Paternalist liderliğin mesleki canlılığa etkisinde çalışan mutluluğunun aracı rolü: Hizmet işletmeleri çalışanları üzerinde bir araştırma
The mediating role of employee happiness in the effect of paternalistic leadership on vocational vitality: A Study on employees in service organizations
- Tez No: 950076
- Danışmanlar: PROF. DR. BERRİN FİLİZÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Paternalist Liderlik, Mesleki Canlılık, Çalışan Mutluluğu, Catering İşletmeleri, Paternalistic Leadership, Professional Vitality, Employee Happiness, Catering Businesses
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Günümüzün yoğun rekabet ortamında işletmelerin başarısı, ast-üst ilişkilerinin uyumlu ve etkin bir biçimde işlemesine bağlıdır. Bu uyum ise büyük ölçüde işletmelerin benimsedikleri yönetim anlayışıyla şekillenmektedir. Paternalizmin egemen olduğu işletmelerde liderler (yöneticiler) çalışanlara tıpkı bir babanın evlatlarına davrandığı gibi davranırlar. Dolayısıyla, liderler çalışanlarının hayatlarının her yönüyle derinlemesine ilgilenir, çalışanlar da gönüllü olarak bunu kabul ederler. Liderlerin sergileyecekleri bu tutum ve davranışlar ise çalışanların performans, canlılık, bağlılık, iş doyumu ve çalışan mutluluğu gibi konular üzerinde etkide bulunmaktadır. Bu tezin temel amacı; paternalist liderliğin çalışanların mesleki canlılıkları üzerine etkisinde onların mutluluklarının aracı rolünün belirlenmesidir. Araştırmanın evrenini İzmir'de Catering hizmeti veren Bortar Group'un tüm çalışanları oluşturmaktadır (N:1120). Çalışmanın örneklemini ise anketleri gönüllü olarak cevaplayan 428 kişi oluşturmaktadır. Anketlerden elde edilen veriler SPSS 23 İstatistiksel analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada İzmir Bortar Group Catering işletmesinde çalışanların, liderlerinin kendilerine paternalist davranışlar sergileyip sergilemediklerini, bu davranışların onların mesleki canlılıklarını etkileyip etkilemediğini belirlemek ve bunda mutlu olma durumlarının aracı rolünü ortaya koyabilmek amaçlanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilere öncelikle normal dağılım testi yapılmış, sonrasında ise açıklayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Elde edilen faktörlere göre araştırmanın modeli oluşturulmuş ve model test edildikten sonra da doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Araştırmanın aracılık modeli ise Macro Prosess aracılık uygulaması ile analiz edilmiştir. Sonuç itibariyle paternalist liderliğin çalışanların mesleki canlılıklarına olan etkisinde çalışan mutluluğu olumlu bir katkı sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
In today's highly competitive environment, the success of businesses depends on the smooth and effective functioning of superior-subordinate relations. This harmony is largely shaped by the management approach adopted by the organization. In companies where paternalism is prevalent, leaders (or managers) treat their employees much like a father would treat his children. As a result, leaders take a deep and genuine interest in every aspect of their employees' lives, and employees willingly accept this. Such leadership attitudes and behaviors have significant effects on employees' performance, vitality, commitment, job satisfaction, and overall happiness at work. The primary aim of this thesis is to examine the mediating role of employee happiness in the relationship between paternalistic leadership and employees' occupational vitality. The study was conducted among the employees of Bortar Group, a catering service provider based in İzmir, with a total population of 1,120 employees. The sample consisted of 428 individuals who voluntarily participated in the survey. Data collected through the questionnaires were analyzed using SPSS 23. The study aimed to explore whether employees perceive paternalistic behaviors from their leaders, whether such behaviors influence their occupational vitality, and the extent to which employee happiness mediates this relationship. The data analysis began with a normality test, followed by exploratory factor analysis to identify the underlying structures. Based on these factors, a research model was developed and subsequently tested using confirmatory factor analysis (CFA). The mediating role of employee happiness was examined through the use of the Macro Process mediation tool. The results showed that employee happiness made a positive contribution to the impact of paternalistic leadership on occupational vitality.
Benzer Tezler
- Okul öncesi öğretmen görüşlerine göre paternalist liderliğin örgütsel özdeşleşme üzerine etkisinin incelenmesi
The effect of paternalistic leadership on organizational identification according to preschool teachers' opinions
ŞEYMA EKİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUKADDER BOYDAK ÖZAN
- Okul yöneticilerinin paternalist liderlik düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişki
The correlation between school directors' paternalist leadership level and teachers' organisational cynism level
ÖNDER ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYNUR BOZKURT BOSTANCI
- Sosyoekonomik açıdan dezavantajlı okullarda başarılı olan okul müdürlerinin kodları: Bir gömülü kuram araştırması
Codes of successful school principals in socioeconomically disadvantaged schools: A grounded theory research
ALİ DURAN
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECATİ CEMALOĞLU
- Ekonomik sorunların duygusal tükenmişlik üzerindeki etkisinde işin araçsallığının aracı, paternalist liderliğin düzenleyici rolü
Mediation of work instrumentation in the impact of economic problems on emotional burnout, and the regulatory role of paternalist leadership
ABDULKERİM ÖZKÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGümüşhane Üniversitesiİnsan Kaynakları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET MUTLU AKYÜZ
- Nepotizm ve tükenmişlik arasındaki ilişkide babacan liderliğin düzenleyici rolü: KOBİ çalışanları üzerine bir araştırma
The moderating role of paternalistic leadership in the relationship between nepotism and burnout: A study on SME employees
ANIL UÇARER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BELGİN BAHAR