Antrenör-sporcu arasındaki ilişki kalitesinin spora bağlılığa etkisinde iletişim becerilerinin aracı rolü
The mediatory role of communication skills in the effect of the relationship quality between coach and athlete on commitment to sports
- Tez No: 929692
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ULUKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Antrenör, Sporcu, İletişim, Bağlılık, Psikolojisi, Coach, Athlete, Communication, Commitment, Psychology
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi Anabiilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
Amaç: Bu araştırmada, antrenör-sporcu arasındaki ilişki kalitesinin spora bağlılık üzerindeki etkisi incelenmiş ve bu ilişkide iletişim becerilerinin aracı rolü olup olmadığı değerlendirilmiştir. Antrenörlerin etkili iletişim becerileri sergilemesinin sporcuların motivasyonu, psikolojik dayanıklılığı ve spora olan bağlılıklarını nasıl etkilediği araştırılmıştır. Çalışma, antrenör-sporcu ilişkisinin kalitesinin artırılmasının, sporcuların spora uzun vadeli katılımını nasıl güçlendirebileceğini anlamayı amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, Türkiye genelinde farklı spor branşlarında faaliyet gösteren lisanslı sporculardan oluşan bir evrenden, gönüllülük esasına dayalı olarak seçilen 385 sporcu (253 erkek, 132 kadın) üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Antrenör-Sporcu İlişkisi Ölçeği (ASİÖ), İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği (İBDÖ) ve Spora Bağlılık Ölçeği (SBÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS ve HAYES Process eklentisi kullanılarak tanımlayıcı istatistikler, Pearson korelasyon analizi ve önyükleme (bootstrap) yöntemiyle aracılık analizi gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Analiz sonuçları, ASİÖ ile İBDÖ arasında güçlü ve pozitif bir ilişki olduğunu (r = 0.636, p < 0.01) ve ASİÖ ile SBÖ arasında anlamlı bir ilişki bulunduğunu (r = 0.588, p < 0.01) göstermiştir. Bu durum, antrenör-sporcu ilişkisinin kalitesinin, sporcuların iletişim becerileri ve spora bağlılık seviyeleri üzerinde belirleyici bir faktör olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca, İBDÖ'nün ASİÖ ile SBÖ arasındaki ilişkide anlamlı bir aracı değişken olduğu tespit edilmiştir. ASİÖ'nün SBÖ üzerindeki toplam etkisi (B = 0.2587, p < 0.001) bulunmuş ve bu etkinin büyük ölçüde İBDÖ aracılığıyla gerçekleştiği belirlenmiştir. Bu sonuçlar, sporcuların spora bağlılıklarını artırmada antrenörlerinin iletişim becerilerinin kritik bir rol oynadığını göstermektedir. Sonuç: Araştırma bulguları, antrenör-sporcu ilişkisinin spora bağlılık üzerinde anlamlı bir etkisi olduğunu ve iletişim becerilerinin bu ilişkide güçlü bir aracılık rolü oynadığını ortaya koymuştur. Spor ortamlarında güçlü antrenör-sporcu ilişkilerinin kurulması ve etkili iletişim stratejilerinin benimsenmesi, sporcuların motivasyonunu artırarak onların spora olan bağlılığını güçlendirmektedir. Antrenörlerin iletişim becerilerini geliştirmesi, sporcuların psikolojik iyi oluşunu artırarak performanslarını olumlu yönde etkilemektedir. Bu bağlamda, antrenörlerin sporcularla güvene dayalı bir iletişim ortamı oluşturması, yalnızca sporcuların bireysel gelişimini desteklemekle kalmayıp, takım dinamiklerini ve genel spor başarısını da olumlu yönde etkilemektedir. Çalışma, spor psikolojisi ve antrenörlük bilimleri alanında önemli bulgular sunarak, antrenörlerin sporcularıyla kurdukları ilişkinin niteliğinin spora bağlılık açısından kritik bir değişken olduğunu vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Objective: This study aimed to examine the effect of coach-athlete relationship quality on sports commitment and to determine whether communication skills mediate this relationship. The study specifically investigates how coaches' effective communication skills influence athletes' motivation, psychological resilience, and commitment to sports. Additionally, the research seeks to understand how enhancing the quality of coach-athlete relationships can contribute to athletes' long-term participation in sports. Material and Methods: The study was conducted on a sample of 385 licensed athletes (253 males, 132 females) voluntarily selected from a population of athletes competing in various sports disciplines across Turkey. Data were collected using the Coach-Athlete Relationship Questionnaire (CARQ), the Communication Skills Assessment Scale (CSAS), and the Sports Commitment Questionnaire (SCQ). Statistical analyses were performed using SPSS and the HAYES Process plugin, including descriptive statistics, Pearson correlation analysis, and mediation analysis via bootstrapping. Results: The findings revealed a strong and positive relationship between CARQ and CSAS (r = 0.636, p < 0.01) and a significant association between CARQ and SCQ (r = 0.588, p < 0.01). This indicates that the quality of the coach-athlete relationship significantly influences both athletes' communication skills and their level of sports commitment. Furthermore, CSAS was identified as a significant mediating variable in the relationship between CARQ and SCQ. The total effect of CARQ on SCQ was found to be B = 0.2587, p < 0.001, with a substantial portion of this effect being mediated through CSAS. These results highlight the critical role of communication skills in enhancing athletes' commitment to sports. Conclusion: The study demonstrates that the coach-athlete relationship significantly impacts sports commitment, and communication skills serve as a strong mediating factor in this relationship. Establishing effective communication strategies within sports settings enhances athletes' motivation and strengthens their long-term engagement in sports. Furthermore, developing coaches' communication skills contributes to athletes' psychological well-being, fostering a more positive and supportive training environment. A trust-based communication approach not only supports individual athlete development but also improves team dynamics and overall sports performance. The study provides valuable insights into sports psychology and coaching science, emphasizing that the quality of the coach-athlete relationship is a key determinant of sports commitment.
Benzer Tezler
- Antrenör-sporcu ilişki kalitesiyle kolektif yeterlik arasında takım referanslı yükleme uyumunun aracı etkisi
The mediating role of team-referenced attribution congruence in the relationship between coach–athlete relationship quality and collective efficacy
OLGU MENEVŞE
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiSpor ve Egzersiz Psikolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ DURDUBAŞ
- Toplam kalite yönetiminin Türkiye Tenis Federasyonunda uygulanabilirliği
Practicability of the total quality management in the tennis federation of Turkey
ERDİNÇ DEMİRAY
- Spor eğitim-öğretiminde antrenör davranışlarının araştırılması (judo modeli)
In Investigations of the behaviours of the trainer in sport education training (the model of judo)
MUSTAFA KAVLU
Doktora
Türkçe
2002
SporMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALİ OSMAN ÖZCAN
- Güreşte değişik öğrenme ve öğretme süreçlerine göre öğretim yöntemlerinin değerlendirilmesi
Assessment of the teaching methods due to variant teaching and learning processes in wrestling
CELAL TAŞKIRAN
Doktora
Türkçe
1999
SporMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ÖZCAN
- Kara kuşak ve üstü judo sporcularının antrenör sporcu ilişkisi ile sporda başarılı ve başarısızlık nedenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between the coach-athlete relationship of black belt and above judo athletes and the reasons for success and failure in sports
ECRİN KARANİ SANDALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SporAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL BERKAN ALPAY