Farklı koşullarda yetiştirilen arpa (Hordeum vulgare L.) bitkisinde Thysanoptera türlerinin moleküler ve morfolojik teşhisi ile popülasyon yoğunluğunun belirlenmesi
Molecular and morphological identification of Thysanoptera species and determination of population density in barley (Hordeum vulgare L.) plants grown under different conditions
- Tez No: 949939
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İNCİ ŞAHİN NEGİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
1960'lardaki Yeşil Devrim, ürün verimini artırmasına rağmen yeraltı suyu kirliliği ve biyolojik çeşitlilik kaybı gibi önemli ekolojik endişelere yol açan inorganik gübrelerin yaygın olarak benimsenmesine yol açmıştır. Buna karşılık, organik toprak iyileştiricileri gibi sürdürülebilir alternatifler, tarımsal ekosistem sağlığını desteklerken zararlı baskılarını azaltma potansiyelleri nedeniyle dikkat çekmiştir. Bu tez çalışmasında, arpa tarlalarındaki thrips (Thysanoptera) toplulukları üzerinde beş toprak yönetim uygulamasının (Mısır anızı, mısır kompostu, mısır yeşil aksam uygulaması, inorganik gübreleme ve işlenmemiş bir kontrol) etkilerini değerlendirilmiştir. Entegre moleküler (mtCOI barkodlama) ve morfolojik tanımlama yöntemleri kullanılarak, uygulamalar arasında 16 thrips türü (Aeolothrips collaris Priesner 1919, Aeolothrips fasciatus (Linnaeus 1758), Aeolothrips intermedius Bagnall 1934, Aeolothrips linarius Priesner 1948, Aeolothrips tenuicornis Bagnall 1926, Anaphothrips obscurus (Müller 1776), Frankliniella occidentalis (Pergande 1895), Frankliniella tenuicornis (Uzel 1895), Limothrips denticornis (Haliday 1836), Melanthrips tristis Priesner 1936, Thrips meridionalis (Priesner 1926), Thrips physapus Linnaeus 1758, Thrips tabaci Lindeman 1889, Haplothrips leucantemi (Schrank 1781), Haplothrips reuteri (Karny 1907), Haplothrips tritici (Kurdjumov 1912)) kaydedilmiştir. H. tritici, özellikle mısır anızı (toplam 645 birey) ve mısır yeşil aksam (toplam 530 birey) uygulamalarında baskın tür olarak kaydedilmiştir. Mısır kompost uygulaması parselleri en yüksek tür çeşitliliğini (Shannon H=0.82) sergilenmiştir, ancak aynı zamanda zararlı F. occidentalis 'te (13 birey) bir artış da olmuştur. Buna karşılık, monokültürleri için uygun koşul olan mısır yeşil aksam uygulaması en düşük çeşitliliğe (H=0.15) ve düzgünlüğe (Pielou J=0.077) yol açtığı görülmüştür. İlginç bir şekilde, muhtemelen minimum toprak bozulması nedeniyle inorganik gübre ve kontrol parselleri en yüksek sayıda predatör thrips barındırmıştır (her biri 7 birey). Genel olarak bulgular, organik kaynaklarla yetiştirilen arpa bitkisindeki thrips toplulukları üzerinde, mısır kompost uygulaması biyolojik çeşitliliği teşvik ederken, yeşil aksam uygulaması zararlı riskini artırabileceği gibi farklı etkiler sebep olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar, sürdürülebilir tarımda bağlama özgü organik yönetim stratejilerinin önemini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Although the Green Revolution of the 1960s increased crop yields, it also led to widespread adoption of chemical fertilizers, raising significant ecological concerns such as groundwater pollution and biodiversity loss. In contrast, sustainable alternatives like organic soil amendments have gained attention for their potential to support agroecosystem health while reducing pest pressures. In this thesis study, the effects of five soil management practices (maize stubble, maize compost, maize green manure application, inorganic fertilization, and an untreated control) on thrips (Thysanoptera) communities in barley fields were evaluated. Using integrated molecular (mtCOI barcoding) and morphological identification methods, 16 thrips species were recorded across the treatments (Aeolothrips collaris Priesner 1919, Aeolothrips fasciatus (Linnaeus 1758), Aeolothrips intermedius Bagnall 1934, Aeolothrips linarius Priesner 1948, Aeolothrips tenuicornis Bagnall 1926, Anaphothrips obscurus (Müller 1776), Frankliniella occidentalis (Pergande 1895), Frankliniella tenuicornis (Uzel 1895), Limothrips denticornis (Haliday 1836), Melanthrips tristis Priesner 1936, Thrips meridionalis (Priesner 1926), Thrips physapus Linnaeus 1758, Thrips tabaci Lindeman 1889, Haplothrips leucantemi (Schrank 1781), Haplothrips reuteri (Karny 1907), Haplothrips tritici (Kurdjumov 1912)). H. tritici was the dominant species, particularly in the maize stubble (645 individuals) and maize green manure (530 individuals) treatments. Compost-treated plots exhibited the highest species diversity (Shannon H=0.82), though they also saw an increase in the pest F. occidentalis (13 individuals). In contrast, the maize green manure treatment resulted in the lowest diversity (H=0.15) and evenness (Pielou J=0.077), suggesting favorable conditions for pest monocultures. Interestingly, inorganic fertilizer and control plots hosted the highest number of predatory thrips (7 individuals each), likely due to minimal soil disturbance. Overall, the findings highlight the differential impacts of organic amendments on thrips communities: while compost enhances biodiversity, green manure may elevate pest risks. These results underscore the importance of context-specific organic management strategies in sustainable agriculture.
Benzer Tezler
- Tuzlu koşullarda yetiştirilen arpa (Hordeum vulgare L. cv. 'bülbül 89') fidelerinin bazı morfolojik ve anatomik parametrelerine ginkgo biloba ekstraktının etkileri
The effects of ginkgo biloba extract on the some morphological and anatomical parameters of barley (Hordeum vulgare L. cv. 'bülbül 89') seedlings grown under saline conditions
ŞÖLEN KARAFERYELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
BiyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAT ÇAVUŞOĞLU
- Tuzlu koşullarda yetiştirilen arpa fidelerinin bazı morfolojik ve anatomik parametrelerine folik asitin etkileri
The effects of folic acid on the some morphological and anatomical parameters of barley seedlings grown under saline conditions
HATİCE TUĞBA AÇA
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
BotanikSüleyman Demirel ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMRA KILIÇ
- Tuzlu koşullarda yetiştirilen arpa fidelerinin bazı morfolojik ve anatomik parametrelerine hidrojen peroksidin etkileri
The effects hydrogen peroxide on some morphological and anatomical parameters of barley seedlings grown under saline conditions
AYTEN KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
BiyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMRA KILIÇ
- Tuzlu koşullarda yetiştirilen arpa fidelerinin bazı morfolojik ve anatomik parametrelerine askorbik asitin etkileri
The effects of ascorbic acid on the some morphological and anatomical parameters of barley seedlings grown under saline conditions
GÖKSEL BİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
BiyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAT ÇAVUŞOĞLU
- Tuzlu koşullarda yetiştirilen arpa fidelerinin bazı morfolojik ve anatomik parametrelerine salisilik asitin etkileri
The effects of salicilik acid on the some morphological and anatomical parameters of barley seedlings grown under saline conditions
BERRİN TEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
BiyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. KÜRŞAT ÇAVUŞOĞLU