Afyonkarahisar Gedik Ahmet Paşa Cami harimi kalem işi tezyinatı
Painted ornamentation in the sanctuary of Afyonkarahisar Gedik Ahmet Paşa Mosque
- Tez No: 950405
- Danışmanlar: PROF. DR. AYSEN SOYSALDI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: El Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Afyonkarahisar'da yer alan 16. yüzyıl Osmanlı eseri Gedik Ahmet Paşa Camisi, mimari yapısının yanı sıra zengin süsleme programıyla da dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, caminin harim kısmında bulunan kalem işi süslemeler; konum, boyut, teknik, desen ve renk özellikleri bakımından incelenmiştir. Çalışma, saha araştırması, fotografik belgeleme ve desen analizine dayalı tarama modelinde betimleme alışmasıdır. Süslemelerin mevcut korunma durumu ve restorasyon süreçleri de değerlendirilmiştir. Bulgular, yapının Fatih dönemi Osmanlı sanatının karakteristik özelliklerini taşıdığını ve özellikle kalem işlerinde bitkisel, geometrik ve yazı bezemelerinin öne çıktığını göstermektedir. Bu bezemelerde çoğunlukla hatai, rumi ve kuran ayetlerinin yer aldığı rumi süslemeli kufi hatların geçmelerle birbirine bağlandığı, simetrik formlarda oluşturulan süslemelerde asimetrik motif detaylarına rastlanmaktadır. Caminin kalem işi renk özelliği ise kiremit kırmızısı, koyu mavi, koyu yeşil, beyaz ve konturlarda siyahtır. Teknik olarak sıva üstü ve ahşap üstü kalem işi teknikleri uygulanmıştır. 1940'lı yıllarda yapılan restorasyonun aslına uygun yapıldığı, çok az farklılık olduğu gözlenmiştir. Fatih Sultan Mehmet döneminin önemli bir mimari kompleks külliye parçası olan caminin her haliyle korunması sanat tarihimiz bakımından büyük önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
Located in Afyonkarahisar, the 16th-century Ottoman structure Gedik Ahmet Pasha Mosque draws attention not only with its architectural design but also with its rich decorative program. This study examines the painted ornamentations found in the prayer hall of the mosque in terms of their location, scale, technique, pattern, and color characteristics. The research is a descriptive study based on fieldwork, photographic documentation, and pattern analysis within a survey model. The current conservation status of the decorations and the processes of restoration have also been evaluated. The findings indicate that the structure reflects the characteristic features of Ottoman art during the reign of Sultan Mehmed the Conqueror, and that vegetal, geometric, and calligraphic ornamentations are particularly prominent in the painted decorations. These include primarily hatai and rumi motifs, as well as Quranic verses rendered in kufic script with rumi-style embellishments interlinked through interlacing patterns. While the decorations are created in symmetrical forms, asymmetrical motif details are also observed. The dominant colors used in the painted decorations are terracotta red, dark blue, dark green, white, and black for outlines. In terms of technique, both plaster-based and wood-based painted ornamentation methods have been applied. The restoration carried out in the 1940s is observed to have been executed in accordance with the original design, with minimal deviations. As a significant part of the architectural complex from the reign of Sultan Mehmed the Conqueror, the comprehensive preservation of the mosque is of great importance to the history of Turkish art.
Benzer Tezler
- Osmanlı vezîr-i a'zamlarının îmar faaliyetleri (Fatih Sultan Mehmed döneminin sonuna kadar)
Construction activities of the grand viziers of the Ottoman Empire (Until the end of the era of Fatih Sultan Mehmed)
ZEYNEP AYTEKİN
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiErciyes ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SULTAN MURAT TOPÇU
- Tarihi yapıların deprem güvenliğinin belirlenmesi ve Gedik Ahmed Paşa Camii örneği
Determination of earthquake safety of history structure and case study of Gedi̇k Ahmed Pasha Mosque
YUNUS AHMET MUMYAKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İnşaat MühendisliğiAfyon Kocatepe Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN KÜRKLÜ
- Gedik Ahmed Paşa'nın hayatı ve eserleri (Ö.1482)
Life and pious foundations of Gedik Ahmed Pasha (D.1482)
GÖKÇEN GÜNEK GÖRGÖZ
- Turistlerin gastronomi turizmi etkinliklerine katılım düzeyi: Türkiye UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Afyonkarahisar ve Gaziantep örneği
Level of participation of tourists in gastronomy tourism activities: The case of Afyonkarahisar and Gaziantep network of the UNESCO Creative Cities of Turkey
SEDA İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Gastronomi ve Mutfak Sanatlarıİstanbul Gedik ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAN YARMACI
- Eski gediz kasabası'nın coğrafi etüdü
The Geographical study of the small town of Eski Gediz
MUSA ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
CoğrafyaAfyon Kocatepe ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF.DR. LÜTFİ ÖZAV