Madde bağımlılığı ve kullanımına yönelik söylemin sosyolojik incelemesi
Sociological investigation of discourse on substance abuse and use
- Tez No: 949012
- Danışmanlar: PROF. DR. YILMAZ YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Madde bağımlılığı ve kullanımı; bireylerin sağlığına büyük zararlar veren ve ekonomik ve sosyal hayatlarını yıkıma uğratan, toplumların güvenliğini ve geleceğini tehdit eden, suç ve terör örgütlerinin finansmanını sağlaması sebebiyle devletlerin güvenliklerini tehdit eden günümüzün en önemli sosyal problemlerinden biridir. Birçok farklı disiplinin çalışma alanına giren madde kullanımı ve bağımlılığı, sosyal bilimler için meselenin sosyal ilişkisel boyutlarının anlaşılması açısından önemli bir çalışma konusudur. Bu çalışmada madde bağımlılığı ve kullanımının, madde kullanıcılarının sosyal hayatlarına zarar veren boyutları üzerinde durulmaktadır. Damga, sosyal dışlanma ve sosyal sapma süreçleri etrafında şekillenen bu çalışma, madde kullanıcısı bireylerin toplumsal hayatta yüzleştikleri problemleri ve bu problemler bağlamında yaşadıkları kimlik bunalımlarını odağına almaktadır. Sosyal problemlere ek olarak madde kullanımına bağlı olarak görülen sağlık problemleri, bulaşıcı hastalık riskleri, aşırı doz ölüm vakaları gibi konular da tartışılmaktadır. Madde kullanıcısına yönelik olarak geliştirilebilecek zarar azaltımı politikaları, Avrupa Birliği üye ülkeleri örnekleri bağlamında açıklanmaktadır. Çalışmada ülkemizdeki ve dünyadaki madde kullanımına ve bağımlılığına yönelik yürütülen çalışmalar incelenmektedir. Bu bağlamda Türkiye özelinde; bakanlıkların yürüttükleri çalışmalar ve politikalar ile Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yürüttüğü çalışmalar, bu çalışmalar sonucunda yayınladıkları yıl sonu faaliyet raporları incelenecektir. Bunlara ek olarak TBMM araştırma komisyonları ve ulusal eylem planları gibi kapsamlı çalışmalar meselenin anlaşılmasında başvurulacak kaynakları oluşturmaktadır. Madde kullanımı ve bağımlılığı tüm dünyanın ortak problemidir. Küresel ölçekli bir problem olması sebebiyle yasadışı madde ile mücadelede uluslararası işbirliği ve dayanışma önemli bir yer tutmaktadır. Bu sebeple Türkiye özelindeki raporlara ek olarak dünyadaki genel durumu anlamlandırmak adına uluslararası kuruluşların raporları çalışmanın önemli bir başka veri kaynağını oluşturmaktadır. Bu bağlamda Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC), Avrupa Birliği Uyuşturucu Ajansı (EUDA), Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kurumlarının raporları incelenip, dünyadaki genel durum ve mevcut politikaların bir yorumu sunulacaktır. Çalışmanın son bölümünü, söylem türleri ve analizleri oluşturmaktadır. Ulusal ve uluslararası raporlardan elde ettiğimiz veriler, nitel bir araştırma yöntemi kapsamında yorumsamacı bir bakışla ele alınacaktır. Söylem analizi tekniği ile kurguladığım söylem türleri, madde kullanımı ve bağımlılığına dair mevcut anlayışların kavranmasını amaçlamaktadır. Bu anlamıyla çalışma, Türkiye'deki madde kullanımı ve bağımlılığına yönelik geliştirilen politikaların daha kapsayıcı bir biçimde genişlemesine katkı sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Substance use and addiction are among the most pressing social problems of our time. They severely harm individuals' health, devastate economic and social lives, threaten public safety and the future of societies, and pose a significant security risk to states by serving as a financial resource for criminal and terrorist organizations. As a multidisciplinary issue, substance use and addiction are particularly important topics within the social sciences, as they allow for a deeper understanding of the social and relational dimensions of the phenomenon. This study focuses on the aspects of substance use and addiction that negatively affect the social lives of users. It explores the issues faced by individuals who use substances, particularly within the frameworks of stigmatization, social exclusion, and social deviance, and centers on the identity crises experienced by users in the context of these challenges. In addition to these social problems, the study also addresses health-related issues stemming from substance use, such as increased risk of infectious diseases and fatal overdoses. Furthermore, harm reduction policies developed to address substance use are examined through examples from European Union member states. In the context of Turkey, the study reviews policies and initiatives implemented by government ministries, activities carried out by the General Directorate of Security, and their respective year-end activity reports. In addition, the study utilizes comprehensive sources such as parliamentary research commission reports and national action plans to better understand the issue. As a global issue, substance use and addiction necessitate international cooperation and solidarity in the fight against illicit drugs. Accordingly, in addition to national reports specific to Turkey, international reports are also considered vital data sources for comprehending the global context. Reports published by key organizations such as the United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC), the European Union Drugs Agency (EUDA), and the World Health Organization (WHO) are analyzed to provide a broad perspective on the current global situation and policy landscape. The final part of this study is dedicated to discourse types and discourse analysis. Data obtained from national and international reports will be interpreted using a qualitative research method and analyzed through an interpretivist lens. The constructed discourse types aim to reveal prevailing understandings of substance use and addiction. In this regard, the study ultimately seeks to contribute to the development of more inclusive and effective policies addressing substance use and addiction in Turkey.
Benzer Tezler
- Kentsel tasarımda toplum katılımına yönelik dijital araçların kullanımı
Use of digital tools for public participation in urban design
ARAF ÖYKÜ TÜRKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN EYÜP EYUBOĞLU
- Sustainable development goals in lower-middle income economy: Relevancy and outlook in Cameroon
Alt gelirli ekonomi'de sürdürülebilir kalkınma hedefleri: Kamerun'da uygunluk ve görünüm
HAMAN ADAMA MOHAMADOU
Doktora
İngilizce
2022
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
- Üniversite öğrencilerinin alkol ve madde kullanımına yönelik tutumları ve damgalama
Attitudes and stigmatization of university students towards alcohol and substance abuse
MERVE YILMAZ KAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT ATİK
- 20-30 yaş arası gençlerde madde bağımlılığı ve aile ilişkilerinin incelenmesi (Iğdır örneği)
Examination of substance addiction and family relationships in young people aged 20-30 (Iğdır example)
MUHAMMET BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sosyal HizmetArdahan ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BERİVAN VARGÜN
- Tedavi sürecindeki bağımlıların sentetik kannabinoid kullanım örüntüleri ve algıları
Usage patterns and perceptions of synthetic cannabinoids of in-treatment addicts
YASEMİN SANAL
Doktora
Türkçe
2016
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFİ İLHAN YARGIÇ