Adölesanlarda beslenme okuryazarlığı düzeyleri ile diyet kalitesi ve antropometrik değerler arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between nutrition literacy levels, diet quality, and anthropometric measurements in adolescents
- Tez No: 949623
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLPERİ DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu çalışma adölesanların beslenme okuryazarlığı düzeyleri ile diyet kalitesi ve antropometrik ölçüm değerleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacı ile 14-18 yaş aralığındaki 305 lise öğrencisi ile yürütülmüştür..Araştırma verileri anket formu ile yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır..Vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel/boyun çeveresi ölçümleri araştırmacı tarafından alınmıştır. Anket formunda öğrencilere ve ailelerine ilişkin sosyodemografik bilgiler, yeme alışkanlıkları Adölesan Beslenme Okuryazarlığı Ölçeği(ABOÖ), Akdeniz Diyet Kalite ölçeği(KIDMED) ve Besin Tüketim Sıklığı Formu yer almaktadır. Çalışmaya katılan adölesanların yaş ortalaması 15,37±1,10 yıl olup %67,9'u normal vücut ağırlığında (15-85.persentil), %13,4'ü fazla kilolu (85-97persentil) ve %4.6'sı obez (>97 persentil) sınıfındadır. Adölesanların BKİ ortalamalarının kızlarda 22,4±4,4 kg/m2, erkeklerde 23,67±3,95 kg/m2 olduğu saptanmıştır. Adölesanlarda bel çevresi sınıflandırmasına göre %11,2'i abdominal obezite riski taşımakta ve bel/boy oranı sınıflandırmasına göre %72,0'ı normal grupta, boyun çevresi sınıflandırmasına göre %23,3'ü riskli gruptadır. Çalışmaya katılan adölesanların zaman zaman %62,9'ü öğün atlarken en çok atlanan öğün sabah kahvaltısı (%68,8'i) olurken, en az atlanan öğün akşam yemeği (%12,2) olmuştur. Adölesanların günlük su tüketimi değerlendirildiğinde ortalama 7,65 su bardağı (1 SB 200 ml) olduğu saptanmıştır. Adölesanların ortalama Akdeniz Diyetine Uyum Puanı kız öğrencilerde 5,48±2,01, erkek öğrencilerde 3,96±2,04 olup öğrencilerin %29,2'si düşük düzeye, %61,6 orta düzeyde, %9,2 optimal düzeye sahiptir. Adölesanların toplam beslenme okuryazarlığı puanı ortalama puanı 67,70±8,77 olup işlevsel beslenme okuryazarlığı puanı 23,89±5,33 , etkileşimli beslenme okuryazarlığı 16,99±4,79 ve kritik beslenme okuryazarlığı ortalaması 26,82±4,12 olarak saptanmıştır. Zayıf bireylerin KIDMED puanının hafif kilolu bireylerden anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır (p
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the relationship between adolescents' nutrition literacy levels, dietary quality, and anthropometric measurements, and was conducted with 305 high school students aged 14–18. The research data were collected through face-to-face interviews using a questionnaire. Measurements of body weight, height, waist-neck circumference were performed by the researcher. The questionnaire included sections on sociodemographic characteristics of students and their families, eating habits, the Adolescent Nutrition Literacy Scale, the Mediterranean Diet Quality Index (KIDMED), and the Nutrition Frequency Consumption Form.The mean age of the participants was 15,37 ± 1,10 years, with 67,9% classified as having normal body weight (15th–85th percentile), 13,4% as overweight (85th–97th percentile), and 4,6% as obese (>97th percentile). The average BMI was determined to be 22.4 kg/m² for females and 23.67 kg/m² for males. According to waist circumference classification, 11,2% of adolescents were at risk of abdominal obesity. Based on the waist-to-height ratio, 72% were classified as normal, while 23,3% were categorized as being at risk according to neck circumference classification. Meal-skipping behavior was reported by 62,9% of participants, with breakfast being the most frequently skipped meal (68,8%), while dinner was the least skipped (12.2%). The average daily water consumption of participants was calculated as 7.65 glasses (1 glass = 200 ml). The average Mediterranean Diet Adherence Score was 5,48 for females and 3,96 for males, with 29.2% of participants exhibiting low adherence, 66.9% moderate adherence, and 9.4% optimal adherence to the Mediterranean diet. The average total nutrition literacy score was 67.70, with functional nutrition literacy averaging 23.89, interactive nutrition literacy 16.99, and critical nutrition literacy 26.82. It was observed that underweight participants had significantly higher KIDMED scores compared to overweight participants (p
Benzer Tezler
- Adolesanlarda beslenme okuryazarlığı düzeyinin belirlenmesi: Samsun ili örneği
Assessing the level of nutrition literacy of adolescents: Samsun sample
ÇİĞDEM LAFCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikOndokuz Mayıs ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUNİSE HANDAN GÜNEŞ
- Adolesanların sağlığı geliştirme davranışına web destekli eğitim ve danışmanlığın etkisinin incelenmesi
Investigation of the effectiveness of web based training and consultancy about adolescents' health promotion behavior
SABAHAT COŞKUN
Doktora
Türkçe
2015
Halk SağlığıSağlık Bilimleri ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. Gülten GÜVENÇ
- Çivril yöresindeki adolesanlarda beslenme okuryazarlığının mevcut durumu ve etkileyen faktörler
Status of nutrition literacy and affecting factors in adolescents in çivril, Denizli
ÇAĞLA AYER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Beslenme ve DiyetetikPamukkale ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ERGİN
- Adölesanlarda beslenme okuryazarlık düzeyi ile beden kitle indeksi arasındaki ilişki
The relationship between nutrition literacy level and body mass index in adolescents
BÜŞRA NUR KARACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SONAY TÜRKMEN
- Lise öğrencilerinde beslenme okuryazarlığı ve obezite yaygınlığının değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
BETÜL DİLSİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk SağlığıSanko ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL AKTAŞ