Antrenör-sporcu ilişki kalitesiyle kolektif yeterlik arasında takım referanslı yükleme uyumunun aracı etkisi
The mediating role of team-referenced attribution congruence in the relationship between coach–athlete relationship quality and collective efficacy
- Tez No: 950220
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ DURDUBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Spor, Psychology, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Spor ve Egzersiz Psikolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Spor ve Egzersiz Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Takım sporlarında, sporcuların ve antrenörlerin müsabaka sonuçlarına yönelik yüklemeleri, takım dinamikleri ve performans algısı açısından kritik bir rol oynamaktadır. Özellikle, takım referanslı yüklemelerin uyumu, takım içi uyumu artırarak çatışmayı azaltmakta, daha güçlü bir sosyal kimlik ve kolektif yeterlik gelişimini desteklemektedir. Ancak, literatürde antrenör-sporcu ilişkisi ile kolektif yeterlik arasındaki ilişkinin, takım referanslı yüklemeler bağlamında nasıl şekillendiğini inceleyen bütüncül bir araştırma bulunmamaktadır. Bu doğrultuda, bu çalışmada amaç; antrenör-sporcu ilişki kalitesi ve kolektif yeterlik arasındaki ilişkide takım referanslı yüklemelerin uyumunun aracı rolünü incelemektir. Araştırmaya Ankara ilinde bulunan lisanslı 14 yaş ve üzeri 270 sporcu (X̄yaş=17.10±4.49) ve katılımcıların takımlarındaki baş antrenörler (X̄yaş=35.48±10.43, n=25) katılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla Demografik Bilgi Formu, Antrenör-Sporcu İlişkisi Ölçeği, Kolektif Yeterlik Ölçeği ve araştırmacı tarafından Türkçe'ye uyarlanan Takımlar İçin Nedensel Boyutlar Ölçeği kullanılmıştır. Aracılık modelini test etmek için Hayes PROCESS Makro Model 4 kullanılmıştır. Antrenör sporcu ilişki kalitesinin kolektif yeterliğe doğrudan etkisi (b= 1.20, SH = .43, %95 GA [.365, 2.03]) ve toplam etkisi (b= 1.57, SH = .44, %95 GA [.702, 2.45]) pozitif yönde anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Antrenör-sporcu ilişki kalitesi ile kolektif yeterlik arasındaki ilişkide, takım kontrolü boyutundaki yükleme uyumunun (b = .212, SH = .09, %95 GA [.067, .414]) ve istikrar boyutundaki yükleme uyumunun (b = .221, SH = .12, %95 GA [.025, .483]) anlamlı ve olumlu yönde aracılık ettiği bulunmuştur. Sonuç olarak bu çalışma, kaliteli bir antrenör-sporcu ilişkisinin sporcuların gelecekteki durumları istikrarlı bir şekilde takım olarak kontrol edebileceğine dair uyum içinde olmasını ve bu uyumun da takımın bir şeyi yapabilme gücüne olan inancı arttırdığını göstermiştir.
Özet (Çeviri)
In team sports, athletes' and coaches' attributions regarding competition outcomes play a critical role in team dynamics and perceptions of performance. In particular, congruence of team-referenced attributions reduces conflict by increasing intra-team congruence and supporting the development of a stronger social identity and collective efficacy. However, there is no comprehensive research in the literature examining how the relationship between the coach-athlete relationship and collective efficacy is shaped in the context of team-referenced attributions. Therefore, the aim of this study is to examine the mediating role of congruence of team-referenced attributions in the relationship between coach-athlete relationship quality and collective efficacy. Participants in the study were 270 licensed athletes aged 14 and older (X̄age=17.10±4.49) in Ankara and the head coaches of the participants' teams (X̄age=35.48±10.43, n=25). Demographic Information Form, Coach-Athlete Relationship Scale, Collective Efficacy Scale and Causal Dimensions Scale for Teams adapted to Turkish by the researcher were used to collect data. Hayes PROCESS Macro Model 4 was used to test the mediation model. The direct effect of the coach-athlete relationship quality on collective efficacy (b= 1.20, SE = .43, 95% CI [.365, 2.03]) and the total effect (b= 1.57, SE = .44, 95% CI [.702, 2.45]) were found to be positively significant. The relationship between coach-athlete relationship quality and collective efficacy was significantly and positively mediated by attributional congruence on the team control dimension (b = .212, SE = .09, 95% CI [.067, .414]) and attributional congruence on the stability dimension (b = .221, SE = .12, 95% CI [.025, .483]). In conclusion, this study demonstrated that a high-quality coach-athlete relationship fosters athletes' confidence in their ability to consistently control future situations as a team, and this congruence, in turn, increases belief in the team's ability to achieve success.
Benzer Tezler
- Antrenör-sporcu ilişkisini etkileyen faktörler (Güreş örneği )
Factors affecting the relationship between coach athletes
MEHMET GÜRHAN YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
SporGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNER EKENCİ
- Taekwondo sporcularının sporda zihinsel dayanıklılık düzeyinin antrenör- sporcu ilişkisine olan etkisinde temel psikolojik ihtiyaçların aracılık rolü
The mediating role of basic psychological needs in the effect of taekwondoathletes' mental endurance level in sports on the coach-athlete relationship
HAMİDE BIKCIN ÇETİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SporAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERSAN TOLUKAN
- Bölgesel Amatör Lig'de oynayan futbolcuların antrenör-sporcu ilişkilerinin kendine güven düzeyine etkisinin incelenmesi: Aydın ili örneği
Investigation of the effect of football players playing in the Regional Amateur League on the confidence level of the trainer-athlete relations: The example of Aydın province
GÜRKAN FERHATOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SporAydın Adnan Menderes ÜniversitesiSpor Yönetim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REŞAT KARTAL
- Optimal performans duygu durumu, zihinsel dayanıklılık, takım sargınlığı ve antrenör sporcu ilişkisinin yordayıcısı olarak mizah tarzı: Adolesan sporcular üzerine çalışma
Humor style as predictors of flow, mental toughness, team cohesion, coach-athlete relationship: Study on adolescent athletes
HALİS EGEMEN MERDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİYE HÜLYA AŞÇI
- Antrenör-sporcu arasındaki ilişki kalitesinin spora bağlılığa etkisinde iletişim becerilerinin aracı rolü
The mediatory role of communication skills in the effect of the relationship quality between coach and athlete on commitment to sports
SUHA KARACA
Doktora
Türkçe
2025
SporAydın Adnan Menderes ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Eğitimi Anabiilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ULUKAN