Kapsayıcı eğitime yönelik öğretmenlerin tutum, değerleri ile evrensel tasarım öz yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between teachers' attitudes and values towards inclusive education and their universal design self-efficacy
- Tez No: 950683
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OSMAN AKTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin kapsayıcı eğitime yönelik tutum ve değerlerine ilişkin puanlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi ve kapsayıcı tutum ve değerler ile evrensel tasarım öz yeterlikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. İlişkisel tarama modeliyle yürütülen araştırmanın çalışma evrenini, Düzce ilinde farklı eğitim kademelerinde (okulöncesi, ilkokul, ortaokul ve BİLSEM) görev yapan ve tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen 502 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler, kişisel bilgi formu, araştırma kapsamında geliştirilen Kapsayıcı Eğitime Yönelik Tutum ve Değerler Ölçeği ile Öğrenme İçin Evrensel Tasarım Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeği (ÖET-ÖY) aracılığıyla toplanmıştır. SPSS programı kullanılarak Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA), betimleyici istatistikler ve korelasyon analizleri gerçekleştirilmiştir. AFA sonucunda, toplam varyansın %53,67'sini açıklayan tutum ve değer olmak üzere iki faktör altında 27 maddelik ölçek elde edilmiştir. Ölçek ve alt boyutlarının güvenirliğini sağlamaya yönelik; Cronbach Alfa, test tekrar test yöntemi, bileşik güvenirlik ve madde ayırt edicilik yöntemleri kullanılmış, ölçek ve alt boyutlarının yüksek güvenirlik düzeyinde ve ayırt edici olduğu belirlenmiştir. Ölçek maddelerinin birbirleriyle tutarlı olduğu ve ölçekten elde edilen puanların güvenilir olduğu bulgulanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, öğretmenlerin kapsayıcı eğitime ilişkin tutum ve değer puanları açısından cinsiyetin etkisi anlamlı bulunmazken; mesleki kıdem, eğitim durumu, branş, görev yapılan kademeler ve kapsayıcı eğitime yönelik hizmet içi eğitimlere katılımın, kapsayıcı tutum ve değerler üzerinde anlamlı etkileri olduğu belirlenmiştir. Öz yeterlik düzeylerinde ise bu değişkenlere bağlı anlamlı farklılık gözlenmemiştir. Ayrıca, kapsayıcı tutum ve değerler ile öz yeterlik puanları arasında pozitif ve yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Araştırmada, öğretmenlerin evrensel tasarım öğretmen öz yeterlik puanları, öğretmenlerin kapsayıcı değer ve tutumlarını anlamlı şekilde yordadığı belirlenmiştir. Araştırma sonuçları, kapsayıcı eğitim uygulamalarının başarısının öğretmenlerin mesleki deneyimi, eğitim durumu ve mesleki gelişim faaliyetlerine katılımıyla yakından ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, kapsayıcı eğitimin etkinliği için mesleki gelişim programlarının öğretmenlerin deneyim seviyelerine göre farklılaştırılması ve hizmet içi eğitimlerin yaygınlaştırılması gerekmektedir. Ayrıca, öğretmenlerin öz yeterliğini artırmak amacıyla aile ve toplumun kapsayıcı eğitim sürecine aktif katılımının sağlanması önemlidir; böylece kapsayıcı eğitimde başarı için tüm paydaşlar arasında iş birliğinin güçlendirilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine teachers' attitudes and values toward inclusive education according to various variables and to determine the relationship between inclusive attitudes and values and universal design self-efficacy. The study population of the research, conducted using a correlational survey model, consists of 502 teachers working at different educational levels (preschool, elementary school, middle school, and BİLSEM) in Düzce province, selected using stratified sampling. Data were collected using a personal information form, the Inclusive Education Attitudes and Values Scale developed for the study, and the Universal Design for Learning Teacher Self-Efficacy Scale (ÖET-ÖY). Exploratory Factor Analysis (EFA), Confirmatory Factor Analysis (CFA), descriptive statistics, and correlation analyses were conducted using the SPSS program. As a result of EFA, a 27-item scale was obtained under two factors, attitude and values, explaining 53.67% of the total variance. To ensure the reliability of the scale and its sub-dimensions, Cronbach's Alpha, test-retest method, composite reliability, and item discrimination methods were used, and it was determined that the scale and its sub-dimensions had high reliability and discriminative power. It was found that the scale items were consistent with each other and that the scores obtained from the scale were reliable. According to the findings of the study, while the effect of gender on teachers' attitudes and values toward inclusive education was not found to be significant, professional seniority, educational status, branch, levels of duty, and participation in in-service training on inclusive education were found to have significant effects on inclusive attitudes and values. No significant differences were observed in self-efficacy levels based on these variables. Additionally, a positive and highly significant relationship was found between inclusive attitudes and values and self-efficacy scores. The study determined that teachers' universal design teacher self-efficacy scores significantly predicted their inclusive values and attitudes. The research results show that the success of inclusive education practices is closely related to teachers' professional experience, educational status, and participation in professional development activities. Therefore, for inclusive education to be effective, professional development programs need to be differentiated according to teachers' experience levels, and in-service training needs to be expanded. Additionally, it is important to ensure the active participation of families and the community in the inclusive education process in order to increase teachers' self-efficacy; thus, it is recommended that collaboration among all stakeholders be strengthened for success in inclusive education.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutum ve özyeterlikleri ile sınıf içi uygulamalara ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması
Comparison of social studies teachers' attitudes and self-efficacy towards inclusive education and their views on classroom practices
ÜNAL ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHADIR KILCAN
- High school teachers' attitudes, perceptions and perceived competence regarding inclusive education: A systematic literature review
Lise öğretmenlerinin kapsayıcı eğitime karşı tutumları, algıları ve yeterliliği: Sistematik literatür taraması
EMİNE ECENAZ SELİMHOCAOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Eğitim ve Öğretimİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AIKATERINI MICHOU
DR. SERVET ALTAN
- Okul öncesi eğitim kurumunda öğretmenlerin ve ebeveynlerin özel gereksinimli çocuklara yönelik görüşleri
Teachers' and parents' views on children with special needs in preschool education institution
BUĞÇE YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE AKKAYNAK
- Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin özel gereksinimli bireylere yönelik öz yeterlikleriyle tutumlarının araştırılması
Investigation of physical education and sports teachers' self-efficacy and attitudes towards individuals with special needs
NİSANUR BİNGÖLBALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS EMRE KARAKAYA
- Kaynaştırmaya ilişkin eğitimci görüşleri aracı: Bir ölçek geliştirme çalışması
An instrument of the educators' attitudes towards inclusion: A scale development study
CEMİLE KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESLİHAN AVCI