Üniversite öğrencilerinde belirsizliğe tahammülsüzlük ve duygu düzenleme güçlükleri ile akılcı ve sezgisel karar verme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The investigation of the relationship between intolerance of uncertainty and difficulties in emotion regulation with rational and intuitive decision making styles in university students
- Tez No: 949981
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULLAH SÜRÜCÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Akılcı ve Sezgisel Karar Verme, Duygu Düzenleme Güçlüğü, Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Rational and Intuitive Decision Making, Difficulty in Emotion Regulation, Intolerance of Uncertainty
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Bu araştırmada üniversite öğrencilerinde belirsizliğe tahammülsüzlük ve duygu düzenleme güçlükleri ile akılcı ve sezgisel karar verme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2024-2025 eğitim öğretim yılında Necmettin Erbakan Üniversitesi, KTO Karatay Üniversitesi ve Selçuk Üniversitesinde öğrenim görmekte olan 615 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada verileri toplamak için Akılcı ve Sezgisel Karar Verme Stilleri Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgiler Formu kullanılmıştır. Araştırmada Bağımsız Örneklem t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Bonferroni Testi, Pearson Korelasyon Analizi, Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi ve Aracılık Analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği'nin tüm alt boyutlarının (açıklık, amaçlar, dürtü, stratejiler, kabul etmeme) Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği alt boyutları (ileriye yönelik kaygı, engelleyici kaygı) ile arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği'nin tüm alt boyutları ile akılcı karar verme stili arasında negatif yönlü zayıf; sezgisel karar verme stili arasında ise pozitif ve anlamlı korelasyonlar bulunmuştur. Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği'nin ileriye yönelik kaygı boyutu ile akılcı karar verme stili arasında pozitif yönlü zayıf anlamlı bir ilişki; engelleyici kaygı boyutu ile sezgisel karar verme stili arasında pozitif yönlü zayıf anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Duygu düzenleme güçlüklerinin akılcı karar verme stili değişkeninin varyansının %4.1'ini, sezgisel karar verme stili değişkeninin varyansının %3.6'sını açıkladığı; belirsizliğe tahammülsüzlüğün ise akılcı karar verme stili değişkeninin varyansının %3.1'ini, sezgisel karar verme stili değişkeninin varyansının %1.1'ini açıkladığı görülmüştür. Aracılık analizi sonuçlarında, belirsizliğe tahammülsüzlüğün akılcı karar verme üzerindeki etkisinde duygu düzenleme güçlüğünün anlamlı ve kısmi bir aracı rol oynadığı bulunmuştur. Bununla birlikte, belirsizliğe tahammülsüzlük ile sezgisel karar verme stili arasında doğrudan anlamlı bir ilişki bulunmazken; bu değişkenin duygu düzenleme güçlüğü aracılığıyla sezgisel karar verme stilini dolaylı ve pozitif yönde anlamlı bir şekilde etkilediği saptanmıştır. Üniversite öğrencilerinin Akılcı/Sezgisel Karar Verme Ölçeği puan ortalamaları eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık gösterirken; cinsiyet, ailenin sosyoekonomik düzeyi, sınıf düzeyi ve algılanan ebeveyn tutumuna göre farklılaşmadığı bulunmuştur. Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği puan ortalamaları cinsiyet, ailenin sosyoekonomik düzeyi, eğitim düzeyi, sınıf düzeyi ve algılanan ebeveyn tutumuna göre anlamlı bir farklılık göstermiştir. Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği puan ortalamaları ebeveyn tutumlarına göre anlamlı bir farklılık gösterirken; cinsiyet, ailenin sosyoekonomik düzeyi, eğitim düzeyi ve sınıf düzeyine göre farklılaşmadığı bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationship between intolerance to uncertainty and emotional regulation difficulties in university students and their rational and intuitive decision-making styles. The study employed the correlational survey model, one of the quantitative research methods. The study group consisted of 615 university students enrolled at Necmettin Erbakan University, KTO Karatay University, and Selçuk University during the 2024-2025 academic year. The Rational and Intuitive Decision-Making Styles Scale, Emotional Regulation Difficulty Scale, Intolerance of Uncertainty Scale, and a Personal Information Form prepared by the researcher were used to collect data in the study. The study employed the Independent Samples t-Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Bonferroni Test, Pearson Correlation Analysis, Multiple Linear Regression Analysis, and Mediation Analysis. According to the findings of the study, a positive, moderate, and significant relationship was found between all subscales of the Emotion Regulation Difficulty Scale (openness, goals, impulses, strategies, and rejection) and the subscales of the Intolerance of Uncertainty Scale (future-oriented anxiety and inhibitory anxiety). Negative weak correlations were found between all subscales of the Emotion Regulation Difficulty Scale and rational decision-making style, while positive and significant correlations were found between the subscales and intuitive decision-making style. A weak positive correlation was found between the future-oriented anxiety dimension of the Intolerance of Uncertainty Scale and the rational decision-making style, and a weak positive correlation was found between the inhibitory anxiety dimension and the intuitive decision-making style. Emotional regulation difficulties explained 4. 1% of the variance of the rational decision-making style variable and 3.6% of the variance of the intuitive decision-making style variable, while intolerance of uncertainty explained 3.1% of the variance of the rational decision-making style variable and 1.1% of the variance of the intuitive decision-making style variable. In the mediation analysis results, it was found that difficulty in regulating emotions played a significant and partial mediating role in the effect of intolerance of uncertainty on rational decision-making. However, while no direct significant relationship was found between intolerance of uncertainty and intuitive decision-making style, it was determined that this variable indirectly and positively affects intuitive decision-making style through emotional regulation difficulties. The mean scores of university students on the Rational/Intuitive Decision-Making Scale showed a significant difference according to educational level, but no difference according to gender, family socioeconomic status, class level, or perceived parental attitude. The mean scores on the Emotion Regulation Difficulty Scale showed a significant difference according to gender, family socioeconomic status, educational level, class level, and perceived parental attitude. The mean scores on the Intolerance of Uncertainty Scale showed a significant difference according to parental attitudes; however, no significant differences were found based on gender, family socioeconomic status, educational level, or class level.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde öz yeterlilik ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide belirsizliğe tahammülsüzlük ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün incelenmesi
Investigating the mediating role of intolerance of uncertainty and difficulty in emotion regulation in the relationship between self-efficacy and psychological well-being in university students
FURKAN BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN EBADİ
- Üniversite öğrencilerinde bilişsel esneklik, belirsizliğe tahammülsüzlük ve duygu düzenleme güçlüğünün sosyal kaygıyı yordama gücünün incelenmesi
Investigating the predictive power of cognitive flexibility, intolerance of uncertainty and difficulty in emotion regulation on social anxiety in university students
ÖZLEM ÖZGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VOLKAN AVŞAR
- Duygu düzenleme becerilerini artırmaya yönelik bilişsel davranışçı psikoeğitim programının çeşitli psikolojik değişkenler üzerindeki etkisi
The effect of cognitive behavioral psychoeducation program to increase emotion regulation skills on various psychological variables
LEYLA ABDULLAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiBursa Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAZANFER ANLI
- Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları ve travma sonrası stres belirtileri arasındaki ilişkide belirsizliğe tahammülsüzlüğün düzenleyici rolünün incelenmesi
Investigation of the moderating role of intolerance of uncertainty in the relationship between childhood trauma and post traumatic stress symptoms in university students
DUYGU TÜZÜN
- English preparatory students' ambiguity tolerance, foreign language anxiety and willingness to communicate in English
İngilizce hazırlık sınıfı öğrencilerinin belirsizlik hoşgörüsü, yabancı dil kaygısı ve İngilizce iletişim kurma istekliliği
ASİYE BAŞTÜRK BEYDİLLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDANE DENKCİ AKKAŞ