Bilişsel davranışçı terapi temelli psikoegitim programının sekizinci sınıf öğrencilerinin dijital oyun bağımlılıkları, akademik motivasyonları ve öğrenme sorumluluklarına etkisi
The effect of a cognitive behavioral therapy-based psychoeducation program on eighth grade students' digital game addiction, academic motivation, and learning responsibility
- Tez No: 950232
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞENUR KULOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
Bu araştırma, sekizinci sınıf öğrencilerine yönelik geliştirilen Bilişsel Davranışçı Terapi temelli sınıf rehberlik programı etkinliklerinin, öğrencilerin dijital oyun bağımlılığını azaltmadaki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, öğrencilerin akademik motivasyonunu ve öğrenmeye yönelik sorumluluklarını artırmayı hedeflemektedir. Aynı zamanda çalışmanın bir diğer amacı öğrencilerin ve velilerin, dijital oyun oynamaya yönelik görüşlerini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2024-2025 eğitim öğretim yılında iki ortaokulda öğrenim gören sekizinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Bu çalışma grubundan dijital oyun bağımlılığı riski ve dijital oyun bağımlılığı olan 60 öğrenci deney ve kontrol grubu için seçilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise durum çalışması kullanılmıştır. Öntest ve sontestlerde Çocuklar için Dijital Oyun Bağımlılığı, Akademik Motivasyon ve Öğrenmeye Yönelik Sorumluluk ölçekleri kullanılmıştır. Araştırmanın deneysel süreçlerinde on haftalık sınıf rehberlik etkinlikler ve etkinlik değerlendirme formları kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının öntest ve son test gruplar arasındaki farklılıkları analiz etmek amacıyla Bağımsız Gruplar için t- Testi ve Mann Whitney U Testi kullanılmıştır. Deney grupları ve kontrol gruplarının uygulama öncesi ve sonrasında grup içi karşılaştırmaları kapsamında Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ve Bağımlı Gruplar için t-Testi kullanılmıştır. Etkinlik değerlendirme formu sorularının analiz sürecinde betimleyici istatistikler (frekans, ortalama, standart sapma, minimum, maksimum) kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formunda öğrenciler ve velilerden, öğrencilerin dijital oyun bağımlılığı ile ilgili görüşleri alınmıştır. Veri analizi sürecinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın nicel sonucunda deney grubunun öntest ve sontest ölçek puanları incelendiğinde istatiksel açıdan dijital oyun bağımlılıklarının azaldığı, akademik motivasyon ve öğrenmeye yönelik sorumluluklarının arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Kontrol grubunun öntest ve sontest ölçek puanları incelendiğinde istatiksel açıdan dijital oyun bağımlılık, akademik motivasyon ve öğrenme sorumluluklarında anlamlı farklılık olmadığı görülmektedir. Araştırmanın nitel boyutuna ilişkin veriler incelendiğinde öğrencilerin oyun oynadıklarında olumlu duygular hissederken oyun oynamadıklarında olumsuz duygular hissettikleri belirlenmiştir. Öğrencilerin eğlenme amaçlı dijital oyun oynadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Aynı zamanda araştırmanın bir diğer sonucunda dijital oyun oynama davranışının öğrencilerin sorumluluklarını ertelemelerine, oyun arkadaşlıkları edinmelerine, aile içi iletişimi engellemelerine, saldırgan davranışlara ve zamanı yönetememe sorunlarına sebep olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda öğrencilerin dijital oyun oynama davranışını azaltmaya yönelik aile ile geçirilen zamanın artırılması, boş zaman aktivitelerinin çeşitlendirilmesi ve sportif faaliyetlere yönlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the effectiveness of a classroom guidance program based on Cognitive Behavioral Therapy, developed for eighth-grade students, in reducing digital game addiction. Additionally, it aims to enhance students' academic motivation and their sense of responsibility toward learning. Another objective of the study is to investigate the opinions of students and their parents regarding digital gaming behavior. The study group consists of eighth-grade students enrolled in two middle schools during the 2024–2025 academic year. From this group, 60 students identified as being at risk for or already experiencing digital game addiction were selected for the experimental and control groups. In the quantitative dimension of the research, a pretest-posttest control group experimental design was employed. In the qualitative dimension, a case study design was used. For the pretests and posttests, the Digital Game Addiction Scale for Children, the Academic Motivation Scale, and the Learning Responsibility Scale were utilized. During the experimental procedures, a ten-week classroom guidance program and activity evaluation forms were implemented. To analyze differences between the experimental and control groups' pretest and posttest scores, Independent Samples t-Test and Mann-Whitney U Test were used. For within-group comparisons before and after the intervention, Wilcoxon Signed Rank Test and Paired Samples t-Test were applied. Descriptive statistics (frequency, mean, standard deviation, minimum, maximum) were used to analyze the responses from the activity evaluation forms. In the semi-structured interview form, students and parents were asked for their opinions on students' digital game addiction. Content analysis was used for analyzing the qualitative data. According to the quantitative findings, there was a statistically significant decrease in digital game addiction and an increase in academic motivation and learning responsibility among the experimental group between the pretest and posttest scores. In contrast, the control group did not show statistically significant differences in digital game addiction, academic motivation, or learning responsibility. Qualitative findings revealed that students experienced positive emotions while playing digital games and negative emotions when they could not play. It was concluded that students played digital games primarily for entertainment. Additionally, digital gaming behavior was found to lead to postponement of responsibilities, development of online gaming friendships, disruption of family communication, aggressive behaviors, and difficulties in time management. Based on the study's findings, it is recommended to reduce students' digital gaming behavior by increasing family time, diversifying leisure activities, and encouraging participation in sports activities.
Benzer Tezler
- Bilişsel davranışçı terapi temelli psikoeğitim programının yaygın kaygı bozukluğu, belirsizliğe tahammülsüzlük ve bilişsel esneklik üzerindeki etkisi
Cognitive behavioral therapy-based psychoeducation program (CBT-PP) on individuals' generalized anxiety disorder, intoleranve of uncertainty and cognitive flexibility
İLKNUR EZGİ KOSER
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL ÖKSÜZ
- Bilişsel davranışçı terapi temelli psikoeğitim programının özel öğrenme güçlüğü olan ergenlerin duygusal zeka ve sosyal kaygı düzeylerine etkisi
The effect of cognitive behavioral therapy-based psychoeducation program on emotional intelligence and social anxiety levels of adolescents with special learning disabilities
CANAN KILIÇKAYA
Doktora
Türkçe
2024
HemşirelikAtatürk ÜniversitesiPsikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL ASİ KARAKAŞ
- Bilişsel davranışçı terapi temelli psikoeğitim programının korunma ihtiyacı olan ergenlerin bilişsel duygu düzenleme stratejilerine etkisi
Effect of the cognitive behavioral therapy based psychoeducation program on cognitive emotion regulation strategies of adolescents in need of protection
GÜLİZAR KAŞIKARA
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİM SARICAOĞLU
- Bilişsel davranışçı terapi temellipsikoeğitim programının 8 yaş çocuklarında depresyon ve anksiyeteye etkisi
The effect of cognitive behavior therapy based psycho education program on depression and anxiety in 8 years old children
ÇAĞLA NUR BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL ANER AKTAN
- Bilişsel davranışçı yaklaşım temelli psikoeğitim programının lise öğrencilerinin sınav kaygısı, bilişsel esneklik ve dikkat düzeylerine etkisi
The effect of a cognitive behavior-based psycoeducation program on exam anxiety, cognitive flexibility and attention levels of high school students
ÖMER FARUK ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMRE ERTEN TATLI