Geri Dön

Türkiye'de kadın sağlığına yönelik Mindfulness temelli müdahaleler: Sosyal hizmet perspektifinden sistematik bir derleme

Mindfulness-based interventions for women's health in Turkey: A systematic review from a social work perspective

PDF İndir

  1. Tez No: 949901
  2. Yazar: EDA SAVRAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MERVE DENİZ PAK GÜRE
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
  6. Anahtar Kelimeler: Bilinçli Farkındalık, Mindfulness, Mindfulness temelli müdahaleler, kadın sağlığı, sosyal hizmet, Mindfulness, mindfulness-based interventions, women's health, social work
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Başkent Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmetler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 119

Özet

Bu çalışma, Türkiye'de kadın sağlığı alanında mindfulness temelli müdahaleleri konu edinen lisansüstü tezleri sosyal hizmet disiplini bağlamında sistematik olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Mindfulness temelli müdahaleler, genellikle bireylerin farkındalık, kabul ve yargılamama temelli yaklaşımlarla stresle başa çıkmasını, psikolojik dayanıklılığını artırmasını ve öz bakım becerilerini geliştirmesini hedefleyen uygulamalardır. Kadın sağlığı alanında ise gebelik, doğum sonrası dönem, menopoz, infertilite ve onkolojik tedavi süreçleri gibi fiziksel ve duygusal olarak hassas dönemlerde etkin bir araç olarak kullanılmaktadır. Araştırma kapsamında Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında yapılan taramalar sonucunda toplam 694 kayıt elde edilmiş; PRISMA protokolüne dayanan eleme ölçütlerine göre yapılan değerlendirmeler sonunda 11 tez içerik analizi için uygun bulunmuştur. Çalışma bulguları hedeflenen gruplar, ana bilim dalı, ve uygulama yöntemleri, kullanılan ölçüm araçları ve nitel sonuçları da içerecek şekilde incelenmiş elde edilen sonuçlar sosyal hizmet perspektifinden değerlendirilmiştir. Tarama sonrasında incelemeye konu edilen çalışmaların, mindfulness temelli müdahalelerin Türkiye'de özellikle Hemşirelik Anabilim Dalı, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Anabilim Dalı, Rekreasyon Anabilim Dalı, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, Ebelik Anabilim Dalı gibi sağlık bilimleri alanlarında yoğunlaştığını; henüz sosyal hizmet disiplininden çalışma olmadığını ortaya koymuştur. Müdahalelerin çoğunlukla kadınların menopoz gibi yaşam döngüsündeki doğal geçiş evrelerinde ya da fiziksel ve duygusal hassasiyet taşıyan doğum sonrası ya da kanser sonrası süreçlerde kullanıldığı ve genel olarak psikolojik iyilik hali üzerinde olumlu sonuçlar doğurduğu belirlenmiştir. Hem elde edilen bulgular hem de kuramsal çerçevede sunulan literatür sonuçlarının, mindfulness'ın sosyal hizmet pratiğinde hem hizmet alan bireyler hem de meslek uzmanlarının öz bakım süreçleri açısından kullanışlı bir araç olabileceğine işaret etmektedir. Bu doğrultuda, sosyal hizmet uygulamaları, araştırmaları ve eğitimi bağlamında mindfulness temelli müdahalelerin daha yaygın ve disipline özgü biçimde ele alınması önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

This study aims to systematically examine postgraduate theses focusing on mindfulness-based interventions in the field of women's health in Türkiye, within the context of the social work discipline. Mindfulness-based interventions are generally designed to help individuals cope with stress, enhance psychological resilience, and improve self-care skills through awareness, acceptance, and non-judgmental approaches. In the field of women's health, these interventions are utilized as effective tools during physically and emotionally sensitive periods such as pregnancy, the postpartum period, menopause, infertility, and oncological treatment processes. As part of the research, a total of 694 records were retrieved from the National Thesis Center of the Council of Higher Education in Türkiye. After applying the inclusion and exclusion criteria within PRISMA protocol, 11 theses were deemed suitable for content analysis. The findings were analyzed in terms of target groups, academic departments, intervention methods, measurement tools used, and qualitative outcomes. These results were also evaluated from a social work perspective. The review revealed that the studies on mindfulness-based interventions in Türkiye are primarily concentrated within health sciences disciplines such as Nursing, Obstetrics and Gynecology Nursing, Mental Health and Psychiatry, Recreation, Clinical Psychology, and Midwifery. Notably, there are no theses from the field of social work to date. Most of the interventions focused on natural transitional phases in women's lives, such as menopause, or physically and emotionally sensitive processes like the postpartum period or post-cancer treatment. The studies generally reported positive effects on psychological well-being. Both the findings and the theoretical literature reviewed suggest that mindfulness could be a valuable tool in social work practice—for both service users and professionals—in terms of promoting self-care. Accordingly, it is recommended that mindfulness-based interventions be more widely and discipline-specifically integrated into social work practice, research, and education.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    540096

    Türkiye'de kadın sağlığına yönelik politikalar

    Policies towards women's health in Turkey

    GAMZE ELMAS

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Sağlık Kurumları YönetimiBahçeşehir Üniversitesi

    Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR PEKTEKİN

  2. Tez No

    608791

    Medicalization and the discourses of women's reproductive health in Elele, 1976-1989

    Elele dergisinde 1976-1989 yılları arasında kadın üreme sağlığı söylemleri ve tıbbileştirme

    DAMLA OKAY YILDIRIM

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    SosyolojiBahçeşehir Üniversitesi

    Sinema Televizyon Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİLAY ULUSOY

  3. Tez No

    453404

    Türkiye'de hazırgiyim sanayinde kadın işgücünün durumu: Ankara ili örneği

    The state of ready-to-wear industry in Turkey: Ankara provience sample

    NAZMİYE DEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DİLEK BOSTAN BUDAK

  4. Tez No

    435834

    Türkiye'deki şartlı nakit transferlerinin bazı sağlık göstergeleri üzerine olası etkilerinin değerlendirilmesi

    Assessment of possible effects of conditional cash transfers on some health indicators in Turkey

    TUNCAY KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Halk SağlığıHacettepe Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MAHMUT SAADİ YARDIM

  5. Tez No

    902910

    Highly educated and professional, middle class women with reproductive health problems between biomedicine and complementary and alternative medicine: A Case study in Türki̇ye

    Biyotıp ve tamamlayıcı ve alternatif tıp arasında üreme sağlığı sorunları olan, eğitimli ve profesyonel, orta sınıf kadınlar: Türkiye'de bir vaka çalışması

    TUĞBA ÖZCAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    SosyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE AYŞE HOŞGÖR

Geri Dön