yaş arası Türk yetişkinlerden oluşmaktadır (N=362, %77.9 kadın). Katılımcılardan çevrimiçi olarak Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği, Mizah Tarzları Ölçeği, Öz Eleştiri Ölçeği'nin Türkçe versiyonlarını doldurmaları istenmiştir. Analizlerde ilk olarak değişkenlerin betimsel analizi ve korelasyon analizleri uygulanmıştır. Ardından sosyal kaygı seviyesi düşük ve yüksek katılımcıların kullandıkları mizah tarzları açısından farklılıklarını incelemek için çok değişkenli varyans analizi gerçekleştirilmiştir. Daha sonra mizah tarzlarının sosyal kaygı ve öz eleştirinin karşılaştırmaya dayalı ve içsel alt boyutları arasındaki ilişkide aracı rolü paralel aracılık analiziyle ölçülmüştür. Bulgular, kendini yıkıcı mizah tarzının sosyal kaygı seviyesine bağlı değişiklik gösterdiğini göstermektedir. Ayrıca katılımcı, kendini geliştirici ve kendini yıkıcı mizah tarzlarının sosyal kaygı ve karşılaştırmaya dayalı öz eleştiri arasında kısmi aracılık rolü üstlendiği bulunmuştur. Sosyal kaygı ve içsel öz eleştiri arasındaki ilişkide yalnızca kendini yıkıcı mizah tarzı kısmi aracılık yapmıştır. Çalışmanın bulguları, güçlü ve eksik yanları, gelecek araştırmalar ve klinik uygulamalar için yönlendirmeler tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Social anxiety causes considerable distress and is often associated with difficulties such as increased levels of self-criticism. Humor is a multi-dimensional construct that can be expressed in different styles, including affiliative, self-enhancing, aggressive, and self-defeating humor. Research suggests that social anxiety may influence the use of humor styles. This study aimed to examine the association between social anxiety and the use of humor styles. Furthermore, the mediating role of humor styles in the relationship between social anxiety and self-criticism was tested using two parallel mediation models. Participants were Turkish adults aged between 18 to 65 (N=362, 77.9% female). Data was collected through online self-report questionnaires, including the Turkish versions of the Liebowitz Social Anxiety Scale, Humor Styles Questionnaire, and Levels of Self-Criticism Scale. After conducting descriptive and correlational analyses, a multivariate analysis of variance was utilized to investigate group differences between participants with lower versus higher social anxiety in their use of humor styles. Then, two parallel mediation analyses were conducted to examine the mediating effect of humor styles in the relationship between social anxiety and comparative and internalized subdimensions of self-criticism. Results displayed that the frequency of self-defeating humor use varied based on participants' social anxiety levels. Furthermore, affiliative, self-enhancing, and self-defeating humor styles partially mediated the association between social anxiety and comparative self-criticism. In the path between social anxiety and internalized self-criticism, only self-defeating humor style was a significant mediator. The findings were discussed along with the study's strengths, limitations, clinical implications, and directions for future research.
Benzer Tezler
- Ergenlerin psikolojik sağlamlık özellikleri ile duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkide mizah tarzlarının aracı rolü
The mediating role of humor styles in the relationship between psychological resilience characteristics and emotion regulation skills of adolescents
CİHAD ŞENOZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKTO Karatay ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE YALÇIN
- Erken dönem uyumsuz şemalar ve ilişki doyumu arasındaki ilişkide mizahın aracı rolü
The mediating role of humor in the relationship between early maladaptive schemas and relationship satisfaction
MELİSA ATA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiAltınbaş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURAK EMRE GÜRSOY
- Psikolojik esneklik ile çalışanların öznel iyi oluşları arasındaki ilişkide mizah tarzlarının aracı rolü
The mediatory role of humor styles in the relationship between psychological flexibility and employess'subjective well-being
LEYLA BAYRAKTAR YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiMersin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HABİBE TUĞBA EROL KORKMAZ
- Çiftlerin mizah kullanma tarzlarının ilişki doyumlarına ve stresle çift olarak baş etmelerine olan etkisi
The effect of couples' styles of using humor on their relationship satisfaction and coping with stress as a couple
AYÇA ILGAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER BAHAYİ
- Öğretmenlerde bilişsel esneklik ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkide mizah kullanımı ve mutluluğun aracı rolünün yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi
The mediating role of humor and happiness in the relationship between cognitive flexibility and psychological hardiness in teachers by structural equation model
FERDİ YAĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZÖHRE KAYA